«نود اقتصادی»:فرایندها در بورس برای بحث افزایش سرمایه این روزها بسیار سخت گیرانه است . علی رغم اینکه از شهریور سال گذشته، یعنی نزدیک یک سال و دوماه است اقدام داشته وتمام مسائل و مشکلاتی را که بورس مطرح کرده را برطرف ساخته ایم ، ولی شاهد آن هستیم که هر روزی که می گذرد مشکلات و مسائل جدیدی را مطرح می کنند. البته از دید خودشان مسائلی که مطرح می کنند قانونی است ولی به این صورت نبوده که روز اول مثلا بگویند این 20 مشکل را برطرف کنید، بعد به شما مجوز افزایش سرمایه می دهیم. موارد مذکور بخش از دیدگا ه ها ی یکی از مدیران جوان و خوش فکر  صنعت بیمه به شمار می آید . البته وی همواره سعی داشته به دور از غوغا سالاری ، بیشتر تفکرات ایده آل خود را در مجموعه هایی که مدیریت داشته ، عملیاتی سازد . فرصتی پیش آمد تا  با یونس مظلومی، مدیر عامل شرکت بیمه تعاون در رابطه با سهم این شرکت  بیمه در بازارهای مختلف از جمله بیمه درمان، بیمه عمر، شخص ثالث و غیره  ، همچنین مسایل پیرامون بیمه تعاون در بازار سرمایه ،گفتگویی  انجام دهیم.     

نحوه سهامداری و رای گیری در شرکت به عنوان تنها تعاونی عام حاضر در بورس چگونه بوده ، همچنین رای گیری مانند تعاونی و یا مانند شرکت های سهامی عام انجام می شود ؟

شرکت ما، شرکت تعاونی سهامی عام است؛ یعنی ساختار حقوقی خیلی خاصی از ترکیبی از تعاونی و سهامی عام است که بر مبنای قانون سیاست های کلی اصل 44 شرکت های تعاونی سهامی عام  تعریف شده است. تعداد شرکت های تعاونی سهامی عام در کشور که در بازار سرمایه حضور دارند، خیلی محدود است و به تعداد انگتشان دست هم نمی رسد و شاید کمتر هم باشد.  در این شرکت ها رای گیری بر اساس قوانین تجارت ، بورس و سهامی عام صورت می گیرد. رای گیری مانند شرکت های سهامی عام  انجام می شود ولی اساس نامه بیمه تعاون  اندکی با اساس نامه شرکت های بیمه تجاری تفاوت دارد.

دلیل تغییرات متعدد هیات مدیره در چند سال اخیر چیست؟

باید به نیمه پر لیوان نگاه کرد؛ مسئله خاصی که در شرکت های بیمه مطرح بوده ، بحث حاکمیت شرکتی است.بعضی از شرکت های بیمه هستند که سهامدار اصلی آن شرکت اصولا یک شخص حقیقی و یا حقوقی است که براساس شرکت هایی که در زیر مجموعه اش داشته، تعداد زیادی شرکت تعریف شده دارد. ولی در نهایت سهامدارها را که جمع می کنید می بینید که در نهایت به یک بانک یا شخص حقیقی منتهی می شود، یعنی درست است که در لیست سهامداران ممکن است تعداد زیادی شرکت ببینید ولی در نهایت متوجه خواهید شد، تمامی آن شرکت ها به یک شرکتی تعلق داشته که آن شرکت هم به یک شرکت دیگر تعلق دارد که باز آن شرکت هم متعلق به یک بانک است. درست است که ممکن بوده چند لایه شرکت وجود داشته باشد ولی انتهایش به یک بانک و یا یک شخص حقیقی منتهی می شود. البته این از یک جهت خوب است  چون این تغییرات مکرر هیات مدیره  در آن اتفاق نمی افتد و اختلاف نظر در بین هیات مدیره ها وجود ندارد .چون همه آنها منتسب به یک  منبع هستند اما از جهت دیگر بد است؛ چرا که در این جور شرکتها مشکلات حاکمیت شرکتی وجود دارد، چون هیات مدیره ها منتسب به یک ذی نفع واحد هستند. در نتیجه ممکن است که در تصمیم گیری هایشان حقوق بقیه ذی نفعان و از جمله سهامداران خرد رعایت نشود ولی این مزیت بیمه تعاون است که در واقع تنوع خیلی زیادی در سهامداران و لیست سهامداران وجود دارد.  به طوری که حدود 700شخص حقیقی وحقوقی سهامدار بیمه تعاون هستند وطبیعی است که با توجه به اینکه بر اساس عملکرد افراد رای می دهند و بر اساس اینکه این سهام ها جا به جا شود نظراتشان ممکن است نسبت به سهامداران قبلی تفاوت کند. در طول چند سالی که از تاسیس شرکت بیمه تعاون گذشته ، تغیراتی که خیلی هم زیاد نبوده و در واقع تغییرات جزئی در ترکیب هیات مدیره داشتیم . این موضوع را مثبت ارزیابی می کنم، چرا که در نهایت لزوما چیز بدی نیست و می تواند مثبت بوده  و این نشان می دهد شرکت از نظر  ساختار سهامداری و هیات مدیره حالت پویا و دینامیک دارد.

