ابوالقاسم حکیمیپور اقتصاددان و فارغ التحصیل دکترای توسعه از دانشگاه کالیفرنیا در گفتگو با «نود اقتصادی» در خصوص سناریوی بانک مرکزی برای تک نرخی کردن ارز با توجه به گرانیهای اخیر اظهار کرد: بانک مرکزی در طول چهار سال گذشته همواره این آرزو را مطرح میکرد که قصد تک نرخی کردن ارز را دارد. اما آنها زمانی میتوانند ارز را تک نرخی کنند که به بازار ارز تزریق کنند.
وی افزود: در شرایط فعلی چون سوئیفت متصل نیست، قیمت نفت کاهش پیدا کرده، مبادله بانکهای بزرگ با ما تقریبا قطع است و پول فروش نفت به دست ما نمیرسد تک نرخی کردن ارز تقریبا محال است. ممکن است دولت به طور ظاهری برای مدتی دلار را تک نرخی کند ولی مطمئنا این نوع تک نرخی کردن زمان زیادی دوام نخواهد آورد.
این اقتصاددان گفت: دولت یازدهم چون نتوانست ارز را تک نرخی کند، تلاش کرد که در بازار ارز ثبات ایجاد شود، البته نظر بانک مرکزی این بود که قیمت واقعی دلار باید در بازار آزاد تعیین شود، چون از اندیشههای نئولیبرالیستی مشاوران اقتصادی دولت تبعیت می کند. بانک مرکزی فعلا میخواهد در شرایط فعلی قیمت دلار را روی 4000 تا 4100 تومان قرار دهد.
حکیمیپور خاطرنشان کرد: البته برخی از اقتصاددانان نزدیک به دولت معتقدند که بانک مرکزی باید دلار از را 4100 تومان هم بالاتر ببرد و به همین دلیل هم به بانک مرکزی فشار میآورند. درباره گرانیهای اخیر بازار سکه، طلا و ارز هم باید گفت که بانک مرکزی قصد داشت تحولی در بازار سرمایه ایجاد کند. بنابراین نرخ سود سپردهها را کاهش داد تا بتواند تصمیم خود را عملی کند.
بانک مرکزی بعد از کاهش نرخ سود در مدیریت بازار ارز ضعیف عمل کرد
وی با انتقاد از بانک مرکزی گفت: متولی سیاستهای پولی کشور بانک مرکزی است ولی متاسفانه در حال حاضر نتوانسته به وظیفه خودش عمل کند و تحت تاثیر مسائل سیاسی قرار گرفته است. بازار ارز به شدت تحت تاثیر سپردههای بانکی است و اگر نرخ سود سپردهها کاهش پیدا کند بازار ارز اولین تاثیر را از آن میگیرد.
این اقتصاددان بیان کرد: بانک مرکزی اگر میخواست نرخ سود سپرده ها را پایین بیاورد باید بلافاصله با تزریق ارز و مسکوکات جلوی افزایش قیمتها را می گرفت. مسئولان بانک مرکزی نگاه تک بعدی دارند و همین مسئله باعث میشود که تصمیمات آنها بازارهای دیگر را تحت تاثیر قرار دهند. سیستم بانکی هم همواره در برابر تصمیمات بانک مرکزی راهکارهایی را برای دور زدن پیدا میکند.
حذف ارز مبادلهای کالاهای اساسی خطرناک است
حکیمیپور عنوان کرد: سر و سامان دادن به نظام بانکی می تواند به بانک مرکزی در هدایت سیستم پولی کمک کند. خود مسئولان بانک مرکزی هم میدانند که سیستم پولی کشور در حال ورشکستگی است ولی نتوانستند هیچ سر و سامانی به آن بدهند. تفاوت میان ارز آزاد و ارز مبادلهای فساد آور است و عده زیادی از قبل آن پولدار شدند ولی من مخالف حذف ارز مبادلهای برای کالاهای اساسی مردم و دارو هستم. ولی به شرطی که واردات آن سر وسامان بگیرد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی واردات کالاهای اساسی را به شرکتهای خصوصی-دولتی واگذار کرده که مدیران آنها وزرای سابق و نمایندگان سابق مجلس هستند که این مسئله خطرناک است. زیرا آنها ارز دولتی را میگیرند و به جای خرید کالاهای اساسی صرف امور دیگری میکنند.
این اقتصاددان به پیش بینی شرایط اقتصادی کشور در نیمه دوم سال پرداخت و گفت: دولت آقای روحانی در ابتدای فعالیت خود تمرکزش را بر کاهش تورم گذاشت ولی از طرف دیگر رکود عمیق شد. کاهش تورم به دلیل اقدامات دولت نبود بلکه کاهش تقاضا در جامعه تورم را کاهش داد. دولت فعلی میخواهد سیاستهای انقباضی بانک مرکزی را فراموش کند و ما در نیمه دوم سال حتما تورم در حدود 15 درصد را خواهیم داشت.
گرانی دلار تورم را دو برابر میکند
حکیمیپور تاثیر گرانی دلار بر افزایش تورم را فزاینده توصیف کرد و به «نود اقتصادی» گفت: وقتی قیمت بنزین از 1000 تومان به 1500 تومان میرسد تورم سه تا 4 درصد افزایش مییابد ولی وقتی قیمت دلار افزایش پیدا میکند به یکباره تورم به دو برابر می رسد. بنابراین دلیل افزایش تورم همواره متزلزل بودن قیمت ارز است که متاسفانه اکنون در جامعه ایجاد شده است.
وی عنوان کرد: با توجه به تحریمها، کاهش قیمت نفت و کسری 40 هزار میلیارد تومانی بودجه، بانک مرکزی چارهای جز افزایش قیمت ارز ندارد. بانک مرکزی قصد دارد قیمت ارز را تک نرخی کند اما نه سمت پایین، بلکه آنها میخواهند دلار را به سمت بالا تک نرخی کنند.