دکتر محمد رضا رنجبر فلاح مدیرعامل سابق بانک تجارت در گفتگو با «نسیم» در خصوص دستکاری آمار نقدینگی شش ماه اول سال گذشته توسط بانک مرکزی اظهار کرد: اضافه کردن یکباره 40 تا 50 هزار میلیارد به آمار نقدینگی شش ماه اول سال گذشته کار بی سابقه ای بوده که باید دلایل آن بررسی شود تا بتوان تحلیل درستی از ان ارایه کرد .
وی افزود: به نظر می رسد دلیل اصلی این اصلاح اماری لحاظ کردن آمار نقدینگی برخی از موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز است که اخیرا" از بانک مرکزی مجوز گرفته اند.
مدیرعامل سابق بانک تجارت تصریح کرد: در حال حاضر صحبت بر سر این است که آیا باید آمار نقدینگی موسسات جدید را از چه مقطع زمانی لحاظ کنیم ؟ از زمان فعلی و یا از زمانی که این موسسات مجوز گرفته اند و اثرگذاری خود را روی نقدینگی آغاز کرده اند ؟
آمار نقدینگی بانک قوامین باید از قبل سال 93 پوشش داده می شد
دکتر فلاح گفت: زمان مجوز گرفتن برخی از این موسسات باید توسط بانک مرکزی اعلام شود تا بتوانیم قضاوت صحیحی در مورد زمان افزوده شدن آمار نقدینگی آنها به کل آمار نقدینگی بکنیم ؛ به عنوان مثال آمار نقدینگی بانک قوامین نباید از سال 93 در آمار نقدینگی محاسبه شود، بلکه باید طی سالهای 91، 92 و قبل از آن لحاظ گردد .
تعریف بانک مرکزی از نقدینگی نیاز به بازنگری جدی دارد
وی با انتقاد از تعاریف بانک مرکزی از نقدینگی عنوان کرد: مشکل اصلی این است که در حال حاضر در بانک مرکزی تنها دو تعریف از پول و نقدینگی در کشور ارایه میشود . در حال حاضر آنها یک تعریف M1 به عنوان حجم پول و یک تعریف M2 به عنوان حجم نقدینگی دارند . حال انکه در بسیاری از کشورها حتی تا M12 به عنوان پول وسیع تعریف شده است.
این کارشناس پولی بیان کرد: بهتر است بانک مرکزی برآوردی از آمار نقدینگی موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز داشته باشد و ان را در تعریف M3 لحاظ کند تا شبهه اماری پیش نیاید ، یا مثلا می تواند آمار موسسات قرض الحسنه ای که بانک مرکزی بر روی آنها نظارت جدی ندارد و بیشتر با سازمان اقتصاد اسلامی همکاری می کنند را در مفهوم M4 تعریف کند .
دکتر فلاح افزود: برخی از موسسات بیمه ای و صندوقهای بازنشستگی هم نقدینگی زیادی در اختیار دارند که می توانیم آنها را هم در آمار محسوب کنیم اما نه در تعریف M2 بلکه در تعریف M5 و بالاتر در این صورت در هر تعریف وسیعتر تعاریف قبلی نهفته است و تورش اماری بوجود نمی اید . بنابراین اگر بانک مرکزی در تعاریف خود از نقدینگی بازنگری کند و از محدوده M1 و M2 خارج شود این مشکلات به وجود نمی آید.
نباید سری آمار نقدینگی و پایه های آماری را به یکباره تغییر داد
وی خاطرنشان کرد: نباید سری آماری نقدینگی که مورد نیاز تحلیل گران اقتصادی است به یکباره به هم بخورد و پایه های اندازه گیری تغییر کند.
مدیرعامل سابق بانک تجارت در خصوص دلایل افزایش نقدینگی تا حدود 400 هزار میلیاردی نقدینگی در دو سال گذشته بیان کرد: رقم مطلق نقدینگی افزایش چشمگیری پیدا کرده که چند دلیل برای آن وجود دارد. دلیل اول افزایش ناشی از پوشش آماری موسساتی است که اخیرا مجوز گرفته اند. دلیل دیگر اثر افزایش نرخ ارز بر نقدینگی کشور است.