برای افزایش سرمایه و حفظ مجوزات بیمه گری چه برنامه هایی مد نظر دارید ؟

در بحث افزایش سرمایه اراده ای صد در صدی از ناحیه ای سهامداران وجود دارد به طوری که  بیشتر سهامداران حق السهم خودشان را برای شرکت در افزایش سرمایه، حتی قبل از اینکه ما مجوز بورس را برای این کار گرفته باشیم، با پیشدستی واریز کردند.  اما قوانین بورس برای بحث افزایش سرمایه این روزها بسیار سخت گیرانه است و علی رغم اینکه از شهریور سال گذشته، یعنی نزدیک یک سال و دوماه است اقدام داشته وتمام مسائل و مشکلاتی را که بورس مطرح کرده را برطرف ساخته ایم ، ولی شاهد آن هستیم که هر روزی که می گذرد مشکلات و مسائل جدیدی را مطرح می کنند. البته از دید خودشان مسائلی که مطرح می کنند قانونی است ولی به این صورت نبوده که روز اول مثلا بگویند این 20 مشکل را برطرف کنید، بعد به شما مجوز افزایش سرمایه می دهیم. فکرمی کنم بررسی های سختگیرانه  سازمان بورس باعث شده ، تا کنون نتوانسته ایم مجوز پذیره نویسی برای افزایش سرمایه را عملیاتی سازیم .

برای توسعه سهم بازار در بیمه های سوده چه اهدافی  مد نظر بوده و در خصوص کاهش سهم بیمه درمان و یا بیمه شخص ثالث ،برنامه هایی اجرا خواهد شد ؟ 

هیچ برنامه ای برای افزایش سهم مان در رشته درمان نداریم و در بیمه شخص ثالث هم هیچ اراده ای برای افزایش سهم نیست .  باید این را بگوییم حدود 80 درصد از کل پرتفوی حق بیمه تولیدی کشور مربوط به همین دو رشته است.یک شرکت تازه تاسیس مثل بیمه تعاون که نخواهد در این دو حوزه حضور خیلی زیادی داشته باشد عملا نمی تواند سهم  بازارش را به سرعت افزایش دهد. ضمن اینکه اصلا استراتژی افزایش یک باره سهم بازار را هم نداریم. برای ما الویت و استراتژی اصلی سودآوری است .بنابراین به دنبال اینکه سهم بازارمان و یا حق بیمه شرکتمان را به یک باره افزایش دهیم نیستیم، در حوزه درمان که اصلا حضور نداریم، در حال حاضر در حوزه درمان حدود 20 درصد زیان است و پیش بینی بنده این است که برای سال 97 حدود هزار و سیصد میلیارد تومان زیان در حوزه درمان خواهد بود. هر شرکتی سهم بیشتری در رشته درمان داشته باشد سهمش در این زیان هم بیشتر می شود، بنابراین هرچقدر سهم کمتری داشته باشیم از نظر عقلانی و از نظر منطقی به نفعمان خواهد بود .

