به گزارش «نود اقتصادی» داستان حذف یارانه ثروتمندان و اختصاص آن به نیازمندان، با وجود گذشت چهار سال و اندی از فعالیت دولت حسن روحانی همچنان ادامه دارد. دولتمردان یازدهم که از بدو آغاز به کار خود، از پرداخت یارانه نقدی به مردم انتقاد می‌کردند و معتقد بودند باید شیوه کار هدفمندی هر چه سریع‌تر تغییر کند تاکنون نتوانسته‌اند اقدام عاجلی در این باره انجام دهند. تیم اقتصادی دولت‌های یازدهم و دوازدهم از ابتدا معتقد بودند یارانه نقدی حتما باید به نیازمندان اختصاص پیدا کند و غیرنیازمندان نباید از یارانه نقدی برخوردار شوند، اگر چه در 1500 روز اخیر بارها این ادبیات را به کار برده‌اند، اما امروز بعد از گذشت این مدت، کماکان 75 میلیون ایرانی از دولت یارانه نقدی دریافت می‌کنند!
البته در این میان مجلس هم با دولت هماهنگ بود و نظر دولت را در این باره کاملا قبول داشت و هر سال نیز تقریبا قانون بودجه را طوری تنظیم می‌کرد که دست دولت برای حذف یارانه ثروتمندان باز باشد. به‌عنوان مثال در سال‌های گذشته مجلسی‌ها دولت را مکلف کردند یارانه نقدی حدود 10 تا 20 میلیون ایرانی غیرنیازمند را قطع کند، اما حسن روحانی و یارانش هر سال به یک بهانه از حذف یارانه ثروتمندان سرباز زدند؛ یک بار پای انتخابات دهم مجلس شورای اسلامی وسط کشیده شد و یک بار هم بحث انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم. یک بار دیگر نیز گفته شد فعلا امکان شناسایی وجود ندارد و بانک اطلاعاتی به‌زودی تکمیل می‌شود.
مشاهده سال‌های اخیر به وضوح نشان می‌دهد روحانی و یارانش کماکان علاقه‌ای برای تغییر در شیوه یارانه نقدی ندارند، چراکه به‌خوبی می‌دانند با حذف یارانه نقدی در میان بخشی از جامعه کمی از مقبولیت خود را از دست خواهند داد. چند باری هم که وزارت رفاه خودش اقدام به حذف یارانه نقدی برخی افراد کرده بود به دور از کار کارشناسی، یارانه کسانی حذف شد که مستحق دریافت یارانه بودند. به‌عنوان مثال در موارد قبلی که در ماه‌های گذشته اتفاق افتاد، یارانه کسانی که کارگر یا سرایدار بودند حذف شد، ولی اعضای هیات‌مدیره بانک‌ها و بیمه‌ها و همچنین پزشکان یارانه می‌گرفتند. درنهایت هم در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری سامانه‌ای طراحی شد تا کسانی که یارانهشان به‌اشتباه حذف شده دوباره بتوانند یارانه نقدی بگیرند. اما جالب اینجاست که دولت یازدهم یک بار حول‌وحوش سال 93 نیز از مردم خواسته بود به طور داوطلبانه از دریافت یارانه انصراف دهند، ولی این طرح دولت هم بی‌ثمر بود و اکثر یارانه‌بگیران بار دیگر اعلام کردند که قصد انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نقدی را ندارند. به هر حال، اکنون دولت حسن روحانی بعد از چهار سال و پشت سر گذاشتن دو انتخابات مهم تصمیم گرفته است که در لایحه بودجه امسال یارانه 20 تا 30 میلیون نفر را حذف کند. البته دولتمردان مانند دفعات قبل سازوکاری را برای این مساله ارائه نکرد‌ه‌اند تا مردم بار دیگر نسبت به نحوه حذف یارانه‌های نقدی توسط دولتمردان نگران شوند.
