علیرضا گرشاسبی، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی در گفتگو با «نسیم» در خصوص عدم اجرای قانون مبارزه با قاچاق با گذشت یکسال از ابلاغ آن اظهار کرد: تاثیر قاچاق روی فضای کسب و کار ما و هر اقتصاد دیگری مشخص است، زیرا هرچه قاچاق بیشتر باشد، تولید داخل ضربه بیشتری را متحمل می‌شود.

وی افزود: اگر به تولید داخل ضربه وارد شود، اشتغال لطمه می بیند و تاثیر آن روی زندگی مردم احساس می شود.

گروهی خاص از عدم اجرای قانون مبارزه با قاچاق نفع می برند

عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با اشاره به عدم اجرای قانون توسط دولت بیان کرد: عدم اجرای قانون توسط دولت کار پسندیده ای نیست، اما مبارزه با قاچاق به صرف خواستن و نخواستن دولت ها نیست.

گرشاسبی با اشاره به ورود گروهی خاص در مقوله قاچاق بیان کرد: همه کالاها قاچاق نمی شوند و کالاهای قاچاق شده در گروه خاصی قرار دارند که این گروه خاص هم به گروه های خاصی ارتباط دارد.

وی افزود: گروه هایی که کار قاچاق را انجام می دهند در صورت برخورد با رویه قاچاق، منافعشان به خطر می افتد و ممکن است با بخش خصوصی هم در ارتباط باشند و در این صورت  با اجرای این قانون مقابله می کنند.

بر عکس ادعای دولت، اجرای قانون مبارزه با قاچاق فضای کسب و کار را رونق می بخشد

عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با بیان این مطلب که " منظور دولتمردان را از ارتباط اجرای این قانون با محدود شدن فضای کسب و کار متوجه نمی شوم " به نسیم خاطرنشان کرد: نقد دولتمردان در خصوص محدود شدن فضای کسب و کار یک نقد کلی است و من متوجه آن نمی شوم، اما چیزی که واضح است این است که هر اندازه که با قاچاق مقابله شود به همان اندازه محیط سرمایه گذاری و شرایط کسب و کارها در داخل رونق بیشتری می گیرد.

گرشاسبی با اشاره به سهم بالای تجارت در اقتصاد ایران عنوان کرد: در کشور ما تجارت سهم بالایی در فعالیت های اقتصادی دارد و تولید داخل ما هم به شدت به واردات وابسته است بنابراین اگر کسی بتواند واردات را از طریق قاچاق هم انجام دهد به سود زیادی خواهد رسید.

وی آمار قاچاق در کشور را بسیار بالا دانست و تصریح کرد: براساس آمار، یک سوم از واردات کشور از طریق قاچاق انجام می شود که این مقدار چیزی در حدود 17 تا 18 میلیارد دلار ارزش دارد.

این اقتصاددان بر همین اساس گفت: بنابراین این حجم قابل توجه ارزش زیادی دارد و به راحتی نمی توان از آن عبور کرد، پس گرو های سهیم در حوزه قاچاق از همه اهرم ها و ابزارها در مقابله با اجرایی نشدن قانون مبارزه با قاچاق استفاده می کنند.

تاثیر شکاف نرخ ارز بر قاچاق

گرشاسبی با انتقاد از شکاف میان نرخ ارز واقعی و مبادله ای بیان کرد: این شکاف به فضای رانت و قاچاق خیلی کمک می کنند و خیلی از قاچاقچیان با استفاده از این تفاوت ها سود خیلی کلانی را به دست می آورند، لذا برایشان مناسب است که این قانون مبارزه با قاچاق اجرا نشود.

وی در پاسخ به این سوال که عدم ارائه جایگزین برای شبنم و ایران کد چه خسارتی را به اقتصاد کشور وارد می کند هم به نسیم گفت: این قانون و طرح ها در بسیاری از کشورها اجرا می شود و این اولین بار نیست که چنین طرح هایی برای شناسایی کالاها مورد استفاده قرار می گیرد.

این اقتصاددان دلیل بی نتیجه بودن این دو طرح در سالیان گذشته را اجرای ضعیف آن ها دانست و عنوان کرد: بارکد شبنم که قرار بود در خدمت تجارت کشور قرار بگیرد به دلیل اجرای ضعیف به تجارتی تبدیل شده بود که عده ای از افراد این طرح را می خریدند و با قیمت بالاتر به افراد متقاضی می فروختند و تجارت پرسودی را به وجود می آوردند.

حذف ایران کد و شبنم اشتباه بود

گرشاسبی با انتقاد از حذف شبنم و ایران کد خاطرنشان کرد: دولت در آن مقطع با این هدف که طرح شبنم بازدهی ندارد این طرح را حذف کرد و مجلس هم به دولت در این خصوص هشدار داد و تاکید کرد بهتر است به جای حذف طرح ان را اصلاح کنیم.

وی افزود: با توجه به این در کشور ما شرایط کسب و کار زمان بر است حذف شبنم به ضرر کسب و کار کشور تمام شد و در نهایت هم از لحاظ هزینه ای و هم از لحاظ زمانی واردات کشور را دچار مشکل کرد.

سیستم رصد کالا در ایران معیوب است

عضو هیات علمی موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی در پاسخ به چرایی عدم بازدهی طرح شبنم در دوران اجرا نیز به نسیم بیان کرد: سیستم رصد کالا در کشور ما معیوب است و ما نمی تونیم همه کالاههایی که در کشور داریم تا آخرین حلقه توزیع رصد کنیم و همچنین قادر نیستیم هنگام خرید کالای قاچاق را از غیر قاچاق تشخیص دهیم.

گرشاسبی ادامه داد: این مشکلات باعث شد تا در زمان اجرای طرح علاوه بر مشکلات موجود مردم رغبت چندانی به آزمون اثبات درستی کدها نداشته باشند.

وی بر همین اساس گفت: این معضل اصلی ترین مانع موفقیت طرح شبنم بود و اکنون هم برای اجرای موفق ان باید آن ها را از پیش رو برداریم.

این اقتصاددان با تاکید بر لزوم اصلاح سیستم معیوب رصد کالا در کشور خاطرنشان کرد: برای موفقیت در حوزه باید سیستم معیوب رصد کالای موجود را اصلاح کنیم و فضایی را ایجاد کنیم که استفاده شبنم و ایران کد منحصر به چساباندن یک برچسب نشود.