چرا با وجود زیان دهی بیمه درمان و ثالث ، همچنان در این بازار تخفیف می دهند و قیمت های غیر فنی ارائه می کنند؟

یک غلط رایج  و مصطلح در رشته درمان وجود دارد و آن هم اینکه بیمه درمان ویترین شرکت های بیمه ای است. غلط دیگر این است که می گویند اگر بیمه درمانی شرکتی را نگیرید آپشن های دیگر آن را نمی توانید استفاده کنید. این موضوع توسط شعب و شبکه فروش شرکت های بیمه به مدیران شرکت ها تحمیل می شود و آنها هم بعضی دانسته و بعضی نادانسته تن به این فشار می دهند و رشته های درمان را قیمت پایین می دهند، به امید اینکه بتوانند بقیه کارهایشان را بگیرند. در بسیاری از موارد دیده شده بیمه گذاری که در رشته درمان زیان بسیار سنگینی دارد کار بیمه درمان را به یک شرکت بیمه داده است و کارهای دیگر که ظاهرا سودآور است را به یک شرکت دیگر داده است.بنابراین بحث یکپارچگی بودن امور بیمه ای بیمه گذار باعث شده که بعضی شرکت ها وارد این سیاست شوند. البته در بیمه تعاون سیاست مان این نیست که در رشته درمان زیان دهیم به این امید که بتوانیم کارهای دیگر آن بیمه گذار را جذب کنیم، مثلا یک شرکت بیمه گذار، مسئولیت بیمه درمان شرکت بزرگی را که در زمینه تولید فعالیت دارد و تعداد زیادی پرسنل دارد را علیرغم اینکه در حوزه درمان زیان آور است متقبل می شود، به امید اینکه با بیمه های آتش سوزی مسولیت ، حمل و نقل بیمه های مهندسی و...  زیانش را جبران کند.

اگرچه ما سیاست مان به این شکل نیست ، اما خود رشته درمان هر بیمه گذار باید به تنهایی سودآور باشد. ما هر قرارداد درمانی که با یک شرکت منعقد می کنیم آن قرارداد باید برای ما سودآور باشد و این سیاست را که اعمال کردیم، باعث شد در سال 97به شدت کاهش رشد منفی در رشته درمان داشته باشیم به خاطر اینکه قیمت هایی که می دهیم، نسبتا قیمت های بالاتری نسبت به بقیه شرکت هاست در نتیجه در رشته درمان طبیعی است که برنده نمی شویم. ولی از طرف دیگر بحث کیفیت خدمات هم برای ما مهم است. یعنی ما درصدد این نیستیم که قیمت پایین تری بدهیم و بعد از این که قرارداد منعقد را کردیم در پرداخت خسارت آنقدر گوشه و کنار خسارت را بزنیم که بتوانیم زیان خودمان را به حداقل برسانیم. یا قرارداد درمان نمی بندیم یا اگر بستیم با بالاترین کیفیت و خدمات را ارائه می دهیم حتی اگر زیان کنیم. این سیاست را نداریم که قیمت پایین اعلام کنیم و از آن طرف کیفیت خدماتمان را کم کنیم تا مثلا زیانمان کم شود و یا سود دهیمان بالا رود. فکرمی کنم که یا نباید رشته درمان را قبول کنیم و یا اگر قبول کردیم با هر حق بیمه ای باید با بالاترین کیفیت به بیمه گذارمان به بیمه شده ها، خدمات ارائه کنیم که رضایت مشتری را در پی داشته باشد.

فکر می کنید فناوری های نوین چه آثاری برای آینده صنعت بیمه دارد و برآورد بیمه تعاون در این خصوص و سهم از آینده بازار چیست؟

