«نود اقتصادی»- یاداشت: محمد کاوه – علی جودت وند : این گزارش مشتمل بر 7 فصل می‌باشد که به فهم ضرورت توسعه تجارت ایران و استفاده از ظرفیت‌های موجود و بیان موانع تجاری پرداخته است. سازمان همکاری شانگهای در واکنش به فضای سیاسی و امنیتی حاکم بر دهه ۹۰ میلادی و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد و طی دو دهه گذشته به دنبال توسعه همکاری‌ها میان اعضای خود بوده است. این همکاری‌ها طیفی از اقدامات سیاسی امنیتی تا اقتصادی را در بر می‌گیرند. آنچه در این گزارش به شکل ویژه موردتوجه قرار گرفته است، نهادها و فرایندهای اقتصادی موجود در این سازمان می‌باشد که تا باتوجه‌به آغاز فرایند عضویت ایران، فرصت‌هایی را برای کشور شناسایی نماید. شناسایی و برخورداری از این فرصت‌ها نیازمند درک درستی از این پیش‌نیازهای عضویت کامل ایران در این سازمان و شناخت نهادهای اقتصادی موجود و قابلیت‌های آن‌ها برای ایران می‌باشد. چنین رویکردی موجب می‌شود تا در که این فرصت‌ها مطابق با واقعیات و بر اساس توان ساختاری این سازمان شکل بگیرد. چنین درکی می‌تواند با ترسیم چشم‌اندازی واقع‌گرایانه از امکانات موجود در سازمان همکاری شانگهای، امکان بیشینه‌کردن منافع اقتصادی و تجاری ایران را مهیا نماید.
از سمت دیگر پس از بررسی دقیق این سازمان، لازم است روند تجاری میان دو کشور ایران و روسیه مورد بررسی قرار بگیرد. با عنایت به حضور هر دو کشور در پیمان شانگهای، قراردادهای منعقد شده فی ما بین و قرارگیری روسیه در لیست تحریم‌های آمریکا و اروپا به دلیل جنگ با اوکراین، باید سطح تعاملات تجاری، پتانسیل‌های صادراتی، موانع و راهکارهای مورد نظر به صورت دقیق شناسایی و واکاوی شوند. در این گزارش به موضوعات زیر پرداخته شده است:
- نهادهای اقتصادی در سازمان همکاری شانگهای
- جایگاه تجاری اعضا و مزایای عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای
- ساختار و وضعیت متفاوت اقتصادی و تجارت اعضای سازمان همکاری شانگهای
- بررسی اقتصاد، صنایع و روابط بین دو کشور ایران و روسیه
- بررسی فرصت‌ها و ظرفیت‌های بازار روسیه برای ایران
- مطالعه چالش‌ها و موانع مشترک بین دو کشور ایران و روسیه و موانع صادراتی
- نتیجه‌گیری و ارائه راهکارهای پیشنهادی
تحولات کنونی منطقه در آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه باعث افزایش عملکرد و کنشگری ایران شده‌است و این موضوع روسیه را ملزم به افزایش همکاری با ایران کرده‌است. ایران باید از فرصت به‌وجودآمده حداکثر استفاده را در راستای تامین منافع خود و تهدید مواضع غرب به کار ببرد. درحال حاضر توسعه روابط و رفع موانع ارتباطی ایران و روسیه یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های توسعه اقتصادی هر دو کشور در شرایط کنونی جهان می‌باشد که از طریق دستگاه دیپلماسی خارجی هر دو کشور باید دنبال بشود. از دیدگاه امنیتی، سیاسی و اقتصادی، هر دو کشور باید سطح تعاملات خود را افزایش دهند.
