محمد جهرمی عضو سابق شورای پول و اعتبار در گفتگوی تفصیلی با «نسیم» در خصوص دستکاری آماری جدید بانک مرکزی در آمار نقدینگی 6 ماه اول سال 93 اظهار کرد: موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز وقتی زیر نظر بانک مرکزی قرار می گیرند آمارشان شفاف تر می شود، ولی این منطقی نیست که مسئولان بانک مرکزی بخواهند افزایش نقدینگی را به این مسئله ربط دهند و ناتوانی خود در کنترل نقدینگی را پشت آن پنهان کنند.

برخلاف ادعای بانک مرکزی پوشش آماری موسسات غیر مجاز نقدینگی را افزیش نمی دهد

وی در تشریح چگونگی محاسبه آمار نقدینگی موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز گفت: منابع همه موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز در اختیار بانکهاست و در میان سپرده های سپرده گذاران قرار دارد، بنابراین آمار نقدینگی بانک و موسساتی که بانک مرکزی از آنها نام می برد در سالهای گذشته آمار نقدینگی محاسبه شده است.

این عضو سابق شورای پول و اعتبار تصریح کرد: وقتی موسسات مالی و اعتباری مجوز می گیرند در بانک مرکزی حساب مستقلی برایشان ایجاد می شود، بنابراین سپرده هایی که قبلا به نام بانکهای دیگری ثبت شده بود به نام خودشان ثبت می شود. بنابراین برخلاف ادعای مسئولان بانک مرکزی با پوشش آماری آنها چیزی به آمار نقدینگی اضافه نمی شود.

جهرمی با انتقاد از توجیهات غیر کارشناسی بانک مرکزی در خصوص افزایش حجم نقدینگی در دو سال اخیر به نسیم گفت: متاسفانه بانک مرکزی با ارائه توجیهات غیر منطقی در خصوص رشد نقدینگی در دو سال اخیر افکار عمومی و تحلیلگران اقتصادی را منحرف کرده است. افزایش نقدینگی هیچ ارتباطی با اعمال شدن پوشش آماری موسسات مالی و اعتباری تازه مجوز گرفته ندارند و حرف مسئولان بانک مرکزی کاملا غیر منطقی است.

کاهش تورم ربطی به کنترل نقدینگی نداشت

وی افزود: همه دولتها به دنبال این هستند که افزایش نقدینگی دوره خود را توجیه کنند. توجیهی که دولت یازدهم برای افزایش نقدینگی به آن اشاره می کند توجیه غلطی است. در دو سال گذشته حجم نقدینگی به شکل واقعی چیزی در حدود 30 درصد افزایش یافته است. علت کاهش تورم هم کنترل نقدینگی نبوده، بلکه تعمیق رکود اقتصادی بوده است.

مدیرعامل اسبق بانک صادرات عنوان کرد: هرچه رکود تشدید شود و عمق پیدا کند، تورم کاهش پیدا می کند. همه اقتصاددانان می دانند وقتی رکود به حدی می رسد، که تقاضا کاهش پیدا می کند و عرضه در همان حد قبلی می ماند، قیمتها خیلی پایین می یابد.

جهرمی با مطرح کردن سوالاتی در این زمینه بیان کرد: در اینجا باید پرسید چرا دولت به مردم وام می دهد که آنها به خرید لوازم خانگی بپردازند؟  چرا وام خودرو به مردم داده می شود تا خودروهای در انبار مانده به فروش برسد؟ دلیل اصلی این اقدامات دولت، کاهش تقاضایی است که در اقتصاد کشور وجود دارد و دولت به دنبال تحریک آن است. در ماجرای وام خودرو هم شاهد بودیم، به دلیل نوع تسهیلاتی که دولت به مردم داد تقاضا در این بخش تشدید شد.

وام خودرو و کالا نمی توان اقتصاد کشور را تکان دهد

وی با ناموفق دانستن بسته خروج از رکود دولت گفت: این بسته دولت در ایجاد رونق اقتصادی موفق نخواهد بود، چون حجم کمی از اقتصاد را در برمی گیرد. اگر بخشهایی مانند مسکن در بسته دولت قرار می گرفت و یا به تعداد بیشتری از مردم تسهیلات اعطا می شد، ممکن بود، اقتصاد کشور از رکود خارج شود. با اعطای وام به بازنشستگان و بخشی از فرهنگیان آن هم با شرط درآمد به شکلی که به برخی از افراد 3 میلیون وام تعلق گیرد و به بخشی دیگر 10 میلیون تعلق گیرد، نمی توانیم اقتصاد را تکان دهیم.

عضو سابق شورای پول و اعتبار در خصوص دلایل افزایش 400 هزار میلیارد تومانی نقدینگی در دو سال اخیر گفت: باید قبول کنیم افزایش نقدینگی فزاینده ای در دو سال اخیر اتفاق افتاده وچند عامل هم در آن تاثیر گذار بوده است. یکی از دلایل افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی ، دیگری افزایش بدهی بانکها به بانک مرکزی و سومین دلیل افزایش ذخایر ارزی بانک مرکزی است. ذخایر ارزی  به معنای این است که ارزی که متعلق دولت بوده به بانک مرکزی داده شده و دولت معادل آن را ریال دریافت و خرج کرده است . هر قدر ذخایر ارزی بانک مرکزی افزایش پیدا کند، اثر خود را در پایه پولی و نقدیگی نشان می دهد.

دستکاری آماری 40 هزار میلیاردی بانک مرکزی در آمار نقدینگی بی سابقه است

جهرمی با انتقاد از دستکاری آماری صورت گرفته در آمار نقدینگی خاطرنشان کرد: این اولین بار است که بانک مرکزی بعد از گذشت یک سال به طور ناگهانی چیزی در حدود 40 تا 50 هزار میلیارد تومان به آمار نقدینگی شش ماه اول سال اضافه می کند و توجیه آنها در خصوص بررسی آمار چند موسسه مالی و اعتباری جدید نیز قابل قبول نیست.

وی تصریح کرد: سوال من از مسئولان بانک مرکزی این است که مگر پول این موسسات جدید تا پیش از این در کجا به جز همین بانکهای مورد تایید بانک مرکزی  قرار داشتند؟ در حال حاضر اکثر موسسات مالی و اعتباری اعم از مجاز و غیر مجاز در بانکهای مختلف حساب و سپرده دارند.

نقدینگی 870 هزار میلیاردی چه زمانی منجر به تورم می شود؟

جهرمی با اشاره زمان نمایان شدن آثار نقدینگی فزاینده موجود بر تورم عنوان کرد: اگر اقتصاد ایران در شرایط رونق قرار گیرد، افزایش نقدینگی خودش را نشان خواهد داد. اعتقاد ندارم که اعطای وام خودرو و کالا نقدینگی را افزایش می‌دهد، ولی در شرایط فعلی سرعت گردش پول به قدری کم شده که این وامها می تواند سرعت گردش پول را بیشتر کند . سرعت پول در حال حاضر 4.2 است که در زمان رونق به 5 می رسد، بنابراین مطمئن باشید در زمان، افزایش تورم اتفاق می افتد.

وی تصریح کرد: با توجه به این که منابع بسته خروج از رکود دولت از منابع بانک مرکزی است، حتما شاهد افزایش نقدینگی هم خواهیم بود، چون استفاده از منابع بانک مرکزی بلافاصله بر روی پایه پولی اثر می گذارد . بعد از افزایش پایه پولی هم باید شاهد افزایش نقدینگی باشیم.