«نود اقتصادی»: در روزهای گذشته حسین میرزایی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در گفتوگویی درباره طرح استفاده از طلا به عنوان پول گفته بود: طرح استفاده از طلا به عنوان پول هنوز در مجلس مطرح نشده است اما تصمیم داریم بند «د» ماده 2 قانون پولی و بانکی کشور را تغییر بدهیم و اینکه گفته شده مسکوکات طلا رواج قانونی ندارد را مصوب کنیم که رواج قانونی دارد، این در واقع کوتاهترین طرح کل پارلمانهای دنیا محسوب میشود. نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: نتیجه این میشود که مقدمات آن طرح، بحث پول و طلا را فراهم میکند، امروز در کشور در پرداخت مهریه، هدیه و امثال اینها به دیگران سکه میپردازید، عرفاً این رواج دارد و مورد تایید همه ملت ایران هم است اما قانوناً رواج قانونی دارد، اگر ما در یک قدم عرف را با قانون همراه کنیم، بسیاری از مسائل حل خواهد شد، پول طلا مساله خیلی بزرگتر و مهمتری است که طرحی که عرض کردم یک در قطعهای از آن کار ممکن است صورت بگیرد.
وی افزود: پول باید چند کارکرد داشته باشد، یکی از کارکردهای پول این است که بتواند ارزش خدمات و کالاها را حفظ کند و یکی دیگر اینکه قابل تقسیم و محاسبه و شفاف میشود، الان ریال و تومان در کشور ما توان حفظ ارزش کالا و خدمات را ندارد، تورم به وجود میآید، کاهش ارزش پولی به وجود میآید و یکی از مهمترین کارکردها را ریال و تومان از دست داده، پس ما به یک پولی احتیاج داریم که بتواند این کارکرد را هم داشته باشد، پولی که مورد توافق همهی مردم دنیا است، طلا است، طلا را از دیرباز به عنوان پول میشناسند و قبل از اینکه پولهای کاغذی به وجود بیاید و پول اعتباری به وجود بیاید، خطکش اندازهگیری ارزش کالا و خدمات طلا، نقره و فلزات گرانبها بوده است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای ادامه داد: حرف ما این است که برای اینکه پول ما تحریمناپذیر شود، تورمناپذیر باشد، به اضافه اینکه کارکردهای متعارف پول را هم انجام بدهیم و بتواند در برابر دلار آمریکا و یورو اروپا و بقیه عرصهها مقاومت بالاتری داشته باشد بلکه اصلاً بازارهای مالی بقیه کشورها را هم تسخیر بکند راهش این است که ما به سمت پول طلا، نقره و فلزات گرانبها برویم.
این نماینده مجلس یازدهم خاطرنشان کرد: اکنون در اصفهان بسیاری از ذخیرهسازی ارزش کالا و خدمات با طلا اتفاق میافتد و با پول اتفاق نمیافتد اگر اصفهانیها را اقتصادیترین مردم کشور بدانیم این کار را انجام میدهند برای حفظ کالا و خدماتشان از طلا استفاده میکنند، جاهایی هم برای مبادلاتشان از طلا و سکه استفاده میکنند حتی من مجموعههایی را میشناسم که حقوق دستمزد را براساس طلا میدهند و دریافتهایشان هم همینطور است البته به طلا هم بسنده نمیشود نقره هم است، تهاتر هم است و این کار عملیاتی هم است یعنی تنها یک کار خیلی ساده، ما امروز ریال را باکارتهای بانکی جابجا میکنیم، آن زمان طلا را جابجا میکنیم از جهت عملیاتی هم هیچ دشواری ندارد و هیچ هزینهای هم به دوش کشور و دولت نمیگذارد، پشتوانه خوبی هم دارد.
ایرج توتونچیان استاد تمام دانشگاه الزهرا(س) و معاون وزیر اقتصاد در دهه 60 در واکنش به اظهارات میرزایی در یادداشتی برای «نود اقتصادی» نوشت: متاسفانه اینگونه پیشنهادات ناشی از درک نا صحیح از بانکداری بدون ربا است که ما مدت ها است آنرا با عنوان موسسه تامین مالی اسلامی معرفی کرده ایم. اینگونه پیشنهادات که فاقد مبنای اقتصادی در ایران می باشد نتیجه ای جز نوشتن روی کاغذ و احتمالا پیچیده تر شدن مسائل و مشکلات اقتصادی نخواهد داشت زیرا پایه های اولیه اقتصاد این کشور اسلامی چیزی جز سرمایه داری لیبرال نیست.
