به گزارش «نسیم» قیمت نفت در یک ماه اخیر با نوسان زیادی همراه بود و موج ارزانی نفت در بازار جهانی نرخ طلای سیاه را حتی تا کانال 30 دلاری نیز پایین کشید. کارشناسان انرژی جهان وضعیت بد اقتصادی در چین و کشورهای بزرگ و همچنین وضعیت بد یمن را از دلایل سقوط قیمت نفت دانسته‌اند اما عرضه بیشتر از تقاضا را همچنان عامل اصلی نفت ارزان می‌دانند. در این بین خبرهای افزایش تولید می‌تواند به ایجاد جو روانی کاهش قیمت‌ها کمک کند که وزیر نفت ایران در یکی از عجیب‌ترین موضع‌گیری‌های خود خبر از افزایش شدید تولید می‌دهد. کارشناسان نیز همین ایجاد جو روانی و همچنین عملکرد ضعیف دیپلمات‌های انرژی را از عوامل وضعیت بحرانی نفت می‌دانند.
سیدمحمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک و کارشناس نفتی در گفت‌وگو با «وطن امروز»، به پرسش‌هایی درباره بازار نفت و تأثیر افزایش تولید نفت ایران بر قیمت‌ها پاسخ داد. خطیبی در پاسخ به این پرسش که دلیل اصلی سقوط قیمت نفت چیست و آیا کارشکنی‌ها‌ی عربستان در آینده بازهم سبب کاهش قیمت خواهد شد؟ اظهار داشت: در دهه‌های گذشته بازار نفت متعادل نبود و اضافه عرضه یا کاهش تقاضا نوسانات زیادی در بازار ایجاد می‌کرد اما از 3 دهه پیش تاکنون، اوپک با عرضه نفت اضافی یا کاهش آن، بازار نفت را تنظیم می‌کرد و با مدیریت صحیح به‌رغم اختلافات اعضا با یکدیگر مانند جنگ ایران و عراق یا عراق و کویت اما این بازار متعادل بود. خطیبی معتقد است چنانچه بازار رها شود، نوسانات شدید قیمت به وجود آمده و کسی مایل به این نوسانات نیست.
وی در ادامه به مشکل پیش آمده در 3 تا 4 سال اخیر اشاره کرد که برخی اعضای اوپک با انحراف افکار عمومی گفتند نباید بازار را مدیریت کنیم بلکه باید قیمت‌ها را پایین بیاوریم تا نفت‌های گران از جمله نفت روسیه و شیل و اویل آمریکا از گردونه خارج شود و درواقع غیراوپکی‌ها باید قیمت را پایین بیاورند. به‌گفته خطیبی اما در عمل این اتفاق نیفتاد و اگرچه اعضای اوپک پذیرفتند تا تولید را کاهش ندهند ولی نفت‌های غیراوپک نیز از بازار خارج نشدند و از آن سو این توطئه آمریکایی – عربستانی تحقق پیدا کرد و با تداوم کاهش قیمت، اوپکی‌ها ضرر کردند. نماینده سابق ایران در اوپک تأکید کرد اعضای اوپک باید یقه این کشورها را بچسبند و آنها را در اینباره بازخواست کنند.
خطیبی در ادامه این گفت‌وگو به این پرسش که برخی موسسات خارجی از جمله بانک ANZ، اعلام کرده اظهارات وزیر نفت ایران درباره افزایش تولید از دلایل کاهش نرخ نفت است، آیا با این بحث موافقید؟ پاسخ داد: هنوز که نفتی وارد بازار نشده تا روی قیمت‌ها تأثیر بگذارد و ایران همچنان به اندازه زمان تحریم، تولید می‌کند بنابراین باید منتظر ماند آن 500 هزار بشکه‌ای که گفته شده وارد بازار شود و آن زمان اثرش را دید.
وی البته تأثیر روانی این موضوع را تایید کرد و گفت اگر این حرف به اجرا درنیاید اما اثر روانی بر بازار بین‌المللی نفت دارد و در اینباره نباید به وزیر نفت ایراد گرفت بلکه کارشناسان و مشاوران ایشان باید از او بخواهند از تکرار این موضوع خودداری کند.
مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد در همسایگی ایران، کشورهایی هستند که با چراغ خاموش به افزایش تولید دست زده‌اند اما کسی صدایشان را هم نشنیده مانند عربستان که تولید را از 5/8 به 10 میلیون بشکه افزایش داد. در ادامه این گفت‌وگو پرسیده شد چرا وزیر نفت باتوجه به حساس بودن بازار نفت، خبر از افزایش تولید می‌دهد و البته تأکید می‌کند این افزایش تولید تأثیر ناچیزی بر بازار دارد؟ نماینده سابق ایران در اوپک در پاسخ خاطرنشان کرد: قرار است ایران پس از لغو تحریم در ابتدا نیم میلیون بشکه تولید نفت را افزایش دهد و در ادامه آن را به یک میلیون برساند. به تصریح خطیبی در بازاری که هم‌اکنون با بیش از 2 میلیون بشکه مازاد نفت روبه‌رو است، عرضه نیم میلیون دیگر تأثیری ندارد و نمی‌تواند شوک قیمتی ایجاد کند علاوه‌‌بر اینکه این افزایش عرضه از سوی ایران در فصل زمستان خواهد بود و در آن زمان به‌‌‌طور قطع جذب بازار می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه مخالف افزایش تولید و گرفتن سهم بیشتر از بازار نیستم اما بیان داشت این کار باید با تدبیر انجام شود و وزیر نباید با بی‌تدبیری به نفت کشور ضربه بزند و باعث کاهش دوباره قیمت شود. مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران به این پرسش که درست است گفته شده اگر قیمت نفت نصف شود اما صادرات 2 برابر شود، ضرر نکرده‌ایم؟ اظهار داشت: از نظر درآمدی درست است ولی آیا ما به این درآمد کنونی راضی هستیم و برای کشور کافی است. خطیبی با اشاره به میزان تولید روزانه نفت کشور و قیمت امروز آن ادامه داد بر این اساس درآمد سالانه ایران حدود 20 میلیارد دلار خواهد بود در حالی‌که این کشور روزی تا 100 میلیارد دلار درآمد نفتی داشته و نباید به 20 میلیارد دلار راضی شود. وی تصریح کرد این سیاست درستی نیست که ارزان‌تر اما بیشتر بفروشیم و اگرچه شاید برای تثبیت حضور در بازار خوب باشد ولی نباید ذخایر ملی را ارزان بفروشیم.
