علی اکبر لبافی معاون سابق وزیر کار در گفتگو با «نود اقتصادی» در خصوص تبعات و پیامدهای طرح اشتغالزایی 30 هزار میلیارد تومانی دولت اظهار کرد: این طرح به هیچ وجه طرح جدیدی نیست و از گذشته وجود داشته است. توجه به کسب و کارهای خرد و روستایی در قالب این گونه طرحها از دهههای 60 و 70 و زمان وزارت آقای توکلی و کمالی دنبال میشده و در دولت آقای احمدینژاد هم به عنوان طرح بنگاههای زود بازده ادامه یافته است.
وی با بیان این مطلب که "اکنون ما در کشور با کمبود کالا و تولید مواجه نیستیم" گفت: ما حتی در بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط هم با مازاد تولید رو به رو هستیم. در حال حاضر مشکل اینجاست که ما نمیتوانیم این تولیدات را به مصرف برسانیم. قدرت خرید مردم پایین آمده و امکان ورود به بازارهای خارجی برای صادرات هم کاهش پیدا کرده است.
معاون سابق وزیر کار تصریح کرد: توجه به بنگاههای کوچک خوب است، ولی مشکل اشتغال را حل نمیکند، چون مشکل اصلی در بازار مصرف است. کسانی که این طرح را با تقلید از طرحهای گذشته طراحی کردهاند باید دقت کنند که باید روی بازار مصرف سرمایه گذاری کرد. بانک جهانی اخیرا در آماری اعلام کرده که 40 درصد از مشاغل ایران مربوط به کسب و کارهای کوچک و خرد است. این در حالی است که میزان پایداری این گونه مشاغل بسیار کمتر از مشاغل موجود در بنگاههای بزرگ اقتصادی است.
لبافی عنوان کرد: نگاه به بنگاههای متوسط و بزرگ میتواند در اشتغال تحرک ایجاد کند و تمرکز روی بنگاههای کوچک نمیتواند گرهای را باز کند. در بنگاههای بزرگ هم مشاغل پایدارتری ایجاد میشود هم دانش افزایی بیشتری وجود دارد و مراوادات بین المللی گستردهتری ایجاد میشود. اگر دولت طرحهای اشتغالی خود را به این سمت ببرد موفقیت بیشتری کسب میکند.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید زمینه توانمند شدن مردم را فراهم کند تا مردم قدرت خرید پیدا کنند و همچنین باید آن را تشویق به استفاده از کالاهای ایرانی کند. این گونه طرحها زمانی استفاده می شود که کشورها با بحران بیکاری رو به هستند و به یک مُسکن برای آرام کردن فضا نیازمندند.
معاون وزیر سابق کار افزود: اما این که 30 هزار میلیارد تومان به این طرح اختصاص دهیم و توقع ایجاد شغل زیادی داشته باشیم توقع بیهودهای است و به هیچ وجه با طرحهای مورد نظر برای بنگاههای بزرگ هم طراز نیست. باید به سمت تکمیل ظرفیتهای خالی بنگاههای اقتصادی حرکت کنیم ولی با رویکرد توانمند سازی مردم و ایجاد بازار و صادرات نه با این طرحهای تکراری. وقتی کشور ما در زمینه مصرف مشکل دارد ما قرار است 30 هزار میلیارد تومان هزینه کنیم و تولیداتمان را کجا بفروشیم؟ وقتی بازار داخل اشباع شده و در حوزه تولید و صادرات هم به جایی نرسیدیم این گونه طرحها کارساز نیست.
ساز و کار نظارتی بر طرح اشتغال 30 هزار میلیارد تومانی مشخص نیست
لبافی با انتقاد از طرح 30 هزار میلیارد تومانی دولت برای ایجاد شغل به «نود اقتصادی» خاطرنشان کرد: عمده طرح 30 هزار میلیارد تومانی که دولت در نظر دارد وام دهی است. ما در بهرهوری نیروی انسانی و منابع تولید با مشکلات جدی رو به رو هستیم. در گذشته که ساز و کار نظارتی قوی وجود داشت، یک سامانه رصد بود و طرح در استانهای مختلف پخش شده بود، دستگاههای نظارتی دقت داشتند و فشار همه جانبه برای تخصیص منابع وجود داشت، بخش قابل توجهی از منابع هدر رفت و تبدیل به اشتغال نشد، این طرح که دولت دوازدهم در پیش گرفته معلوم نیست قرار است به چه شکل مورد نظارت و ارزیابی قرار گیرد.
وی در خصوص نگرانیهای پیرامون ایجاد تورم با اجرای این طرح گفت: اگر این 30 هزار میلیارد با نظارت دقیق صرف تولید شود نقدینگی و پایه پولی رشد نمیکند و به دنبال آن تورم ایجاد نمیشود ولی اگر به سمت تولید نرود قطعا تورم در پیش خواهیم داشت . امروز تعریفی که از شغل میشود این است که از ناحیه آن بتوان درآمدی برای تامین زندگی یک خانواده چهار نفره به دست آورد. این گونه مشاغل در کسب و کارهای مورد نظر طرح 30 هزار میلیارد تومانی دولت قرار نمیگیرد.