رنجبر فلاح گفت: در گذشته وقتی دولت یک دلار خود را به بانک مرکزی می فروخت در ازای آن 1226 تومان از بانک مرکزی خارج می شد و به حساب خزانه دولت واریز می شد. در حال حاضر وقتی یک دلار به بانک فروخته می شود حدود 3000 تومان از بانک مرکزی خارج می شود، بنابراین طبیعی است که نقدینگی افزایش پیدا کند. اگر بازهم نرخ ارز افزایش پیدا کند باز هم شاهد افزاش نقدینگی خواهیم بود.
تا پایان سال 94 نقدینگی از 1000 هزار میلیارد تومان عبور می کند
وی با بیان این مطلب که " تا پایان سال 94 رقم نقدینگی از رقم 1000 هزار میلیارد تومان عبور خواهد کرد " تصریح کرد: این که بانک مرکزی آمار نقدینگی سال گذشته را اصلاح کرده کار اشتباهی نکرده ولی باید آمار نقدینگی سالهای قبل یعنی 92 و 91 و حتی قبل تر را هم اصلاح کند.
مدیر عامل سابق بانک تجارت در خصوص شبهات پیرامون اقدام اخیر بانک مرکزی در تغییر در آمار نقدینگی عنوان کرد: بانک مرکزی فعلا در گزارش شش ماهه خود آمار نقدینگی شش ماه اول سال گذشته را اضافه کرده است و وقتی در گزارش های بعدی امار شش ماه دوم سال ٩٣ را هم اصلاح کند شبهه کاهش 40 هزار میلیاردی نقدینگی از شهریور 93 به مهر 93 بر طرف خواهد شد.
رنجبر فلاح خاطرنشان کرد: باید پذیرفت که در آمار نقدینگی سال گذشته آمار برخی از موسسات لحاظ نشده است که بانک مرکزی اکنون آنها را لحاظ کرده است اما ممکن است این شبهه به وجود بیاید که بانک مرکزی با افزودن به آمار نقدینگی شش ماه اول سال قبل به دنبال کاهش رشد نقدینگی شش ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل بوده است، بنابراین بهتر است بانک مرکزی به آمار نقدینگی سالهای قبل هم ارقام مربوط را اضافه کند و یا در قالب M3 تعریف جدیدی ارایه دهد .
موتور رشد نقدینگی که بانک مرکزی روشن کرده به این زودی خاموش نخواهد شد
وی گفت: در حال حاضر نقدینه خواهی بنگاهها افزایش پیدا کرده و همین مسئله باعث می شود که فشار برای خلق پول در سیستم بانکی بیشتر شود. معنی این مسئله این است که نقدینگی بازهم رشد خواهد کرد در واقع موتوری که برای نقدینگی روشن شده همچنان نقدینگی را زیاد خواهد کرد.
مدیرعامل اسبق بانک تجارت در خصوص چرایی عدم اثر گذاری نقدینگی 870 هزار میلیاردی موجود بر تورم عنوان کرد: رکود اقتصادی و کاهش سرعت گردش پول در کشور اثر بخشی نقدینگی فعلی بر تورم را کاهش داده است، اما به محض اینکه تحرکی در اقتصاد کشور ایجاد شود شاهد پتانسیل وجود یک تورم فزاینده خواهیم بود.
رنجبر فلاح در خصوص اثرات وام خودرو و کالا بر نقدینگی تصریح کرد: اثرات وام خودرو و کالا بر نقدینگی چندان قابل توجه نیست و اثرات تورمی ان در مقایسه با حجم نقدینگی کشور رقم بالایی در شرایط کساد کنونی به حساب نمی آید .
به محض تحرک در اقتصاد شاهد یک تورم فزاینده خواهیم بود
مدیرعامل اسبق بانک تجارت در خصوص چرایی عدم اثر گذاری نقدینگی 870 هزار میلیاردی موجود بر تورم عنوان کرد: کسادی اقتصادی و کاهش واقعی سرعت گردش پول در کشور اثر بخشی نقدینگی فعلی بر تورم را کاهش داده است، اما به محض اینکه تحرکی در اقتصاد کشور ایجاد شود شاهد پتانسیل وجود یک تورم فزاینده خواهیم بود.
رنجبر فلاح در خصوص اثرات وام خودرو و کالا بر نقدینگی تصریح کرد: اثرات وام خودرو و کالا بر نقدینگی چندان قابل توجه نیست و اثرات تورمی ان در مقایسه با حجم نقدینگی کشور رقم بالایی در شرایط کساد کنونی به حساب نمی آید .
