به گزارش «نود اقتصادی»، خانه‌های بسیاری در تهران وجود دارند که بیم ریزش آن‌ها می‌رود. کافی است زلزله بیاید یا آنکه نه؛ آنقدر هم نیاز به زلزله نیست، گاهی کامیون حامل آهن آلات از کنار ساختمانی فرسوده رد می شود و به ناگاه کل سازه می‌لرزد یا حتی فرو می ریزد!!
چالش‌های بافت فرسوده و ناپایدار تهران، سال‌های زیادی است که دغدغه مردم و کارشناسان است. همه مسئولین در مورد خطرات آن صحبت کرده‌اند، اما با ارائه تسهیلات و اعطای وام درصدد کاهش پهنه این مناطق بوده‌اند. سیاستی که در سنوات گذشته توفیق چندانی نداشته و مدیران دوره ششم شهری از پهنه چشمگیری بافت فرسوده در پایتخت سخن به میان می‌آورند.
در همین رابطه، معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران در خردادماه سال جاری آمار تکان دهنده ای از میزان بافت فرسوده ارائه کرد. او اعلام کرد، ۳۷ درصد از جمعیت تهران در بافت فرسوده ساکن هستند. همچنین مدیران گذشته اعلام کرده‌اند که ۴۵۰۰ هکتار از محدوده تهران را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد و حالا به نظر می‌رسد، اقدام و برنامه‌ریزی جدی‌تر از ارائه تسهیلات باید مطرح کرد.
ورود جدی شهرداری برای احیای بافت فرسوده
شهرداری تهران در شانزدهمین شنبه امید و افتخار، اقدام به کلنگ زنی 11 هزار واحد مسکونی در سطح شهر کرد. عبدالمطهر محمدخانی سخنگوی شهرداری تهران در این رابطه از ورود جدی شهرداری تهران طی این دوره به تسهیل‌گری حوزه مسکن به ویژه رفع و رجوع مسائل حاکم بر بافت فرسوده خبر داد. او در مصاحبه‌ای عنوان کرد، روز شنبه (۱۹ آذرماه) حدود ۱۱ هزار واحد مسکونی در پروژه‌های متعدد مسکن کلنگ‌زنی شده که ۵ هزار واحد مسکونی در اراضی متعلق به شهرداری تهران، یک‌هزار و دویست واحد مربوط به بافت فرسوده و پلاک‌های تجمیعی و مابقی مربوط به بخش خصوصی و تعاونی‌های مختلف است.
وی با بیان اینکه شهرداری تهران ورود جدی به بحث بافت فرسوده کرده، افزود: در شهر تهران بیش از ۲۲۰ هزار پلاک ناپایدار وجود دارد که این پلاک‌ها در بخش‌های مختلف پایتخت است و با توجه به مخاطرات بسیار، باید اقدامی برای نوسازی این بخش انجام داد. در بخشی از این ۱۱ هزار واحد مسکونی کلنگ زده شده، ۱۲۰۰ واحد از پلاک‌های تجمیعی 470 ملک در بافت فرسوده، سهم دارند. مضاف بر اینکه، سایر پروژه‌های روز شنبه نیز جسته و گریخته در محدوده و مجاورت بافت فرسوده جانمایی شده‌اند. از این رو به نظر می‌رسد، شهرداری تهران سعی دارد تا سهم بافت فرسوده از پهنه جغرافیایی تهران را کاهش دهد.
مهدی هدایت مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران ضرورت ورود شهرداری به بحث نهضت مسکن و تسهیل ساخت‌وساز را تشریح می‌کند و می‌گوید که شهرداری تهران، متمرکز بر بافت فرسوده، ساخت مسکن را دنبال و ایفای نقش می‌کند.
او در این رابطه گفت: دلیل دیگر اینکه ما چرا مسکن می‌سازیم، این است که در شهر تهران بیش از ۲۲۰ هزار پلاک ناپایدار داریم که بخشی از آن در بافت فرسوده است و بخشی خارج از بافت است. بخشی هم بافت تاریخی است و این پلاک های ناپایدار را نمی‌شود، همین گونه نگه داشت؛ پس حرکت در راستای احیای بافت فرسوده، قابل توقف و تعلل نیست.
