به گزارش «نود اقتصادی»، محمدباقر مجتبایی در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی اتاق اصناف ایران بیان کرد: با توجه به این که در تقسیم‌بندی‌ها، پوشاک را شامل لباس‌های زنانه، مردانه و بچگانه (از کلاه و روسری گرفته تا پالتو و مانتو و … به جز کفش) در نظر می‌گیریم، از میان حدود ۳ هزار عنوان کد آیسیک که فعالیت‌های صنفی را نشان می‌دهند، گروه پوشاک از اهمیت بالایی برخوردار است. به طوری که در این گروه، فعالان صنفی هم در حوزه تولیدی و هم در حوزه توزیعی فعالیت دارند و ۹۵ درصد تولید پوشاک در کشور، توسط صنوف تولیدی تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در بحث توزیع هم سهم اصناف ۱۰۰ درصد است و در فروشگاه‌های صنفی سطح شهر اعم از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مغازه‌ها و فروشگاه‌های مجازی توزیع انجام می‌شود. البته مد نظر ما در این گزارش، فروشگاه‌های دارای مجوز است.
وی بیان کرد: در بخش پوشاک ایران ، ۲۳۰ هزار و ۳۱۵ واحد صنفی تولیدی و توزیعی مجاز فعالیت می‌کنند که از این تعداد، ۵۷ هزار و ۴۰۴ واحد، تولیدی است. متوسط شاغلان در واحدهای صنفی تولیدی پوشاک، ۱۰ نفر است و متوسط شاغلان در حوزه توزیع پوشاک نیز به ۳ نفر می‌رسد. به منظور مقایسه این آمار خوب است بدانیم، حدود ۱۰۰۰ نوع کد آیسیک تولیدی صنفی در کشور داریم که متوسط شاغلان در آن‌ها حدود ۵ نفر است و متوسط شاغلان در کل ۳ میلیون واحد صنفی (تولیدی، توزیعی، خدماتی، خدمات فنی)۲.۱ ( دو و یک دهم ) نفر کشور است.
مجتبایی ادامه داد: از میان ۵۷ هزار و ۴۰۴ واحد صنفی تولیدی پوشاک کشور، ۲۳ هزار و ۷۰۲ کارفرما و کارآفرینان بانوان هستند که حدود ۴۱ درصد را نشان می‌دهد و در حوزه توزیع پوشاک (به غیر از کسب و کارهای مجازی) ۱۷۲ هزار و ۹۱۱ واحد توزیعی در کشور داریم که ۷۷ هزار و ۴۵۰ پروانه کسب از این آمار، یعنی حدود۴۵ درصد متعلق به بانوان است. اگر به آمار بانوان کارآفرین در حوزه پوشاک، تعداد بانوانی که در صنف تولید یا توزیع پوشاک مشغول به کار هستند نیز اضافه شود، به روشنی سهم بانوان در این حوزه را در خواهیم یافت.
مجتبایی درباره آمارهای واحدهای تولیدی و توزیعی پوشاک در تهران نیز گفت: از میان کل واحدهای صنفی تولیدی پوشاک کشور، ۱۲ هزار و ۶۶۶ واحد و از کل آمار واحدهای صنفی توزیعی پوشاک، ۲۲ هزار و ۳۴۰ واحد در استان تهران فعالند..
ایرانی‌ها چه قدر پوشاک می‌خرند؟
دبیر کل اتاق اصناف ایران با اشاره به بررسیهای بعمل آمده در اطلاعات مربوط به مرکز آمار ایران اظهار کرد: اولویت مردم برای خرید پوشاک، اولویت پنجم و حدود ۵ درصد هزینه خانوارها مربوط به پوشاک و کفش است. همان طور که می‌دانید کل جامعه ایران به ۱۰ دهک تقسیم شده است که خانوارهای دهک اول که ضعیفترین گروه از نظر مالی هستند، ۲.۲ درصد درآمد خود را صرف پوشاک و کفش می‌کنند. این مقدار در خانوارهای دهک پنجم حدود ۵.۲ درصد است و به طور کلی جامعه ایران، به طور متوسط ۳.۵ درصد از درآمد خود را هزینه پوشاک و کفش می‌کنند.
وی با تاکید بر لزوم جلوگیری از قاچاق تصریح کرد: با مطالعه آمارهای بین المللی و صادراتی پوشاک سایر کشورها به ایران می‌بینیم که حدود ۱۶.۶ درصد از نیاز بازار ایران به پوشاک توسط واردات تامین شده که با توجه به ممنوعیت واردات پوشاک به ایران طی چند سال اخیر، این میزان واردات پوشاک به ایران، قاچاق بوده است و با تلفیق امار اعلامی از سوی گمرکات سایر کشورها و اندازه بازار مصرف ایران میتوان نتیجه گرفت حدود ۸۳.۴درصد نیاز بازار داخل از طریق تولیدکنندگان ایرانی و مابقی توسط قاچاق تامین می‌شود.