آینده صنعت بیمه با  فناوری های نوین به خصوص فناوری اطلاعات یا IT به طور خیلی محسوسی تغییر خواهد کرد و اینکه به تدریج هم شاهد اتفاقاتی هستیم که در صنعت بیمه می افتد.  البته کمی نسبت به بخش بانکداری عقب تر هستیم آن هم در بحث فناوری اطلاعات مربوط به بخشی است که اطلاعاتمان با همدیگر را به اشتراک نمی گذاریم. اگر بخواهم مثال بزنم وقتی یک کارت شتاب یک بانکی را در اختیار داریم به راحتی از تمام خودپردازهای بانک های دیگر می توانیم خدمات دریافت و پرداخت، انتقال وجه و ...انجام دهیم . البته در این روند بانکها اطلاعات مشتری های خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند و اصطلاح وب سرویس به یکدیگر می دهند اما در صنعت بیمه هنوز این فرهنگ ایجاد نشده یعنی شرکت ها نگران این هستند که اطلاعات مشتری را با یکدیگر به اشتراک بگذارند چرا که ممکن است رقبا از این اطلاعات استفاده های بازاریابی کنند. در حالی که اصلا چنین چیزی نیست . باید اطلاعات بیمه گذران را مثل کد ملی، کد پست ده رقمی را ،  مثل شماره ی شاسی خودرو و شماره "وی آی ان" خودرو و شماره "وی ای ان "خودرو زیان دیده و شماره "وی ای ان"  خودروی مقصر حادثه را با هم به اشتراک بگذارند، به طوری اگر  بیمه گذاری به شرکت بیمه مراجعه می کند شرکت بیمه به راحتی بتواند ببیند این شخص در سه سال گذشته از چه شرکت های بیمه چه خسارت هایی گرفته است. این الان به سختی انجام می شود یعنی از یک دیتا بیس باید استعلام بگیرید، در صورتی که باید به صورت آنلاین باشد.

مطالبات از بیمه گران ونمایندگان به خصوص کارگزاری ها ی بیمه وابسته به خودروسازان در سال 96حدود حق بیمه تولیدی است، آیا تاخیر در وصول،  منجر به نکول بیمه گذار با توجه به پایان مدت پوشش بیمه ای نخواهد بود؟

در دو سه سال اخیر خودروسازها به طور عمده سایپا و ایران خودرو دچار مشکلات خیلی حاد اقتصادی شده اند که بحث برگشت مجدد تحریم ها هم به این موضوع کمک کرد.به طوری که شاهد هستیم، این شرکتها حتی در ایفای تعهداتشان مبنی بر خودروهایی که پیش فروش کرده اند دچار مشکل هستند و نتوانستد تعهدشان را جامعه عمل بپوشانند، بنابراین خودروسازان مشکل نقدینگی خیلی شدیدی دارند.از طرف دیگر، برای اینکه خودروها را تحویل مشتری دهند، نیاز به بیمه نامه دارند . شرکت های بیمه چون با هم رقابت می کنند یک سری تسهیلاتی را برای خودروسازها در نظر می گیرند؛ مثلا برای زمان پرداخت بدهی و این باعث شده خودروسازها در پرداخت هایشان یک مقدار عقب بیفتند. ولی اینها طلب هایی است که در حال وصول شدن است یا به صورت پول نقد یا  با یک سری از دارایی ها به صورت تهاتر.  ما از این بابت نگرانی نداریم ولی این مشکل خودروسازها برای همه شرکت های بیمه مشکلاتی را درست کرد، فقط بیمه تعاون نیست ولی بیمه تعاون هم به اندازه سهم خودش در این مشکلی که بین شرکت های بیمه و خودروسازها ایجاد شده سهم دارد، هر چند این موضوع برای ما در حال حل شدن است.

رشد شرکت در سال گذشته بیش از متوسط رشد صنعت در کشور بود و در این رشد، وزن رشته ها ی زیان ده همچون درمان و ثالث بیش از همه بوده است،آیا این رشد با منافع شرکت هم راستا است؟

در رشته درمان در سال 96 رشدی داشته ایم که مربوط به قراردادی است که در سال 96 با وزارت خارجه بسته شده بود که در سال 97 آن قرارداد را تمدید نکردیم. در رشته ثالث هم فقط مربوط به خودروهای صفر کیلومتر تولید خودروسازان بوده است. در این دو رشته تعمدی برای افزایش سهم بازار نداریم. اگر قرارداد بیمه درمانی که از نظر ما قرارداد  درمان موجه و سوده باشد، طبیعی است که این قرارداد را منعقد می کنیم ولی چون رقبا قیمت های پایین تری می دهند مجددا در سال 97،  کاهش خیلی چشمگیری در این دورشته داشته ایم. در واقع در سال 96دلیل اینکه در این دو رشته رشد داشتیم، قرارداد درمان با وزارت خارجه و قرارداد بیمه شخص ثالث برای خودروهای صفر کیلومتر تولیدی توسط خودروسازی بود.

