«نود اقتصادی»- سعید ساویز، روزنامه نگار حوزه نفت: در روزهای کاهش قیمت نفت همه صحبت از هزینه تمام شده برای تولید هر بشکه نفت می کنند، نفت در غرب تگزاس، نفت در خلیج فارس، نفت در دریای شمال و یا نفت در آفریقا؛ این قیمت های تمام شده چگونه محاسبه می شود؟ و چه عواملی بر روی آن تاثیرگذار است؟

بهره برداری از هر میدان نفتی شامل دو دست هزینه می شود، هزینه سرمایه ای و هزینه های عملیاتی؛ از اولین اقداماتی که برای شناخت یک میدان صورت می گیرد تا روزی که عملیات توسعه به پایان رسیده و میدان یا مخزن مورد نظر آماده بهره برداری می شود، شامل هزینه های سرمایه ای است، یعنی کلیه هزینه ها و سرمایه صرف شده برای لرزه نگاری، چاه اکتشافی، چاه توصیفی، چاه توسعه ای، خط لوله، واحد بهره برداری و احتمالاً ساختمان های اداری هزینه سرمایه ای شما و یا Capex  را شامل می شود.

اگر یک مخزن نفتی به دلیل توانایی پایین، سنگ مخزن در تراوایی و یا کیفیت پایین سیال برای حرکت آزادانه و یا حتی عدم وجود مکانیزم طبیعی برای رانش نفت به سمت دهانه های چاه، به روش هایی پیشرفته تر برای تولید اقتصادی نیاز داشته باشد ایجاد هر گونه تاسیسات و امکانات اضافه برای تولید نیز در زمره هزینه های سرمایه ای لحاظ خواهد شد.

پس از توسعه یک میدان کلیه هزینه هایی که بخش عملیاتی تولید را شامل شود، یعنی حقوق و دستمزد پرسنل، هزینه های نگهداشت و تعمیرات (چه سالیانه و چه در صورت لزوم)، هزینه های صرف شده جهت جلوگیری از خوردگی و یا حتی کلیه عملیات های انجام شده در بالا دست برای مونیتور کردن، باز نگه داشتن و کنترل کردن سیال خروجی در چاهها به همراه هزینه کلیه مواد شیمیایی مصرفی در فرآورش نفت و رساندن آن به حد استاندار بین المللی، جز هزینه های عملیاتی یا Opex به حساب می آید و ناگفته پیداست که هر چه نفت شما پر دردسر تر باشد تولیدش برای شما گرانتر آب خواهد خورد.

معمولاً هزینه تولید هر بشکه نفت به مجموعه (هزینه های سرمایه ای + هزینه های عملیاتی)گفته می شود، که در خلیج فارس به جهت اینکه همچنان میادین با مکانیزم رانش طبیعی و اولیه قادر به تولید هستند، ارزانترین نفت تولید می شود که حدوداً بین ۷ تا ۱۲ دلار تخمین زده شده است.

گاهی به این هزینه ها هزینه حمل و نقل به مقصد هم اضافه می شود، که اگر چنین شود با توجه به فاصله مبدا به مقصد و امنیت مسیر هزینه تمام شده برای هر بشکه نفت بالاتر می رود.

برای مثال یکی از بزرگترین معضلات در آفریقای سیاه هزینه های اضافه شده به هزینه های تولید به جهت نا امنی منطقه است و کارکردن متخصصان و حتی انتقال نفت با خط لوله از واحدهای فرآورش به بنادر صادراتی از معضلات بزرگ شرکت های فعال در اتمسفر این کشورهاست.

در بسیاری موارد مانند نفت شیل که با متد شکاف در حال تولید است، هزینه گزاف بوجود امده برای محیط زیست لحاظ نشده است که احتمال آن می رود به زودی این شرایط تغییر کند و شرکت های نفت شیل مجبور شوند هزینه قابل توجهی را برای انجام اقدامات جدی برای جلوگیری و یا به حداقل رساندن آسیب های زیست محیطی متقبل شوند.