وی ادامه داد: من به عنوان استاد دانشگاهی که از سه سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در زمینه های مختلف "تامین مالی اسلامی" تا کنون تحقیقات مستندی به زبان های فارسی و انگلیسی انجام داده ام از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی انتظار دارم تا پیشنهادات خود را در چارچوب قانون اساسی ارائه دهند که در آن مشخصا اقتصاد ایران باید اسلامی باشد.
امام راحل نیز جمله ای به این مضمون دارند که فرمودند: تا زمانی که در بانکهای ما ربا وجود دارد این مملکت اسلامی نیست. مقام معظم رهبری نیز بارها نسبت به این موضوع با صراحت مطالب ارزندهای فرموده اند. از این رو ذیلا چند مورد از یافته های علمی بیش از چهل سال مطالعات خود در زمینه های پول و بانکداری اسلامی را برای تنویر افکار نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بیان می کنم. تمام مطالب اشاره شده بار و معنای علمی ( و نه عامیانه ) دارد و چاره ای جز این ندیدم.
لازم به ذکر است که کلیه یافته های علمی نگارنده این سطور بر پایه قرآن و روایات و احادیث معتبر بنا شده و از آنجا که نظام اقتصاد اسلامی بر سه رکن : عدالت، تعاون و رفاه اجتماعی استوار است کرامت انسانی حفظ و صیانت خواهد شد.
برخی از یافته های علمی اینجانب عبارتند از:
۱- پول یک کالای عمومی غیر محض است.
۲- پول در این نظام درونزا است بر خلاف نظام سرمایه داری که پول برونزا است.
۳- خلق پول در نظام مورد بحث صورت نخواهد گرفت.
۴- با حذف مطلق ربا (بهره)،هم بازار ثانویه بورس منحل خواهد شد (جز در موارد معدود برای معاوضه) و هم گرداب پولی که یک انباره زیانبار بوده و ناشی از وجود ربا است از بین خواهد رفت و تبدیل به روانه ای سازنده خواهد شد.
۵- در این شرایط به استناد اصول مسلم اقتصادی بیکاری نیز از بین خواهد رفت.
۶- تا زمانی که عوامل تولید آماده باشد میتوان بدون نگرانی از ایجاد تورم، «عرضه پول» را اضافه کرد. زیرا که پول( M) بلاواسطه به کالا (C) تبدیل خواهد شد.
۷- به محض آنکه پول با یکی از عوامل تولید مانند کار(در عقد مضاربه) از نظر حقوقی ترکیب شد به سرمایه بالفعل تبدیل خواهد شد و از این جهت است که فقه اسلامی برای آن پاداش -یعنی بخشی از سود- را در نظر می گیرد. ولی تا زمانی که برروی پول کار انجام نشود هیچ پاداشی نیز به آن تعلق نمی گیرد. این دقیقا عین بیان حضرت امام است که فرمودند «پول نباید کار کند». در حالی که در نظام ربوی که پول با پول مبادله میشود یعنی:
M(1)
به M(2) تبدیل می شود که در آن:
M(2)
بزرگتر از
M(1)
است و این اختلاف مقدار همان ربا است.
۸- در صورتی که این پیشنهادات پس از نزدیک به چهل سال کارشناسان بانکی هنوز آموزش لازم را ندیده اند که باید اقدام عاجل به عمل آید و سپس با دقت، نظارت های لازم صورت پذیرد آنوقت است که همین کاغذ هایی که بانک مرکزی بر خلاف قانون چاپ می کند خود تبدیل به «پولطلا» خواهد شد.
۹- حضرت عالم ربانی جناب آقای جوادی آملی به درستی تقریبا به این معنا فرمودند که در نظام ربوی اقتصاد مقاومتی امکان تحقق ندارد. حال سوال این است آیا کسانی که بر اساس توصیه موکد مقام معظم رهبری در صدد مطالعه در خصوص اقتصاد مقاومتی هستند به موارد فوق توجه کرده اند؟
۱۰- بدیهی است که اگر امروز و در این دوره از مجلس محترم شورای اسلامی، نمایندگان محترم به این موضوع به عنوان مهمترین موضوع نپردازند معلوم نیست که چندین چهل سال دیگر باید بگذرد تا دولت آنزمان کمر همت ببندد. آنهم دولتی که بر مبنای قانون اساسی مانند چهل سال گذشته سوگند یاد کرده است که ازاصول قانون اساسی حفظ و صیانت کند.
۱۱- بدیهی است که اجرای این پیشنهادات بنا بر متن سخنرانی مقام رهبری نیاز به افراد جسور و دانا داشته و باید احتیاط لازم صورت گیرد یعنی ابتدا به صورت آزمایشی انجام شده و به تدریج وپس از رفع مشکلات احتمالی به سایر بانکها گسترش یابد.
با آرزوی توفیقات الهی
دکتر ایرج توتونچیان