«نود اقتصادی»: جمشید پژویان، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه گفت: پس از خروج آمریکا از برجام اخباری از اروپا به گوش میرسد که در نگاه اول امیدوارکننده هستند، اما همچنان نباید با اعتماد و اطمینان کامل نسبت به این اخبار رفتار کنیم. تعهدات اروپاییها هم 100درصد جنبه عملی ندارند و نباید با خوشبینی مطلق به آن نگریست.
وی ادامه داد: اگر ما بخش خصوصی قدرتمندی داشتیم و به جای محدودشدن به صادرات نفت و پتروشیمی، دهها کالای صنعتی دیگر به صدها کشور دنیا صادر میکردیم، امروز آمریکا نمیتوانست بخش خصوصی را تحریم کند. زیرا در این صورت نهتنها با یک دولت، بلکه با صدها، حتی هزاران شرکت خصوصی طرف حساب میشد که درعمل تحریم آنها شدنی نبود.
پژویان ادامه داد: تحریم کامل صنعت نفت ایران یکباره میتواند تاثیر بسزایی در جهش ناگهانی بهای نفت داشته باشد که این امر ضرر زیادی برای بخش خصوصی ایالات متحده به بار میآورد. به همین دلیل آنها تحریم تدریجی و پلکانی را در دستور کار قرار دادهاند. اما نکته امیدوارکننده رفتار واردکنندگان نفت ایران است که بهنوعی در مقابل دولت ترامپ ایستادهاند.
رئیس سابق شورای رقابت افزود: جای تاسف دارد که برخی مسئولان با اطلاعات ناکافی نسبت به آینده تحریمها سخن میگویند و صرفا در اندیشه التیامبخشی به جامعه هستند. به هر حال آثار تحریمها تا چند ماه دیگر خود را نشان میدهند، آنگاه علاوه بر فشار تحریمها، باید نگران این باشیم که نکند اعتماد عمومی هم از بین برود. آمریکا بهروشنی اعلام کرده است که به دلیل جلوگیری از جهش ناگهانی قیمت نفت معافیتهایی را در نظر گرفته، اما برخی آن را به عقب نشینی آمریکا تفسیر میکنند. یا معافیت بندر چابهار از تحریم به منافع آمریکا در هندوستان، افغانستان و... بازمیگردد. نباید در این دوره دلخوشیهای واهی ایجاد کرد.
محمدسعید جباری