«نود اقتصادی»: داستان قطع یا وصل بودن سوئیفت و امکان بازگشایی ال سی از همان ساعات اولیه اجرای برجام از مهمترین حواشی پیرامون این توافق بین المللی بود. حسن روحانی در نخستین پیام خود بعد از اجرای برجام اعلام کرد که از همان ساعتهای اول اجرای برجام 1000 ال سی باز شده است. هنوز مصاحبه رئیس جمهور تمام نشده بود که فعالان اقتصادی با رد کردن ادعای رئیس دولت تدبیر و امید اعلام کردند که هنوز با مشکلات روابط کارگزاری رو به رو هستند و امکان بازگشایی ال سی وجود ندارد. همچنین پیام سوئیفت هم از بانکهای ایرانی قابل انتقال نیست. سخنان ضد و نقیص مسئولان دولتی در مورد بازگشایی ال سی و سوئیفت بعد از برجام کار را به جایی کشاند که مسئولان بانک مرکزی از خبرنگاران دعوت کنند و به آنها نشان دهند که پیام سوئیفت قابلیت انتقال را در دوران پسابرجام دارد. ولی بعد از مدتی مشخص شد که تا روابط کارگزاری برقرار نشود، سوئیفت به تنهایی نمیتواند مشکل مبادلات پولی ایران را حل کند. حالا با گذشت حدود یک سال و 9 ماه از آن دوران فعالان اقتصادی در مورد سوئیفت و وصل نشدن آن صحبت میکنند. آنها میگویند وعدههای رئیس جمهور و سایر دولتمردان در مورد برجام با وجود گذشت نزدیک به دو سال هنوز محقق نشده است. مشرح گفتگوی «نود اقتصادی» با فعالان اقتصادی به شرح زیر است:
1- رضا پدیدار، عضو انجمن تجهیزات صنعت نفت ایران: همچنان در بحث مبادلات پولی و دریافت و پرداخت مشکلات عدیدهای داریم. بانکهای خارجی به درستی عمل نمیکنند. در حقیقت بیشتر کارها همچنان توسط صرافیها انجام میشود که آن هم با تأخیر زیاد است
2- ارزانی ممقانی، رئیس اتحادیه خشکبار: به هیچ عنوان بحث نقل و انتقال پولی حل نشده است. فقط خبر باز شدن سوئیفت را شنیدیم ولی در عمل این گونه نبوده است
3- قاسم کریمی، فعال حوزه معدن و عضو اتاق بازرگانی: ما قبل از برجام با اعتبارات اسنادی فعالیت می کردیم و فعلا هم چیزی حاصل نشده است و همچنان سیستم، سیستم قبلی است. تا جایی که بنده می دانم در کلام سوئیفت وصل شده است اما در عمل خیر
4- جواد باقری شیروانی، عضواتاق بازرگانی مشهد: نمیتوان گفت که تمامی فرصتها باز شده است. از طرفی نمیتوان ادعا کرد که مانند قبل است. برای ارقام بالا و ماشین آلات نقل و انتقال پول همچنان سخت است. در کل مشکلات بانکهای کوچکتر بهتر شده در جاهایی که بانک معتبر است و یا جاهایی که مراودات سنگین با آمریکا دارند، خیلی علاقه ندارند با ما کار کنند، اما در بانکهای کوچکتر شرایط بهتر شده است. در مورد سوئیفت هم همین موضوع حاکم است سوئیفت باز است اما بانکهای معتبر همچنان سویفتشان باز نیست. سوئیفت برقرار است اما بانک های کوچک که اندک پولی برایشان ارزشمند است با ما کار می کنند اما بانکهای بزرگتر خیر.
5- محمد حسین برخوردار، عضو اتاق بازرگانی و عضو مجمع واردات ایران- بانکهای بزرگ کماکان با ما کار نمیکنند. البته نسبت به دوران تحریم، بانکهای کوچک در آسیا و آفریقا و جاهای دیگر به کمک ما آمدهاند، اما متاسفانه بانکهای بزرگ از باز کردن ال سی طفره میروند. دلیلش هم بخاطر بحثهایی است که آمریکا با ایران دارد. سوئیفت نیز به همین ترتیب است، سوئیفت را بانکهای کوچک باز کردهاند، ولی راحتی و آسانی که انتظار داشتیم بعد از برجام رخ دهد متأسفانه به دلیل تحریمهای نابخردانه آمریکا اتفاق نیفتاده است.