مجتبایی گفت: اندازه بازار ایران در زمان دلار حدود ۴ هزار تومانی، ۱۲ میلیارد دلار پیش بینی شده بود. با گرانی دلار، پیش‌بینی می‌کنیم که اندازه بازار کاهش یافته و احتمالا در قاچاق هم تغییراتی داشته‌ایم. با وجود این قاچاق هنوز وجود دارد و عامل مخربی بر علیه تولید داخلی است. خصوصا این که عمده تولیدکنندگان داخلی پوشاک، کارگاه‌های کوچک و متوسط هستند و این گروه به نسبت صنایع بزرگ، از قاچاق بیشتر آسیب خواهند دید و ضمن تقدیر از تلاش‌های ارزشمند و موثر ستاد مبارزه با قاچاق برای کاهش این پدیده شوم، انتظار صنوف تولیدی و اتاق اصناف ایران این است که همت عالی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ادامه یابد و از سوی دیگر،سیاست‌های حمایتی برای تقویت واحدهای طراحی و تولید در نظر گرفته شود. به ویژه در تامین مواد اولیه از نخ و پارچه و ملزومات جانبی تا سرمایه در گردش باید حمایت جدی و موثر از سوی دولت و بانک مرکزی بعمل آید.
دبیرکل اتاق اصناف ایران بیان کرد: طی سال‌های گذشته، کیفیت تولیدات داخلی بالا رفته، آن چنان که در نمایشگاه مدکس هم که برای نخستین بار در حال برگزاری است شاهد این کیفیت هستیم. برخی از تولیدات پوشاک داخلی با برند‌های خارجی برابری می‌کند و حتی بالاتر از محصولات رقبایی نظیر ترکیه و هند و بنگلادش است. در این نمایشگاه که از ۲۰ تا۲۳ مهر در نمایشگاه آفتاب با حمایت اتاق اصناف ایران برگزار شده است، حدود ۱۰۰تولید کننده برتر کشور حضور یافته‌اند تا باری دیگر در کنار هم قرار گرفته و قدرت و توانی مضاعف یابند و در ادامه به آن‌هایی که میل به برندپوشی دارند تولیدات با کیفیت ایرانی را معرفی کنند.
حمایت از «تولید برای صادرات» از اولویت‌های اتاق اصناف ایران
وی در خصوص ظرفیت صادارتی پوشاک تولید ایران نیز گفت: پوشاک از جمله اولویت‌های اتاق اصناف ایران در خصوص تولید برای صادرات است. در سال ۲۰۲۰ کل واردات پوشاک در جهان ۴۱۰ میلیارد دلار گزارش شده است و متاسفانه سهم ایران از این صادرات ۰.۱ درصد است. از سوی دیگر ۵۷ کشور اسلامی (OIC) ۷۴ میلیارد دلار واردات پوشاک دارند. با توجه به این که ایران یکی از بزرگترین کشورهای اسلامی است و ظرفیتی قابل قبول در تولید پوشاک دارد و در مقابل، اکثر این کشورها از نظر صنعتی ضعیف هستند، لذا بازار بسیار خوبی برای تولیدات ایرانی خواهند بود. از این رو مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق‌های اصناف، بازرگانی و تعاون باید در کنار هم برنامه ریزی اجرایی برای سند ملی ساماندهی، توسعه و حمایت از تولید صادراتی گروه پوشاک را تهیه کنند تا بتوانیم از این بازار پر اهمیت بهره کافی ببریم.
با وجود مصوبات ستاد کرونا، چک‌ها برگشت خورد
مجتبایی بیان کرد: در جریان مبارزه با کرونا، پوشاک از جمله گروه‌هایی بود که بیشترین آسیب را دید. صنوف توزیعی ما با پیک‌های شدید کرونا در مجموع حدود ۲ ماه مجبور به تعطیلی مطلق شدند و در سایر ایام مثل اسفند ۹۸ که اعلام رسمی پاندومی کرونا شد، پوشاک تولید شده روی دست تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان ماند و ما شاهد موجی از چک‌های برگشتی بودیم. کرونا همچنین مسئولان کشور را مجبور به اتخاذ و اجرای سیاست‌های تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها کرد. مراسم‌ها و میهمانی‌ها هم با توصیه کارشناسان بهداشتی کاهش یافت و یا لغو شد و بدین ترتیب سطح خرید و تقاضا برای پوشاک کاهش چشمگیری یافت و مجموع این عوامل موجب بروز ضربات مکرر بعدی کرونا بر گروه پوشاک شد.
دبیر کل اتاق اصناف ایران خاطر نشان کرد: مردم در ۲۰ ماهه گذشته از خرید ۷۰ درصد پوشاک تقاضای متعارف خود منصرف شدند. چون وقتی میهمانی، مدرسه و دانشگاه و دید و بازدیدی نباشد، نیاز به خرید پوشاک هم کاهش خواهد یافت. اگرچه با پیگیری‌های اتاق اصناف ایران، گروه پوشاک در ستاد ملی مبارزه با کرونا جزء ۱۴ گروه آسیب دیده از کرونا قرار گرفت اما به دلیل محدودیت‌های مالی دولت، حمایت از این گروه نزدیک به صفر بود.