حق بیمه حوزه نفت و انرژی کاهش شدیدی داشته و حق بیمه برگشتی رشد عجیبی داشته است.دلیل این امر را چگونه ارزیابی می کنید ؟

در سال 94 قرارداد بیمه ای با شرکت تاسیسات دریایی داشتیم که مربوط به فازهای 20،19 و 21پارس جنوبی بود که این حق بیمه بسیار بالایی داشت.البته  در این قرارداد پیش بینی شده بود که اگر خسارت نداشتند ما بخشی از حق بیمه را به عنوان پاداش عدم خسارت به آنها بازگردانیم و چون  خسارت نداشتند سال گذشته مجبور شدیم وجه را بازگردانیم و  دلیل  این رشد عجیب، برگشت  همان وجه بوده است. آن زمان که بیمه نامه صادر شد،خودش حق بیمه درشتی بود و  بخش زیادی از همان حق بیمه درشت را به یک باره بازگرداندیم که این برگشتی حساب می شود. آن برگشتی مربوط به آن قراردادی بود که در سال 96 الحاقیه اش صادر شد و صورت مالی شرکت هم این موضوع را نشان می دهد.

وزن بیمه های عمر و پس انداز نسبت به میانگین صنعت بسیار پایین تر است. دلیل آن چیست وبرای بهبود این روند  شرکت چه برنامه ایی را مد نظر دارد ؟

چون شرکت جوانی هستیم و از آنجا که شرکت بیمه تعاون در سال 92  تاسیس شد، جز جوان ترین شرکت های  صنعت بیمه هستیم. از همان سال تاسیس، همکاران در شرکت بیمه تعاون به سمت بیمه های زندگی و یا همین بیمه های عمر و پس انداز حرکت نکرده بودند و فعالیتی در این زمینه صورت نگرفته بود. درمورد بیمه های زندگی هم به این صورت نیست که همین امروز تصمیم بگیرید و یک هفته بعد فروش خیلی بالایی داشته باشید. مثل آن ضرب المثلی معروفی که «دیگران کاشتند ما خوردیم ما بکاریم دیگران بخورند» یعنی ما امروز برنامه ریزی  می کنیم که سه تا پنج سال دیگر تازه شروع می شود وجرقه های رشد بیمه زندگی را آن زمان شاهد خواهیم بود. اگر دقت کنید شرکت هایی که در این زمینه موفق هستند برنامه هایی که برای بیمه زندگی دارند، مربوط به پارسال نیست. در واقع از 15 سال پیش شروع کرده اند و الان به اینجا رسیده اند و سهم فروش خیلی بالایی دارند.

در سال های گذشته در این شرکت چون به بیمه های عمر و یا زندگی  خیلی توجه نشده بود در نتیجه فعالیتی هم نشده   بود. ما الان به شدت پیگیر این موضوع هستیم. رشدمان، رشد  خوبی است ولی خود وزن سهم پایه چون عدد کمی بوده در واقع عدد کماکان کوچک است. وقتی حق بیمه یک رشته عددش کم است مثلا هزار تومان است . اگر این هزار تومان سال آینده ده هزارتومان شود شما در ظاهر ده برابر رشد کرده اید ولی ده هزار تومان باز هم حق بیمه کوچکی است. رشد ما رشد خوبی نسبت به بقیه رشته هاست و رشد بالاتری دارد.  ولی چون حق بیمه پایه سال های قبل کم بوده کما کان هنوز سهم ما بسیار کم است.  البته  انتظار بنده این است که با توجه به برنامه ریزی هایی که انجام شده  و در حال انجام است در دو یا سه سال آینده در بیمه های زندگی به یک سهم قابل توجهی دست پیدا کنیم تا حداقل سهم خودمان در بیمه های زندگی با میانگین صنعت بیمه یکسان سازیم.