گروه اقتصادی خبرگزاری نسیم: افت شدید قیمت نفت در هشت ماه اخیر و کاهش شدید درآمدهای نفتی ایران، سکوت عجیبی را در مقر وزارت نفت حاکم کرده و یگانه صدای حاکم بر فراز این وزارتخانه، پژواک صدایی نیست الا بیژن نامدار زنگنه.
پرسش اصلی برای یافتن چرایی منع گفتگوی سایر مدیران و اظهار نظر شخص وزیر، پیرامون بازار جهانی نفت و توسعه میادین مشترک، رازی است سربه مهر که علت آن تا اکنون به میان نمایندگان رسانه های گروهی راه نیافته و تنور گمانه زنی برای یافتن علت آن هر روز داغ تر هم می شود.
درظاهر، شیوه کنونی وزیر، چیزی شبیه دیپلماسی نفتی، اما پشت درهای بسته است.
براستی علت اصرار بیژن نامدار زنگنه برای اخراج به گفته او "گروهبان ها" از بدنه وزارت و استقرار ژنرال های نفتی در چه بود؟!
وزیرالوزرای 63 ساله دولت یازدهم از همان ابتدای کار، فرمان توقف قطار ژنرال ها در ایستگاه چهار راه طالقانی را صادر کرده تا این ساختمان، تمام قد در محاصره ژنرال هایی باشد که هریک مدتها قبل، حکم خداحافظی خود از پیکره وزارت نفت را از سکاندار قبلی این ساختمان دریافت کرده بودند؛ افرادی چون آقای اوپک ایران.
حسین کاظم پور اردبیلی، زاده تهران، با اصالتی بابلی که کارشناسی ارشد بازرگانی خود را از آمریکا گرفته و به سرعت نام او با حوادث و جریان های اوایل انقلاب ایران گره خورد، علت آن نیز دایر بر قرار گرفتن به اشتباه نام او در لیست شهدای انفجار حزب جمهوری بود هرچند که مجروحیت در این ماجرا، سبب شد تا نام وزیر بازرگانی، از فهرست شهدای انفجار دفتر حزب جمهوری به بیرون کشیده شود.
وزیر دولت ابوالحسن بنی صدر، در خاطره ای از گذشته اش گفته که "مرحوم شهید رجایی همواره می‌گفت: من وزرایم را از سرچشمه گرفته‌ام و اشاره به این داشت که بیشتر اعضای کابینه‌اش عضو حزب جمهوری اسلامی هستند؛ به خاطر دارم درجلسه رأی اعتماد مرحوم شهید عبدالحمید دیالمه که در فاجعه تروریستی هفتم تیر به شهادت رسید به عنوان نماینده مخالف پشت تریبون قرار گرفت و خطاب به شهید رجایی گفت: شما مثل اینکه اینها را از سرچشمه تگزاس گرفته‌اید، اینها از سرچشمه تهران نیستند!
با این حال، سیر فعالیت کاظم پور اردبیلی، از وزارت بر بازرگانی آغاز و پس از حضور در سمت هایی چون معاونت وزارت خارجه و سفارت ایران در ژاپن، با ورود "آقازاد‌ه" به وزارت نفت، سبب شد تا سرنوشت او با صنعت نفت و نمایند‌گی ایران در هیات عامل اوپک برای همیشه گره بخورد و در تمامی د‌وران وزرای بعد‌ی نیز یگانه کلید دار هیات عامل ایران در اوپک باشد، منهای برشی از ایام صدارت احمد‌ی نژاد بر دولت در سال 87 که در خردادماه همان سال، کاظم پور اردبیلی از سمت خود برکنار و محمد‌علی خطیبی طباطبایی بر کرسی او تکیه زد.
با این حال،حسین کاظم پور اردبیلی در هنگامه وداع از مسئولیت خود در وزارت نفت دولت قبل، معتقد بود ، همچنان توانایی انجام فعالیت را داشته، اما نگذاشته اند.
هرچند که در همان بحبحه، بحث مافیای نفت به شدت داغ شد و دولتمردان دولت نهم نیز به شدت در تنور مقابله با مافیای نفت دمیدند، البته که هیچگاه لیست مافیا، از جیب مدیران ارشد این دولت به بیرون نجهید تا یکبار برای همیشه تکلیف مافیای صنعت نفت در ایران روشن شود،با این احوال، کاظم پور اردبیلی درباره ارتباط داشتن بازنشستگی خود با بحث مبارزه با مافیای نفت گفت" که من نمی‌توانم در این باره اظهار نظر کنم که جزو مافیا هستم یا نیستم،کسانی که چنین اتهاماتی مطرح می‌کنند باید روشن و شفاف از دلایل و اسناد آن یاد کنند".
به هر رو، غلامحسین نوذری وزیر نفت دولت،نه در جلسه حضوری که تلفنی از کاظم پور طلب استعفا کرد تا لااقل حرمت «چشم در چشم شدن» را نگاه دارد،آری، قطار صنعت نفت در آن ایام، درحال پیاده کردن کهنه سربازان خود بود.
