به گزارش «نود اقتصادی» نزدیک به شش ماه است که قیمت دلار ثبات نسبتا خوبی را تجربه کرده و بر خلاف اعداد بالایی که عدهای تصور آن را داشتند، دلار پایین تر از ۵۰ هزار تومان ماندگار شده و احتمالا در همین حدود و کمی پایینتر خواهد ماند.
قیمت دلار متاثر از شرایط اقتصادی و سیاسی کشور و دولت بوده و ثبات کنونی آن نیز بدون دلیل نیست. مهم ترین ادله ثبات قیمت دلار تغییر سیاستهای بانک مرکزی و انعطاف سیاستهای این بانک در مقابل جهشهای قیمتی بوده که عبارتاند از:
تغییرکنترل ترازنامه بانکها از شکل جزیرهای آن به نوع واحد و بانک به بانک یکی از مهم ترین اقدامات بانک مرکزی در راستای کنترل انتظارات و به تبع نرخ رشد نقدینگی و دلار بوده است.
تغییر روش از حراج هلندی دلار در مرکز مبادله به حراج پیوسته نیز از دیگر اقدامات مهم بانک مرکزی بوده که باعث روان شدن جریان معاملات در مرکز مبادله ارز و طلا شد و به ثبات قیمت دلار کمک کرد.
سوای از این اقدامات، ساماندهی بازار ارز قطعا در قالب این دو اقدام انجام نشده و پیگیری ارز صادراتی با استفاده از ابزار های نظارتی و قانونی باعث شده تا بانک مرکزی بتواند با زیر کلید گرفتن زنجیره ارزی کشور، بازگشت ارز صادراتی را بیشتر و توان خود برای حضور و کنترل در این بازار ارتقا دهد. شرکتهای صادرکننده، تراستیها و صرافیها بخشهای اصلی زنجیره ارزی کشور هستند که این بخشها با «لایحه تقویت اختیارات بانک مرکزی» بیش از پیش تحت رصد بانک مرکزی قرار گرفتند .
تغییر سیاستهای داخلی بانک مرکزی در حالی بوده که تقویت هماهنگی این نهاد با وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه موجب تقویت سیاستهای بیرونی این نهاد و همچنین یکپارچه شدن تصمیمات اقتصادی در مثلث تصمیمگیری کشور شده است.
همانطور که گفته شد قیمت دلار سوای از اقتصاد به سیاست نیز ارتباط داشته که اهمیتی بالایی نیز دارد. تعامل غیر مستقیم و مثبت ایران و ایالات متحده آمریکا یکی از موارد بسیار تاثیرگذاری است که از دو کانال بر کنترل و ثبات بازار ارز تاثیر گذار بوده که عبارتاند از؛
با توجه به افزایش تورم در آمریکا در یک سال اخیر و زیر سوال رفتن دموکراتها در عرصه سیاسی و اقتصادی این کشور، بایدن و جریان حمایت او تمایل جدی به کاهش قیمت انرژی و به تبع کاهش تورم در آمریکا نیاز دارند. مهم ترین مسیر کاهش قیمت انرژی، افزایش عرضه نفت در جهان و افت قیمت آن است. از آنجا که روسیه و عربستان در حال حاضر تولیدات خود را کاهش داده، اقتصاد آمریکا به عرضه نفت ایران نیاز دارد و همین مورد به افزایش صادرات نفت و درآمدهای نفتی کشور در ماههای اخیر منجر شده است. افزایش صادرات نفت کشور به ۲ میلیون بشکه در روز رکورد مناسبی است که اعداد صادرات نفت را به قبل از تحریمهای ۲۰۱۸ رسانده و درآمدهای ارزی – نفتی کشور را بیش از ۴۰ درصد افزایش داده است.
آزاد شدن ۶ میلیارد دلار از ارزهای کشور این امکان را به بانک مرکزی خواهد داد که این بانک بتواند کالاهای اساسی را بدون مشکل وارد کرده و واردات آنها به قیمت ارز در بازار کشور فشار نخواهد آورد.
سه مورد اول شده نشان میدهد که عملکرد بانک مرکزی مثبت بوده و دو مورد دوم نیز تایید می کند که قدرت ارزی این بانک بیشتر خواهد شد. بنابراین به نظر میآید که همانند نیمه اول سال، نیمه دوم سال ۱۴۰۲ نیز با ثبات قیمت دلار همراه باشد و این ثبات به کاهش تورم کمک کند.