به گزارش «نسیم» به نقل از موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی اقتصاد کشاورزی، این موسسه در گزارشی اعلام کرد: گرچه تولید ذرت امسال نسبت به سال قبل ۳ میلیون تن کمتر است، اما این رقم درسال ۲۰۱۴ میلادی به ۲۵۲۳ میلیون تن می‌رسد. بررسی تولید، مصرف، تجارت و ذخایر جهانی محصولات کشاورزی و آگاهی از روند و پیش‌بینی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. غلات به عنوان یک ماده غذایی مهم و خوراک دام جایگاه ویژه‌ای را در میان محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است. مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی با استفاده از آخرین اطلاعات رسمی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) به عنوان نهاد بین‌المللی در حوزه کشاورزی و امنیت غذایی، ترجمه گزارش‌های ماهانه FAO را در این زمینه در دستور کار قرار داده است تا با اطلاع‌رسانی مناسب، روندها و جهت‌گیری‌ها را برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان به صورت شفاف ترسیم نماید.
نگاه اجمالی فائو بر عرضه و تقاضای غلات
بررسی عرضه و تقاضای غلات، چشم‌انداز جدیدی از بازار جهانی غلات فراهم می‌کند. ارزیابی تفصیلی تولید و همچنین وضعیت عرضه و تقاضای غلات در کشور و منطقه که هر سه ماه یکبار در گزارش چشم‌انداز محصولات و وضعیت مواد غذایی منتشر می‌شود، مواد غذایی مهم در گزارش چشم‌انداز مواد غذایی دو بار در سال منتشر می‌شود. گزارش‌های ماهانه سازمان جهانی خواربار و کشاورزی (فائو) در تاریخ‌های 6 فوریه، 6 مارس، 3 آوریل، 8 می، 5 ژوئن، 3 ژوئیه، 11 سپتامبر، 6 نوامبر و 4 دسامبر سال 2014 منتشر می‌شود. در گزارش حاضر، خلاصه پیش‌بینی شاخص‌های تولید، عرضه، تجارت، مصرف و موجودی ذخایر، غلات، ارائه مورد بررسی قرار گرفته که در تاریخ 9 اکتبر سال 2014 منتشر شده است.
پایین آمدن قیمت غلات به دلیل افزایش ذخایر غلات
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است تولید جهانی غلات در سال 2014 به 2523 میلیون تن برسد که تقریباً 65 میلیون تن بیشتر از پیش‌بینی اولیه فائو است که در شماره ماه می این گزارش منتشر شد. افزایش مداوم میزان برداشت غلات دانه درشت به ویژه ذرت در سال 2014، عامل اصلی افزایش تولید غلات بوده است. به موجب پیش‌بینی‌های اخیر، تولید جهانی غلات به میزان خیلی کمی از تولید سال 2013 کمتر خواهد بود اما تولید گندم به 718.5 میلیون تن و به یک رکورد جدید می‌رسد و تولید غلات دانه درشت با 1308 میلیون تن با میزان تولید سال گذشته مطابقت می‌کند. در مقابل شرایط آب و هوایی نامساعد، چشم‌انداز تولید برنج را کاهش داده است که در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود با 0.4 درصد کاهش از میزان تولید سال 2013 به 496.4 میلیون تن برسد.
انتظار بر آن است، مصرف جهانی غلات در سال 15-2014 در مقایسه با سال گذشته با افزایش 1.8 درصدی مواجه شود. مصرف کل غذایی غلات افزایش یک درصدی خواهد داشت که اشاره بر مصرف خودسرانه ثابت 153 کیلوگرم در هر سال را دارد. از سوی دیگر احتمال دارد مصرف خوراک دام با افزایش 2.5 درصدی مواجه شود که در مقایسه با سال 14-2013 از رشد کمتری برخوردار خواهد بود.
