به گزارش «نود اقتصادی» بررسی نرخ برابری روبل به دلار نشان می‌دهد تا قبل از جنگ روسیه و اوکراین هر ۷۰ روبل یک دلار بوده که با شروع جنگ در حدود یک هفته این نرخ از ۱۳۸ تا ۱۳۹ روبل نیز فراتر رفت.
اما حالا با گذشت حدود ۹ ماه از جنگ، هر دلار آمریکا به حدود ۶۵ روبل رسیده است. به عبارتی، ارزش پول ملی روسیه حتی از قبل جنگ نیز بیشتر شده است.
اینکه چرا روسیه پس از تحریم‌های آمریکا موفق به حفظ ارزش پول ملی خود شد اما ایران موفقیت قابل‌توجهی در این زمینه کسب نکرده، سوالی است که کارشناسان به آن پاسخ داده‌اند. طبق دیدگاه کارشناسان اقتصادی، چند اقدام روسیه مانع سقوط روبل روسیه شده است که به اختصار به آنها اشاره می‌شود.
- به لحاظ متغیرهای بنیادین اقتصادی مانند رشد نقدینگی، تولید، سرمایه‌گذاری، تورم، صادرات نفتی و ذخایر ارزی اقتصاد روسیه شرایط کاملاً متفاوتی نسبت به اقتصاد ایران داشته که این شرایط باعث شد روس‌ها پس از وقوع تحریم‌ها برای مثال بتوانند در مقطعی از ابزار نرخ بهره برای حفظ ارزش پول ملی و کاهش تورم استفاده کنند. درحالی‌که در ایران ابزار نرخ بهره تاحدودی اثربخشی خود را از دست داده و ممکن است منجر به تشدید ناترازی بانکی، ایجاد مشکل برای بازار سرمایه و رکود در کشور شود.
- سیاستگذاران اقتصادی روسیه در راستای اصلاح اساسی در حوزه سیاست های ارزی و برای جلوگیری از تکرار نوسانات ارزی و پیش‌بینی پذیر کردن اقتصاد از سال ۲۰۱۷، ورودی ارزهای نفتی به بازار ارز را در مقدار حداقلی تثبیت کردند تا از گره زدن نرخ اسمی ارز به درآمد نفت جلوگیری شود. به عبارتی، آنها از سال ۲۰۱۷ تصمیم گرفتند به‌رغم افزایش ارزش صادرات نفتی، افزایش منابع ارزی را صرف کاهش نرخ حقیقی ارز و جذابیت واردات (رسمی و غیررسمی) نکرده و آن را صرف افزایش ذخایر ارز و طلا کنند. این اقدام برخلاف تصمیم ارزپاشی دولت روحانی طی سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۶ است.
- یکی از تصمیمات غلط دولت روحانی، تخصیص ارز ۴۲۰۰ به همه نیازهای با هر عنوانی بود. با اعلام این خبر توسط اسحاق جهانگیری در فروردین سال ۹۷ رانت چشمگیری برای واردکنندگان، مسافران و مصارف غیرضرور رخ داد و این تصمیم در هدررفت چشمگیر منابع ارزی نقش داشت. در روسیه شاهد این چنین تصمیمی نیستیم و دولت از منابع ارزی به‌شدت محافظت کرده و بسیاری از اقلام غیرضرور از همان ابتدای تحریم‌ها ممنوع شده و تخصیص ارزی همچون سیاست ۴۲۰۰ تومانی در این کشور قابل مشاهده نیست.
- در روسیه الزام به بازگشت ارز صادراتی بسیار جدی گرفته شده و شرکت‌ها و صادرکنندگان هیچ بهانه‌ای برای عدم بازگشت ارزهای صادراتی ندارند. اما در ایران طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ که بیشترین فشارهای تحریمی بر علیه ایران وجود داشت، بخش زیادی از ارزهای صادراتی یا با تاخیر برمی‌گشت و در این فرایند چندین بار دست‌به‌دست شده و حتی کالای قاچاق با آن وارد می‌شد یا منابع آن از بازار داخل جمع‌آوری می‌شد یا برخی صادرکنندگان موقت نیز وجود داشتند که صادرات را برای خروج سرمایه انجام داده و ارزی برنگرداندند.
- به نظر می‌رسد یکی از دلایل موفقیت بانک مرکزی روسیه در کنترل نرخ ارز، ساختار پرداخت رسمی خارجی این کشور باشد که هنوز تقریبا سالم مانده است. درحالی‌که در ایران این ساختار از بین رفته و برای همین، روس‌ها به راحتی می‌توانند حساب سرمایه را بسته و ارتباط بین ارز صادراتی و خروج سرمایه را قطع کنند.