پر رواضح است که پای حسین کاظم پور اردبیلی در برش اول حیات نفتی خویش، با نفت شش دلاری به بازار نفت ایران باز و با نفت 126 دلاری و بازگشت به وزرات خارجه برای بازنشستگی بسته شده بود.
البته که، شش سال بعد در سال 92، یکبار دیگر، آقای اوپک با وجود دوری مدت دار و تمرکز جدی بر فعالیت در صنعت غذایی در شرکتی پر آوازه، با اذن بیژن نامدار زنگنه به ساختار بازگشت.
بازگشتی که سبب ساز شکل گیری سوال های بسیار در اذهان منتقدان و مخالفان بوده است.
تعدادی از منتقدان، علت اصرار وزیر بر بازگشت مدیری بازنشسته که از قضا در صنعتی دیگر برای خود فعالیتی پر جنب و جوش دست و پا کرده و دیگر فرصتی برای رایزنی در زمینه نفت ندارد را اقدامی پرسش برانگیز قلمداد کرده اند.
به نظر می رسد، گرانیگاه شکل گیری این سوالات حول حضور کمرنگ نماینده ایران در هیات عامل اوپک آنهم در میانه ایامی که قیمت نفت با سقوط آزاد خود، افت 50 درصدی را در ذائقه خود مزمزه کرده و با وجود تلاش نمایندگان رسانه های گروهی برای ارتباط با وی، هم او، مسئولیت پاسخگویی درباره سیاست های ایران در بازار بین الملل انرژی و تصمیمات ایران برای بازگشت به صدر جدول سازمان اوپک را شخص مستقیم وزیر معرفی می کند.
فارغ از اینکه کارنامه کاظم پور در دوره قبل، سرشار از مذاکرات و گفتگو پیرامون مواضع نفتی ایران بوده اما، اکنون جوابی جز سکوت از نماینده ایران در هیات عامل اوپک شنیده نمی شود، هرچند که نماینده قبلی، یعنی خطیبی طباطبایی با وجود عهده دار بودن سمت هایی چون، نماینده ایران در هیات عامل اوپک و مدیریت امور بین الملل به صورت همزمان، اما همواره در گفتگو با رسانه ها و اعلام مواضع وزارت نفت حضوری بس، پر رنگ داشت.
به راستی راز کشدار شدن سکوت اجباری ژنرال اوپک در قبال کاهش قیمت نفت، دیپلماسی غیرفعال انرژی ایران و برنامه های ایران برای بازگشت به فهرست نه چندان بلند بالای اوپک در چیست؟
احتمال آن می رود، بازگشت کاظم پور اردبیلی به پیکره وزارت نفت، چندان هم مطابق با میل و اراده قلبی سکاندار صنعت نفت کشور نبوده و بیشتر رنگ و بویی تعارف وار، دارد تا تفویض اختیار کامل برای میانداری هیات عامل اوپک ایران به او.
نجواهای متفاوتی از بازار صنعت نفت ایران درباره چرایی بازگشت کاظم پور اردبیلی به وزارت نفت به گوش می رسد که از جمله آنها، "می توان به دلجویی صرف بیژن زنگنه از مدیران اخراجی نفت در زمان محمود احمودی نژاد و ساختن چهره ای دلسوز از خود"،" انتقام از به میان آورندگان نام "کاظم پور اردبیلی برای وزیر پیشنهادی نفت در دولت یازدهم پیش از نام زنگنه" و از همه مهمتر به زمین ریختن غیرقابل پیش بینی مهره های سکاندار صنعت نفت از روی میز به دلیل افت شدید قیمت نفت و کاهش درآمدهای نفتی ایران، اشاره داشت.
صرفنظر از پافشاری برای تایید یا رد صحت نظریه های مذکور،نبض کنونی بازار جهانی نفت به شدت پرنوسان بوده و رقبای ایران در دنیای انرژی، با خلق شگردهایی بی رحمانه بر تاخت و تاز خود برای افزایش نفوذ و سهم خویش در این بازار افزوده اند و در این سوی بازار، دیپلماسی انفعال در چهار راه طالقانی، سبب شده تا بسیاری، کاهش صادرات نفت و افت درامد های نفتی کشور را با تحیر به نظاره بنشینند.
طراح شگردهای دیپلماسی نفتی، اکنون در سکوت مطلق به سر برده و صدایی از چگونگی نقش آفرینی وزارت نفت در بازی بزرگ اوپک به گوش نمی رسد، موضوعی که بر ذهنیت حاشیه نشین کردن عامدانه کاظم پور اردبیلی بیش از پیش دامن می زند.
براستی با وجود دیپلمات نفتی اینچینین کارکشته در بدنه وزارت نفت، سپردن کلید معاونت بین الملل به زمانی نیا، فردی نا آشنا به صنعت نفت، ترجمه ای غیر از مخالف خوانی سکاندار وزارت نفت دارد؟
