به گزارش «نود اقتصادی» محمد خزاعی معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی که سال ها نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد بوده است، آخرین وضعیت قراردادهای اقتصادی کشور را تشریح کرد که به شرح زیر است:
بتازگی شنیده می شود با خروج ترامپ از برجام، کشورها قراردادهای فاینانس خود با ایران را قطع کرده اند. وضعیت چگونه است؟
_ چنین چیزی را مشاهده نکرده ام و تکذیب می کنم؛ هیچ موسسه مالی یا کشوری که با ایران و سیستم بانکی ما قرارداد مالی امضا کرده، آن را لغو نکرده است و حتی هیچگونه مکاتبه یا اظهار شفاهی مبنی بر تصمیم به لغو آن، به ما و تا جایی که مطلعم به بانک مرکزی نیز اعلام نشده و حتی مکاتبات و امور مربوط به اجرایی برخی پروژه های معرفی شده توسط بانک مرکزی در جریان است.
آیا به نظر شما در صورت خروج اروپا از برجام، تبعات اقتصادی آن برای کشورمان چه خواهد بود و مذاکرات آتی با آنها را چگونه می بینید؟
_ نخست اینکه تاکنون اروپایی ها و بلکه تقریباً همه کشورهای موثر دنیا اقدام غیرحقوقی و غیرمنطقی آمریکا را محکوم کرده و پایبندی خود را به ادامه برجام اعلام کرده اند؛ علاوه بر علاقه آنها به گسترش روابط اقتصادی با کشور بزرگ و قدرتمند ایران، این اقدام ترامپ در واقع صدمه بزرگی به حیثیت روابط و حقوق بین الملل وارد کرد و مبانی حقوقی سیاسی و اعتباری توافق های بین الملل را زیر سوال برد.
بویژه آنکه توافق برجام به تایید شورای امنیت سازمان ملل رسید که بسیاری از این کشورها مانند فرانسه، آلمان، انگلستان و چین و روسیه از اعضای مهم آن هستند و این اقدام آمریکا در واقع بیش از پیش به جایگاه سازمان ملل و شورای امنیت صدمه زد؛ لذا تقابل کشورهای دنیا با این تصمیم و اظهار حمایت از برجام، عکس العمل قابل انتظار به این رفتار خصمانه و یکجانبه و غیرحقوقی است.
دیگر اینکه ایران اگرچه به تعهدات بین المللی همیشه پایبند بوده و به آن احترام می گذارد اما موضوع ادامه برجام با سایر کشورهای امضاکننده آن در صورتی ممکن خواهد بود که طرف مقابل به تعهدات خود پایبند باشد.
تاکنون ده ها میلیارد دلار قرارداد فاینانس با اروپا و سایر کشورها آن امضا شده و میلیاردها دلار سرمایه گذاری خارجی به تصویب رسیده است؛ آیا اروپایی ها به این توافق ها پایبند می مانند و می توان به آنها اعتماد کرد که به تعهدهای اقتصادی و سرمایه گذاری خود پایبند باشند؟
_ همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند و ریاست جمهوری نیز تاکید کردند، باید مطمئن شویم که آنها به تعهداتشان پایبند خواهند بود و به گونه ای این امر تضمین شود؛ همه می دانیم که برخی از این کشورهای اروپایی در مسایل متعددی در ارتباط با ایران و منطقه ممکن است همنظر باشند و هستند و نمی توان چشم بسته به آنها اعتماد کرد؛ به قول مثلی که خود اروپاییها دارند، «نمی توان فقط به چشم های آبی رنگ طرف مقابل اعتماد کرد بلکه باید به عملش مطمئن شد»، ما نیز همین را می گوییم که اگر قرار است براساس برجام اقداماتی انجام دهیم و آنها بقول خودشان آن را نظارت و باصطلاح «Inspect» کنند، ما نیز باید بتوانیم تضمینهای آنها به تعهدات برجامی و قراردادهای اقتصادی و رفع موانع پیش بینی شده در برجام را باصطلاح «inspect» و نظارت و ارزیابی کنیم تا مطمئن شویم که به آن عمل می کنند.
جاده یکطرفه نمی شود، دو طرفه است؛ در آن صورت در حرکت در این جاده دوطرفه که طرفین رعایت تعهدات و حدود خود را بکنند تصادفی رخ نمی دهد. همه بسلامتی به مقصد می رسند. در غیر این صورت اگر ایران ببیند طرف مقابل به تعهداتش پایبند نیست، دلیلی برای ادامه کار و برجام نخواهد ماند. این از نظر حقوق بین الملل نیز قابل دفاع است.
آیا به نظر شما نباید به سایر مناطق جهان هم توجه کرد؟
_ بدیهی است که هیچ کشوری همه روابط اقتصادی خود را با یک کشور و یا یک منطقه نباید طراحی و متمرکز کند. باید در روابط اقتصادی و براساس منافع ملی روابطش را با کشورهای مختلف تنظیم کند. بر همین اساس روابط با چین که در دوران تحریم نیز کنار ما بود و یا کشور دوست و همسایه بزرگ ما روسیه و یا سایر کشورهای دوست و همسایه برای ما مهم است. در آسیا کشورهای مهمی مانند اندونزی، مالزی و دیگران دارای اهمیت اند. شما از مذاکرات ما با چین، روسیه، جمهوری آذربایجان و سایر کشورهای اروپایی مطلعید. در دو سه هفته گذشته چند هیات اقتصادی و رسمی از چین، روسیه، کرواسی و بلغارستان، که ریاست کنونی اتحادیه اروپا را عهده دار است، در ایران بودند. این خود بهترین گواه تنوع در روابط اقتصادی ماست.
اینها خود نشان می دهد اخباری مبنی بر اعلام قطع روابط اقتصادی کشورها با ایران صحت ندارد؛ نکته مهمی آنکه «آموخته ایم و رهبری نیز تاکید فرموده اند براساس موازین انقلابی و اصول اقتصاد مقاومتی باید نقطه اتکا را بر درون زائی اقتصادی و منابع داخلی و تولید داخلی قرار دهیم. در عین حالی که با دنیا باید ارتباط داشته باشیم اما تکیه بر آن می تواند یک خطای راهبردی باشد. این دو می توانند مکمل یکدیگر باشند.»