به گزارش «نود اقتصادی»، تنظیم بازار کالاهای اساسی در دولت ابراهیم رئیسی به طور کامل به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است. بعد از این که در چند سال پایانی دولت روحانی تنظیم بازار مجددا به وزارت صمت بازگشته بود، دولت رئیسی در ماههای آغازین فعالیت خود قانون انتزاع را اجرا کرد و تنظیم بازار از تولید تا سفره مردم را به طور کامل به وزارت جهاد کشاورزی واگذار کرد.
در این بین جواد ساداتینژاد وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم سعی کرد تا نقش سازمان تعاونی روستایی را در تنظیم بازار کالاهای اساسی پررنگ کند و به نوعی اکنون این سازمان همه کاره تنظیم بازار کشور به شمار برود.
اسماعیل قادریفر مدیرعامل این سازمان در دولت جدید هم فردی است که سابقهای در بخش کشاورزی ندارد و به عنوان یک مدیر میانی در وزارت علوم و معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور شناخته میشود.
آخرین سمت او قبل از حضور در ریاست سازمان تعاونی روستایی، رئیس مرکز توسعه فناوریهای راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بود. همین مسئله هم روی شیوه مدیریت او بر بازار تاثیر گذاشته است.
قادری فر قصد دارد از طریق توسعه اپلیکیشنها و سایتهای خرید کالا، مواد غذایی مورد نیاز مردم را مستقیما به دستشان برساند و دست دلالان را از بازار قطع کند.
توسعه ۱۶ سایت و اپلیکشین در سراسر کشور از جمله سایت بازرگام از جمله اقدامات سازمان تعاونی روستایی برای مدیریت بازار کالاهای اساسی است. این اقدام قادریفر گرچه به گواه فعالان و کارشناسان حوزه کشاورزی محاسن زیادی دارد ولی بعضا مشکلاتی را هم در قیمت گذاری کالاها به وجود آورده است.
به عنوان مثال در هفتههای اخیر که موضوع گرانی سیب زمینی حرف اول را در محافل اقتصادی کشور میزند سامانه بازرگام به عنوان یکی از عوامل گران شدن سیب زمینی به حساب میآید.
طبق پیگیریهای خبرنگار «نود اقتصادی» قیمت دو کیلوگرم از این محصول در سامانه بازرگام ۲۶ هزار و ۸۰۰ تومان قید شده که با تخفیف ۱۶ هزار تومان فروخته میشود. این در حالی که همین کالا در سامانه "به روز رسان" ۹ هزار و ۲۵ تومان قیمت خورده است.
ارائه این مدل تخفیفهای واهی در سایتی که مورد تایید سازمان تعاونی روستایی است خودش میتواند دلیلی برای دامن زدن به گرانی کالاها در بازار باشد.
مشاهدات خبرنگار «نود اقتصادی» نشان میدهد که همین الان قیمت سیب زمینی در خرده فروشیها بعد از کاهش قیمتهای اخیر به کیلویی ۱۱ هزار تومان هم رسیده و معلوم نیست قیمت قبل از تخفیف سامانه بازرگام (۱۳ هزار و ۴۰۰ تومان) از کجا محاسبه شده است؟
این میزان اختلاف قیمت بین قیمت اصلی و قیمت تخفیف خورده به نوعی به خرده فروشها مجوز میدهد که سیب زمینی را با همین قیمت قبل از تخفیف سامانه بازرگام به فروش برسانند.
در نمونه دیگر قیمت شکر از یک کارخانه هم در سامانه بازرگام و هم سامانه "بیار" با یک دیگر برابر نیست و سامانه بازرگام آن را ۳۵۰ تومن گرانتر عرضه میکند. در نمونه دیگری "پک ۱۰ عددی کره ۵۰ گرمی" ۷۰ هزار تومان قبل از تخفیف و ۵۰ هزار تومان بعد از تخفیف قیمت خورده است و در واقع در این مثال هم به خرده فروش مجوز داده شده تا این پکهای کره را ۲۰ هزار تومان گرانتر بفروشند.
با این مشاهدات سامانه بازارگام نه تنها تلاشی برای حذف دلالی انجام نمیدهد بلکه بستر برای سواستفاده دلالان در خرده فروشیها را فراهم میکند. از طرف دیگر سازمان تعاونی روستایی علاوه بر سامانه بازرگام این روزها با ذخیره سازی میوه شب عید و قیمتهایی که برای آن تعیین کرده است هم تحت فشار افکار عمومی است.
به عنوان مثال قیمت پرتقال با نرخ متوسط حدود ۸۵۰۰ تومان از استانهای شمالی خریداری شده و با نرخ حدود ۱۳ هزار تومان توسط این سازمان عرضه میشود که دلیل این افزایش قیمت هم هزینه شستشو، سورتینگ و بسته بندی اعلام شده است. این در حالی است که اتحادیههای صنفی معتقدند پرتقال با این هزینهها باید نهایتا ۱۰ هزار تومان توسط سازمان تعاونی روستایی عرضه شود.
باید دید سازمان تعاونی روستایی به عنوان همه کار این روزهای تنظیم بازار کالاهای اساسی کشور چه پاسخی برای این ابهامات دارد و در نهایت در عمل به ماموریت دشوار خودش چقدر موفق عمل میکند؟