بر اساس آخرین پیش‌بینی‌های تولید و مصرف، موجودی ذخایر نهایی غلات در جهان در انتهای فصول زراعی سال 2015 به 627.5 میلیون تن افزایش خواهد یافت که 8.3 درصد بیشتر از میزان پیش‌بینی آن در شروع فصل است و بیشترین میزان را در 15 سال گذشته دارد. به ترتیب دو محصول ذرت و گندم، دلایل عمده افزایش موجودی ذخایر جهانی غلات می‌باشند، این در حالی است که بر اساس پیش‌بینی‌ها، موجودی ذخایر برنج کاهش خواهد یافت. تحقق دورنمای مثبت به افزایش نسبت موجودی ذخایر به مصرف غلات منتج خواهد شد و این نسبت از 23.5 درصد در سال 14-2013 به 25.3 درصد در سال 15-2014 خواهد رسید که پس از سال 2-2001 از بیشترین میزان برخوردار است.
پیش از این عرضه‌های فراوان امسال به کاهش شدید قیمت‌های بین‌المللی تمامی غلات به استثنای برنج منجر شده است هر چند انتظار نمی‌رود قیمت‌های پایین‌تر به تجارت بیشتر غلات بیانجامد به طوری که امکان دارد کشورهای مهم واردکننده غلات با ذخایر نسبتاً زیاد، تقاضای وارداتی‌شان را پایین‌تر آورند و در نهایت تجارت کل غلات با کاهش 5 درصدی به 337 میلیون تن برسد.
1. داده‌های تولید به نخستین سال نشان داده شده اشاره دارند، تولید برنج در شرایط آسیاب شده بیان شده است.
2. تولید به اضافه ذخایر در ابتدای دوره.
3. داده‌های تجارت به صادرات گندم و غلات دانه درشت در فصل بازاریابی ژوئیه / ژوئن و صادرات برنج در فصل بازاریابی ژانویه / دسامبر (سال دوم نشان داده شده) اشاره دارند.
4. امکان دارد به دلیل تفاوت در سال‌های بازاریابی کشورها، معادل با تفاوت میان عرضه و مصرف نباشد.
5. صادرکنندگان مهم گندم، کشورهای آرژانتین، استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، قزاقستان، فدراسیون روسیه، اوکراین و ایالات متحده هستند؛ صادرکنندگان مهم غلات دانه درشت، کشورهای آرژانتین، استرالیا، برزیل، کانادا، اتحادیه اروپا، فدراسیون روسیه، اوکراین و ایالات متحده هستند؛ صادرکنندگان مهم برنج، کشورهای هند، پاکستان، تایلند، ایالات متحده و ویتنام هستند.
جمع‌بندی:
بر اساس پیش‌بینی ماه اکتبر فائو، تولید جهانی غلات در سال 2014 به 2523 میلیون تن می‌رسد که تقریباً 65 میلیون تن بیشتر از پیش‌بینی ماه می فائو می‌‌باشد اما هنوز 3 میلیون تن از میزان تولید غلات در سال 2013 (2526 میلیون تن) کمتر است. دلیل عمده افزایش غلات در پیش‌بینی‌های اخیر، افزایش تولید غلات دانه درشت به ویژه ذرت است. همچنین تولید گندم نیز به یک رکورد جدید در مقایسه با سال‌های اخیر خواهد رسید اما شرایط نامساعد آب و هوایی، چشم‌انداز تولید برنج را کاهش داده است.
انتظار بر آن است، مصرف و موجودی ذخایر غلات در جهان در سال 15-2014 در مقایسه با سال گذشته افزایش یابد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که موجودی ذخایر غلات به بیشترین میزان خود در 15 سال گذشته خواهد رسید.
نسبت موجودی ذخایر به مصرف غلات از 23.5 درصد در سال 14-2013 به 25.2 درصد در سال 15-2014 خواهد رسید که پس از سال 2-2001 از بیشترین میزان برخوردار است.
13 درصد تولید غلات در چرخه تجارت جهانی قرار می‌گیرد. در میان غلات به ترتیب گندم با 21 درصد بیشترین و برنج با 8 درصد کمترین نسبت را در این میان به خود اختصاص داده‌اند. با وجود کاهش قیمت غلات، تجارت غلات در سال 15-2014 در مقایسه با سال گذشته با کاهش 5 درصدی مواجه خواهد شد.