6- رضا شهرستانی،عضو انجمن فولاد : نسبتا و به مقدار کمی نقل و انتقال پول بهتر شده است اما هنوز مشکلاتی وجود دارد. یعنی هنوز ال سی را به راحتی باز نمیکنند. حتی شرکتهایی هستند که برای دلار حاضر نیستند به هیچ عنوان با ایران کار کنند و تمامی اینها به آمریکا باز می گردد. بانکهایی که ارتباط قوی تری با آمریکا دارند در ارتباطات با ایران هیچگونه اقدامی نکردهاند
7- محمد حسن شمس فرد، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خشکبار: اصلا هیچ اتفاقی نیفتاده است و اوضاع مانند سالهای گذشته است.دولتهای خودشان بانکهای کوچکی که ممکن است حاضر باشند با ما کار کنند را قبول ندارند، ما چگونه میتوانیم به آن بانکها اعتماد کنیم؟!
8- سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه محصولات کشاورزی: اوضاع بهتر نشده و تغییری نکرده است.
9- غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران: خیلی بهتر نشده و تغییرات کمی داشته است اما نمیتوان گفت که بهبودی حاصل نشده است امیدواریم که حل شود
10-محمد آزاد، رئیس اتحادیه آهن: تا حدی بهتر شده اما روان نیست، یعنی مانند کشورهای دیگر نیست و به حالت قبل از تحریم هم بازنگشته است.
11-حیدر ذوالفقاری، رئیس اتحادیه پارافین: متاسفانه تاکنون نقل و انتقال پول آسان نشده است؛ نقل و انتقال دلار به هیچ عنوان امکانپذیر نیست. امکان انتقال پولهای صادراتی به ایران هم وجود ندارد و بسیار ضعیف است. واردات با ارز مبادله ای از طریق بانکهایی که طرف حساب شرکت هستند امکان پذیر است و در خصوص صادرات امکان انتقال ارز از خارج به داخل بسیار ضعیف است.
12- مرتضی نیک سرشت، دبیر انجمن صنایع همگن پلاستیک: در کل اوضاع صد در صد راضی کننده نیست. این گونه نیست که بتوانیم بگوییم اعتبار باز میکنند اما نظم بهتری یافته و استرسها کمتر شده. وضعیت در حال حاضر به طوری است که هنوز هم تجار و بازرگانان تلاش می کنند تا برای مبادله دلار نقد ببرند. شرکتهای اصلی و بانک های بزرگ هنوز ارتباطی ندارند و بانکهای کوچک روان تر شده است.
13- قدیر قیافه، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه: نسبت به گذشته بهتر شده است اما هنوز هم محدودیت وجود دارد
14- حسن حسینقلی، رئیس اتحادیِه صادرکنندگان فرآوردههای سرب و روی ایران: اوضاع نقل و انتقال پول بهتر نشده و هیچ تغییری نکرده است. آن موقع با صرافی کار میکردیم الان هم همین طور است، زیرا هنوز سیستم ال سی راه نیفتاده است
15- محمد صادق زاده، دبیر اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان فرش: وضع بهتر نشده و مانند گذشته است و تقریبا میتوان ادعا کرد هیچ تغییری نداشته است.
16- عبدالله بهرامی، رئیس کمیسیون تخصصی صنایع دستی، فرش و گردشگری اتاق تعاون: نقل و انتقال به خارج از کشور بهتر شده اما هنوز فاصله بسیار زیادی با آن چه که انتظار داشتیم که صورت بگیرد دارد.
17- بهنام عزیززاده مدیر انجمن کاشی و سرامیک: هنوز اتفاق ویژه ای برای ما نیفتاده است
18- سید آرش علوی، فعال صنعتی و عضو اتاق بازرگانی کرمان: فرق ملموسی برای ما قبل و بعد از برجام نکرده است
19- سید محمدرضا گیوه چی، فعال اقتصادی استان کاشان: نحوه نقل و انتقال پول بعد از برجام تغیری نکرده است. زیرا همچنان مشکلات پابرجا است.
20- وحید گرجی، عضو اتاق بازرگانی یاسوج: نقل و انتقال پول تسهیل نشده است