وی به کلنگ زنی 11 هزار واحد مسکونی در تهران اشاره کرد و افزود: در این ۱۱ هزار واحد مسکونی، یک هزار و ۲۰۰ واحد از پلاک‌های تجمیعی بافت فرسوده است. این ۱۱ هزار واحد مسکونی به 3 بخش تقسیم می‌شود، پنج هزار واحد در اراضی تحت تملک شهرداری تهران است و شهرداری از این میزان واحد نهایی، سهم خواهد داشت. همچنین، هزار و دویست واحد مربوط به بافت فرسوده و پلاک‌های تجمیعی است و مابقی در سایر مناطق مانند منطقه ۲۲ است.
تشدید مشوق‌ها در بافت ناپایدار تهران
مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران در جای دیگر و در شهریور سال جاری سناریوی آخر قرارگاه مسکن در رونق صنعت ساختمان و احیای بافت فرسوده را بارگذاری در اراضی متعلق به شهرداری تهران دانست و تاکید کرد: اراضی متعلق به شهرداری تهران حدود ۶۰ تا ۷۰ هکتار است که توان بارگذاری ۳۰ هزار واحد مسکونی در این زمین‌ها وجود دارد.
هدایت در ادامه با اشاره به بازگرداندن مشوق‌های نوسازی در بافت فرسوده در این دوره مدیریت شهری گفت: کار دیگری که در این زمینه انجام شده، بازگرداندن دوباره تسهیلات و تشویق‌هایی است که در گذشته در بافت فرسوده شهر تهران داده می‌شد، اما متاسفانه در دوره قبل این مشوق‌ها حذف و باعث شد، روند نوسازی در بافت‌های فرسوده کند شود.
سرپرست سازمان نوسازی شهر تهران ادامه داد: پیش‌بینی می‌کنیم، این بسته تشویقی که شامل مجوز ساخت طبقه اضافه، تسهیل در ساخت پارکینگ و تشویق برای تجمیع پلاک‌های فرسوده است، روند نوسازی در بافت فرسوده را برای مردم دارای ارزش اقتصادی کند.
به گفته وی تمرکز شهرداری تهران، بیشتر بر نوسازی بافت‌های فرسوده شهر تهران بوده و مدیریت شهری به دنبال درآمدزایی از این حوزه نیست.
90 درصد مداخله های شهرداری در بافت فرسوده است
در همین راستا، حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران با اشاره به ورود جدی شهرداری تهران برای رفع چالش‌های بافت فرسوده گفت: تقریباً 90 درصد مداخله‌های شهرداری در حوزه مسکن، در بافت فرسوده است.
او ضمن انتقاد به طرح‌ها و سیاست‌های ساخت مسکن طی دوره‌های گذشته افزود: انتقادی که به مسکن مهر و مسکن خارج شهر داریم، این است که مسکن خارج شهر که به صورت شهرک ایجاد می‌شود، افراد را خانه‌دار نمی‌کند، بلکه آواره می‌کند.
صارمی اظهار کرد: وقتی شهرداری در بافت ورود پیدا می‌کند، هویت، زیر ساخت، سرانه، آب، برق، گاز و نیازهای اولیه شهرنشینی و سکونت از این دست وجود دارد.
به گفته صارمی با ورود شهرداری به مسئله احیای بافت فرسوده، شهر کاملا در شاخص‌های کیفی زندگی متحول می‌شود و شکل مطلوبی به خود می‌گیرد و سیاست‌های تشویقی شهرداری، به ساخت‌وسازهای جدید می‌انجامد و حرکت رو به رشدی برای بافت فرسوده به حساب می‌آید.
گره بافت فرسوده برای ارائه خدمات شهری باز می‌شود؟
نهضت مسکن در تهران کلید خورده است و شهرداری تهران بنا دارد که بخش اعظم این مسکن‌سازی را به بافت فرسوده اختصاص دهد تا مشکل بافت فرسوده علاوه بر اعطای تسهیلات با این روش حل شود. هرچند دستکم دو سال دیگر باید منتظر ماند تا این کلنگ زنی‌ها در بافت فرسوده به احیا بافت منجر شود.
ناگفته نماند، توجه مدیران شهری به این نکته که باید چالش‌های خدمت‌رسانی به ساکنان بافت فرسوده در مواقع اضطراری رفع و رجوع شود، قابل تقدیر است. هرچند، سایه سنگین تهدیدات جانی و مالی برای شهروندان ساکن در این مناطق نیز قابل تأمل و رسیدگی است و ضرورت تعامل سایر دستگاه‌ها با شهرداری تهران برای احیای بافت فرسوده و ویرایش چهره پایتخت را گوشزد می‌کند.
