به گزارش «نود اقتصادی» دکتر فریبرز رئیس دانا اقتصاددان اصلاح طلب اظهار کرد: بازار ارز درگیر بالا و پایینهایی شده است. بالا رفتن نرخ ارز نشاتگرفته از چند مورد بوده است. اول تهدیدات خارجی است. ایالات متحده با دلار، ایجاد سلطهگری و با این کار نوساناتی را در کشورها ایجاد میکند. از طرف دیگر وقتی صحبت از تحریمها شد، کسانی که نیاز به دلار داشتند، نگران به بازار آمدند و دلارها را در حجم زیاد خریداری و انبار کردند. اینها واحدهای تجاری، مستغلاتی و صنعتی بزرگ بودند. بعد از این اتفاق بخشی از معاملهگران که عبارتند از واسطهگران، صرافها و بخشی از مردم طبقه متوسط مرفه که متاسفانه راه گم کردهاند به بازار ارز آمدند. بازار در اختیار این گروه به «بازار برکهای» با بازار کمعمق معروف است که تغییر زیادی در نرخها ایجاد نمیکند. این گروه بعد از اینکه ضربه امریکا به اقتصاد ایران و خرید و انبار کردن دلارها توسط گروههای نخست را دیدند، به میدان آمدند و سوار بر جو روانی بازار با اضطراب شروع به خرید کردند که باعث دگرگون شدن اوضاع بازارهای برکهای شد.
وی افزود: دولت امکانات زیادی برای ضربه زدن به حباب قیمتی ارز و پایین آوردن آن داشت. روش پیشنهادی من، اقدامات ضد شوک بود؛ البته باید توجه کرد که عواملی که باعث بالا رفتن نرخ ارز شد، شوک نبود. در واقع خروج امریکا از برجام و آسیبپذیر بودن اقتصاد کشور، باعث ایجاد وضعیت بازار ارز شد. اگر اقتصاد کشور آسیبپذیر نبود، خروج امریکا از برجام و جو روانی بازگشت تحریمها باید یکدهم این اختلال را به وجود میآورد.
این اقتصاددان گفت: رفتارهای ضد شوک به این معناست که منابعی به بازار تزریق شود تا در کنار شرایط روانی، قیمت ارز را پایین بیاورد. اما مشکلاتی وجود داشت که دولت هم به آن آگاهی کامل داشت و آن دستهای قدرتمندی بود که به محض ورود ارزها در بازار، آن را میخرند و انبار میکنند که این کار، اثرات سیاستهای ضد شوک را خنثی میکرد. راهحل این بود که قدرت مهار دستهای قدرتمند، بالا رود. با تغییر سیاستهای بانک مرکزی منابعی به بازار آمد که در کنار حساسیت بالا بازار ارز و جو روانی کاهش قیمتها، باعث شد مکانیزم معکوس اتفاق بیفتد و قیمتها پایین آمد. به نظر میرسد قیمت ارز به ویژه دلار میل به پایین آمدن دارد ولی پیشبینی دقیقی نمیتوان ارایه کرد. وقتی قیمت ارز پایینتر بیاید، شمار کسانی که زیان میبینند، بیشتر میشود؛ البته مقصر هم خودشان هستند. هیچ دولتی در هیچ کجای دنیا تضمین نکرده که خرید و فروش قماربازانه نرخ ارز سوددهی دارد به ویژه اینکه این خرید و فروش و بالا رفتن قیمت دلار موجب محرومیت تودههای مردم شد و نارضایتیهای گسترده به وجود آورد.
رئیس دانا بیان کرد: اگر قیمت بالای ارز مدت بیشتری دوام میآورد، به آسیبهای بزرگتر اجتماعی منجر میشد. اما چه میشود کرد که هستند کسانی که سود خویش را در پی زیان و نارضایتی مردم میخواهند و مهم نیست که جامعه رنج میبیند و دوست دارد که دلارهای ذخیرهشان بیشتر بالا رود. من این احتمال را میدهم که قیمت دلار باز پایین بیاید که اگر این پایین آمدن موجب کاهش عمومی قیمتها شود در آن صورت مردم محروم که در زیر فشار قرار گرفتند نفسی بکشند و دولت موظف است این شرایط را به وجود آورد.