به گزارش «نود اقتصادی» محسن ایزدخواه، کارشناس بازار کار و معاون اسبق سازمان تامین اجتماعی در خصوص برنامههای اشتغالزایی دولت اظهار کرد: تجربه تاریخی ما در اکثر دولتها کم و بیش نشان داده که صرف پول یا به عبارتی پولپاشی نمیتواند اشتغال ایجاد کند، بلکه مقوله اشتغال یک امر مشتقه است؛ یعنی اینکه باید سایر مولفهها و پارامترهای اقتصادی در یک نگاه سیستمی کنار هم قرار بگیرند تا مجموعه این همافزاییها و همنگرشیها منجر به ایجاد اشتغال شود.
وی افزود: بهعنوان مثال، اگر قرار است باتوجه به لشکر بیکاران، اشتغال جزء اولویتهای دولت قرار بگیرد، رشد اقتصادی کمی و کیفی یک مقوله به اصطلاح اساسی و در واقع کلیدی است. از طرف دیگر رشد فعالیتهای عمرانی هم قابل اهمیت است؛ ما در بودجه سال 97 شاهد این هستیم که دولت رشد منفی به سرمایهگذاری داده یا مساله احترام به حقوق مالکیت، فضای کسبوکار و نگاهی که سیستم بانکی به موضوع تولید و دلالی دارد، از دیگر مباحث قابل اهمیت در این بخش است که باید اصلاح شود.
معاون اسبق تامین اجتماعی عنوان کرد: اگر قرار باشد نگاه دولت تولیدمحور باشد، باید نگاه بانکها و بازارهای پولی و مالی و نرخ بهره نیز معطوف به حمایت از تولید باشد. وقتی بررسی کارکردهای بانکها را در سنوات گذشته نگاه میکنیم، میبینیم بیش از آنکه وامها به سمت تولید سوق پیدا کند، بیشتر به سمت دلالی و سوداگری رفته است.
ایزدخواه گفت: مساله مبارزه واقعی با قاچاق از عوامل تقویتکننده اشتغال است و همانطور که اشاره کردم، مساله احترام به حقوق مالکیت و بحث امنیت مالکیت و امنیت شغلی و مقوله نگاه به حقوق گمرکی در چارچوب حمایت از تولید ملی در کنار بالا بردن کیفیت محصولات تولیدی، میتواند به معنای حمایت واقعی از اشتغال باشد، در غیر اینصورت اگر دروازههای ما باز باشد و ما تسلط و اشرافی بر قاچاق نداشته باشیم، نتیجه این میشود که گزارشها نشاندهنده این واقعیت تلخ است که بالغ بر نیم میلیون نفر شغل خودشان را در حوزه لباس و پوشاک به علت واردات بیکیفیت کالاهای چینی از دست میدهند.
وی بیان کرد: دولت اعلام کرده این بودجه بر مبنای اشتغال است. باید دلایل بیان این ادعا را از دولتمردان سوال کرد. اما آنچه در ظاهر میتوان از آن استنباط کرد این است که دولت بودجه طرحهای عمرانی را کاهش داده و قرار است افزایش نرخ حاملهای انرژی را که نزدیک 17 هزار میلیارد تومان میشود، برای اشتغال خرج کند، اما اکثر اقتصاددانانی که سیاستهای تعدیل ساختار از دوران هاشمیرفسنجانی تاکنون را دنبال کردهاند، نشان داده و ثابت کردهاند که شوک قیمتی نمیتواند موجب درآمدزایی منجر به اشتغال شود.
معاون اسبق سازمان تامین اجتماعی اظهار کرد: از سوی دیگر برآوردهای معاونت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی نشان میدهد که افزایش قیمت حاملهای انرژی موجب میشود اتفاقا 400 هزار فرصت شغلی هم از بین برود. در اینجا باید به مسالهای هم اشاره کنیم و آن این است که بهرغم ادعایی که دولت مبنیبر ایجاد بیش از 700 تا 800 هزار شغل داشته است، سالنامه آماری سازمان تامین اجتماعی منتهی به سال 95 نشان میدهد 13 هزار نفر بیمههای اجباری منفی شده است و حتی اگر بپذیریم که دولت اشتغال ایجاد کرده، باید قبول کنیم که از سوی دیگر تعداد اخراجیها رو به افزایش بوده است.
ایزدخواه خاطرنشان کرد: آمارهای دریافت بیمه بیکاری نشان میدهد تعداد افرادی که در واقع بیمه بیکاری دریافت کردهاند اضافه شده است و باید از دولتمردان سوال کرد اگر شما حدود 700 تا 800 هزار شغل ایجاد کردید، این شغلها در یک اقتصاد رسمی یا یک اقتصاد غیررسمی ایجاد شده است؟ اگر در اقتصاد رسمی ایجاد کردهاید، باید حداقل 70 درصد آن چیزی که شما بهعنوان اشتغال نام میبرید، سرریزش در آمارهای سازمان تامین اجتماعی خودش را نشان دهد. همانطور که اشاره کردم، در سالنامه آماری این سازمان 13 هزار نفر تعداد بیمهشدگان اجباری سازمان تامین اجتماعی منفی شده است.