«نود اقتصادی»- مهدی مهرپور- نزدیک انتخابات 88 بود. رئیسجمهور وقت که از قضا کاندیدای ریاستجمهوری دوره بعد نیز شده بود، متهم به گمکردن یکمیلیارد دلار پول نفت شد. رسانههای منتقد دولت وقت، یکپارچه و هماهنگ فردای انتشار گزارش تفریغ بودجه سال 85 تیتر زدند: «یکمیلیارد دلار پول نفت گم شد...».
آیا اصلا امکان دارد یک میلیارد دلار پول نفت گم شود؟ آیا پول نفت گمشدنی است؟
جالب اینکه گزارش تفریغ بودجه در آن سال چند روز مانده به انتخابات سال 88 در اردیبهشتماه بهصورت کاملا ناگهانی منتشر شد و جالبتر اینکه رئیس دیوان محاسبات نیز کسی نبود جز رحمانیفضلی، وزیر کشور کنونی حسن روحانی.
اگر چه همان موقع یک نماینده مجلس اصل ماجرا را توصیف کرد- منتقدان دولت وقت نخواستند تا صدای او را بشنوند- «یکمیلیارد دلار از درآمدهای نفتی که گفته میشد گم شده است، گم نشده و تنها تسویهحساب شرکت ملی نفت ایران با خزانه طول کشیده که این مساله توسط دیوان محاسبات در حال پیگیری است.
اینطور نیست که این پول به خزانه واریز نشده باشد، بلکه در حسابهای جاری بوده و تسویهحساب کامل نشده است.
آنطور که دیوان محاسبات اعلام کرد، خواستار تسویهحساب کامل این رقم در خزانه شده بود و به معنی گمشدن این رقم از درآمدهای نفتی نیست؛ معنیاش این است که بهموقع مسیر تسویهاش را طی نکرده و این برمیگردد به قوانین بودجه سالانه ما که منابع شرکت نفت در آن مسیر جداگانه یا برای هزینهکردش وجود دارد و به همین دلیل دیرتر از سایر درآمدها به خزانه واریز میشود.»
اما شمسالدین حسینی، وزیر اقتصاد وقت نیز در کتاب محرمانههای اقتصاد ایران (به تالیف مهدی مهرپور و میثم مهرپور- انتشارات نورعلم) درباره این ماجرا مینویسد: «برخی مباحث مانند گمشدن یکمیلیارد دلار پول نفت در مقطع حساس انتخابات ریاستجمهوری رسانهای شد و بر سر زبانها افتاد.
وقتی مساله یکمیلیارد و 50 میلیون دلار مطرح شد و دیوان محاسبات طی گزارشی اعلام کرد این مبلغ به خزانه واریز نشده است، با اینکه به دوره عملکرد من مربوط نبود، سه یادداشت محرمانه به سازمان حسابرسی، خزانهدار قبلی آقای فاطمیزاده و خزانهدار وقت آقای رحمتا... اکرمی، بدون اینکه آنها از مکاتبه من با دیگری مطلع باشند، نوشتم و نظرشان را درمورد چنین موضوعی جویا شدم. هر سه نفر بدون اطلاع از جریان نامههای موازی پاسخ دادند در این مورد حسابرسی دیوان دارای اشتباه محاسباتی بوده و اعدادی را که بهصورت جمعی و خرجی وجود دارد، بهصورت اعداد واقعی تلقی کرده و چنین گزارشی دارای اشتباهات فاحشی است.
حتی کمیسیون اصل 90 مجلس نیز به این مورد رسیدگی کرد و رای به اشتباه حسابرسی دیوان محاسبات داد. اتهام بیاساس تخلف دولت از تریبون عمومی و علنی مجلس قرائت شد، اما بهرغم پیگیریهای دولت، گزارش کمیسیون اصل90 بهصورت علنی اعلام نشد.»
بگذریم از اینکه در آن دولت هم شفافیت اقتصادی وجود نداشت و هیچوقت معلوم نشد که درآمدهای بیسابقه نفتی دولتهای نهم و دهم خرج چه مواردی شد و چرا با وجود این درآمدهای عظیم نفتی، تاثیر شگرفی در وضعیت تولید، اشتغال یا معیشت مردم ایجاد نشد.
و اما امروز؛ دیروز گزارش تفریغ بودجه سال 95 توسط دیوان محاسبات منتشر شد. در این گزارش آمده است: «طبق گزارش رسمی تفریغ بودجه سال ۹۵، پول فروش هفتمیلیون بشکه نفت گم شده است!» حالا اگر همین عدد را با روش سال 85 برخی منتقدان محاسبه کنیم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اگر پول هفتمیلیون بشکه نفت را ضربدر هر بشکه نفت 55 دلاری کنیم، عددی حول و حوش 350 میلیون دلار به دست میآید که اگر عدد مذکور را با دلار 4000 تومانی محاسبه کنیم، رقمی معادل 1500 میلیارد تومان میشود، یعنی با یک محاسبه سرانگشتی طبق گزارش تفریغ بودجه سال 95، 1500 میلیارد تومان پول نفت در سال 95 گم شده است. امیدواریم هرچه سریعتر دولت محترم و تیم اقتصادی درباره گمشدن رقم 1500 میلیارد تومان توضیحات لازم را ارائه کنند.