حتی در دو مرحله در ستاد کرونا مصوبه گرفتیم که چک‌ها برگشت نخورد اما متاسفانه به علت ضعف در ساختار نرم‌افزاری بانک مرکزی و بانک‌های کشور، همیشه چک‌های اصناف برگشت خورد و این خسارت بسیار چشمگیر است.
مجتبایی اظهار کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتاق اصناف ایران، اتحادیه پوشاک تهران که مرکز تحقیقات خوبی دارد و گروه مشورتی اتاق اصناف ایران که متشکل از اتحادیه‌های پوشاک سراسر کشور است، بررسیهای دقیقی در خصوص فرصت‌های پوشاک داشته‌اند و حمایت از زنجیره ارزش پوشاک در دستور کار است.
وی نمایشگاه مدکس را یکی از این کمک‌ها و حمایت ها دانست و تاکیدکرد: برای ایجاد رونق نسبی و اتصال دوباره بنگاه‌‌های تولیدی و توزیعی و آگاهی از مدل‌ها، کیفیت و توانمندی‌های ایشان با حمایت و پیگیری اتاق اصناف ایران و همت اتحادیه پوشاک تهران که زحمات بسیار ارزنده‌ای کشیدند و با همکاری اتحادیه‌های پوشاک در سراسر کشور، نخستین نمایشگاه مدکس به صورت تخصصی در نمایشگاه آفتاب برگزار شده است طراحان و تولیدکنندگان در این نمایشگاه بسیار خوب درخشیدند. در بازدیدی که داشتیم بسیاری از نمونه‌های پوشاک عرضه شده آن قدر جذاب بود که تفاوتی با برند‌های خارجی نداشت. بنابراین ظرفیت بسیار خوبی داریم که حیف است دولت سیزدهم که به دنبال ایجاد و توسعه فرصت‌های شغلی و تقویت صادرات است، از کشش‌پذیری بالای گروه پوشاک استفاده نکند. در گروه پوشاک ما با کمتر از ۲۰۰ میلیون تومان می‌توانیم یک شغل ایجاد کنیم در حالی که در صنعت این میزان دست کم ۲ میلیارد تومان و در صنایع بزرگ حداقل ۲۰ میلیارد تومان است.
دبیر کل اتاق اصناف ایران گفت: مسئولان کشوری لازم است از این گروه که خود پیشران فعالیت‌های متعددی در زمینه سایر مشاغل مثل نخ ریسی، پارچه، رنگرزی، دوخت، تولید پوشاک، حمل و نقل و توزیع هستند، حمایت کنند. ضمن این که پوشاک بستر مناسبی برای اشتغال تحصیلکردگان در حوزه‌های مختلف از طراحی تا توزیع ایجاد می‌کند و زنان و مردان بدون محدودیت می‌توانند در آن مشغول به کار باشند و علاوه بر تامین نیاز داخلی، ارز آوری کنند.
تجهیز و به روزرسانی دستگاه‌های تولید پوشاک در اصناف
مجتبایی بیان کرد: در سند توسعه پوشاک که نوشته شده است و در حال اجرای گام به گام آن هستیم، یک بخش توجه به فرهنگ ایرانی و اسلامی است. چهل میلیون از جمعیت کشور ما در سنین بین ۲۰ تا ۵۰ سال هستند، بدین معنا است که این صنف برای رضایت مشتری به کیفیت، تنوع، زیبایی و نام و نشان تجاری ایرانی توجه دارد. برند‌سازی یکی از سیاست‌های حمایتی اتاق اصناف ایران است. موفقیت‌های خوبی از نام و نشان‌های ایرانی شکل گرفته و برخی از آن‌ها حتی در فروش مجازی در عرصه داخلی و بین المللی موفق و خوش نام هستند.
وی ادامه داد: استراتژی بعدی، تولید برای صادرات است و همچنین تجهیز و نوسازی و کاهش هزینه‌های سربار است. در برش و دوخت میتوان از تجهیزات لیزری و نوین استفاده شود اما در سایر حوزه‌ها بحث افزایش بهره‌وری عوامل تولید بویژه نیروی کار از طریق اموزش و ارتقای سطح مهارت‌ها دنبال می‌شود.
مجبتایی در ادامه گفت: تولید انبوه و یکپارچه‌سازی چند واحد مکمل با هم از دیگر استراتژی‌ها است. حتی چند شهرک صنفی در شهرستان‌های مختلف مکان‌یابی شده است.
دبیر کل اتاق اصناف ایران اظهار کرد: گروه پوشاک به دلیل ظرفیت بالایی که در اشتغال زایی و سهم بزرگی که در اقتصاد دنیا دارد باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد و اتاق اصناف ایران به موجب همین اهمیت، تقویت زنجیره ارزش پوشاک را دنبال می‌کند. اما برای این منظور همکاری جمعی از سوی نهادهای دولتی و بخش خصوصی ضروری است تا بتوان به جایگاهی مناسب در تولید و صادرات دست یافت. ضمن اینکه سیاست‌های مبارزه با قاچاق پوشاک باید ادامه پیدا کند تا نام و نشان های ایرانی فرصت رشد و توسعه و ماندگاری در بازار پیدا کنند.