محمد باقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه درخصوص یارانه‌های نقدی در سال آینده معتقد است: «یارانه باید به نیازمندان داده شود و کسانی که استحقاق آن را دارند باید مشمول دریافت یارانه شوند؛ البته برای این موضوع دو روش وجود دارد؛ اولی اینکه حساب بانکی 80 میلیون نفر جمعیت کشور را سرکشی کرده که قطعا دعواهای کنونی به میان خواهد آمد، همان‌طور که در گذشته نیز تجربه شد و درنهایت، سه تا چهار میلیون نفر هم با حذف یارانه مواجه شدند. روش دوم این است که یارانه به اشخاصی که تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند، تعلق گیرد؛ البته بخشی از مردم هم هستند که تحت پوشش این نهادها نبوده ولی مشمول دریافت یارانه هستند که بعد از بررسی، یارانه آنها را هم برقرار خواهیم کرد.» این اظهارات معاون رئیس‌جمهور نیز به وضوح نشان داد که دولت کماکان برنامه‌ای برای حذف یارانه ثروتمندان ندارد.
به همین بهانه سراغ احمد میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رفتیم که به نوعی مسئول مستقیم حذف یارانه نقدی در وزارت کار به شمار می‌رود. اما میدری هم چیز زیادی در این زمینه نمی‌دانست و بیشتر توپ را به زمین نمایندگان مجلس انداخت.
معاون ربیعی تاکید داشت که شیوه حذف یارانه‌ها به مجلس سپرده شده و دولت منتظر است مجلس نظرش را در این زمینه اعلام کند. اما سوال این است که اگر دولت منتظر مجلس است، چرا خودش در لایحه چنین پیشنهادی را مصوب کرده است؟ گفت‌وگوی ما با احمد میدری به شرح زیر است.
همان‌طور که می‌دانید، بودجه‌ای که دولت امسال برای هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته طوری تنظیم شده که یارانه 20 تا 30 میلیون نفر حذف شود. با توجه به اینکه دولت در چهار سال گذشته نتوانسته سازوکار مناسبی برای حذف یارانه ثروتمندان پیدا کند، به نظر شما امسال دولت به چه شکلی اقدام به حذف یارانه 20 تا 30 میلیون نفر از مردم خواهد کرد؟
سازوکار آن در بودجه نیامده و به انتخاب مجلس گذاشته شده است. اگر نمایندگان مشخص نکردند باید در آیین‌نامه‌ها مشخص شود.
به هرحال دولت برآوردی داشته که این تصمیم را گرفته است. این نکته را هم در نظر بگیرید که از زمان اعلام این خبر مردم نگران شده‌اند.
جای نگرانی نیست. باید دید شیوه‌ها به چه شکل است. دولت احتمالا با توجه به تجربه‌های قبلی شیوه‌هایی را وضع می‌کند که افراد ثروتمند شناسایی شوند.
سوال این است که افراد ثروتمند طبق چه معیاری شناسایی می‌شوند؛ حقوق و دستمزد، حساب‌های بانکی یا...؟
نمی‌دانم. معلوم نیست. باید دید مجلس چه کاری می‌کند و بعد ما تکمیل و اصلاح کنیم. باید دید نمایندگان مجلس چه اختیاراتی به ما می‌دهند.
یعنی دولت فعلا برنامه مدونی برای این تصمیم ندارد؟
نه، فعلا شیوه‌های حذف یارانه نقدی را مشخص نکرده است.
خودتان فکر می‌کنید حذف 20تا۳۰ میلیون یارانه‌بگیر امکان‌پذیر است؟
نمی‌دانم. حذف به هر تعدادی امکان‌پذیر است. به هر حال اینکه افراد غیرنیازمند و ثروتمند شناسایی شوند، امکان‌پذیر است. فعلا چیزی مشخص نیست. اجازه دهید تا ببینیم در مجلس چه می‌شود.
منبع: فرهیختگان
