گروه اقتصادی «نسیم آنلاین»:مجید میرزاحیدری: فشار مضاعف دولت برای آغاز مسکن اجتماعی در روزهای مصادف با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 96، طرحی که در واقع، یکی از اولویتهای عباس آخوندی در ابتدای وزارت در همین دولت بوده و تا اکنون هم به سرانجام نرسیده است.
به گزارش «نسیم آنلاین»، گفته میشود سنگ بنای طرح مسکن اجتماعی، در دوران وزارت مسکن و شهر سازی عباس آخوندی در دولت هاشمی رفسنجانی گذارده شده و از آن زمان تا اکنون کشمکش برسر نحوه اجرای آن در دولتها، بارها، بالا گرفته اما هر بار و به دلیلی به مرحله اجرا نرسیده است. این احتمال وجود دارد که طرح مسکن اجتماعی در آیندهای نزدیک هم با شکست مواجه شود.
به تازگی، هیات دولت، پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور دایر بر تامین مسکن گروههای کم درآمد جامعه را در دو قالب مسکن اجتماعی و حمایتی از تصویب خود گذرانده که در مدل مسکن حمایتی، هدف، کمک به ساخت و خرید مسکن ملکی و کمک بلاعوض به متقاضیان مسکن مهر فاقد متقاضی است.
حال آنکه در مسکن نوع اجتماعی، نیت، کمک به ساخت مسکن استیجاری، پرداخت کمک هزینه اجاره و وام قرض الحسنه و ودیعه مسکن است. از قرار معلوم، در پنج سال پیش رو، سالانه یکصد هزار واحد مسکن اجتماعی و حمایتی برای چهار دهک اول کم درآمد جامعه مسکن تهیه خواهد شد. از بین رقم مذکور، 50 هزار واحد آن مختص مسکن استیجاری و نیمی دیگر در شکل ساخت مسکن تامین میشود.
برای اجرایی شدن این طرح قرار است ۲۴ هزار و ۳۷۵ میلیارد ریال تسهیلات بانکی و یک هزار و ۶۷۰ میلیارد ریال اعتبار بلاعوض اختصاص یابد که متعاقب آن بنیاد مسکن در این طرح ساخت تعداد ۱۰ هزار مسکن حمایتی، خرید ۲۰ هزار مسکن حمایتی و کمک بلاعوض برای خرید ۵ هزار واحد مسکن بدون متقاضی را در سال ۹۶ در دستور کار خود قرار میدهد.
تا اینجای کار، وزارت راه و شهرسازی و دولت به دلیل کم کاری در به سرانجام نرساندن طرح مسکن اجتماعی از چهار سال قبل بدین سو به عنوان متهم ردیف یک در این ماجرا به شمار می روند. چرا که انتظار میرفت این طرح لااقل در سال دوم آغاز فعالیت دولت یازدهم اجرایی شود.
سهل انگاری وزارت راه و شهرسازی در اجرایی کردن این طرح و عدم مطالبه دولت از عباس آخوندی به عنوان مقام بالادست وزیر، نشان داده که در پایین و بالا دست دولت، عزم جزمی برای پیگیری مسکن اجتماعی وجود نداشته است. تلخ تراینکه، هربار اجرایی شدن آن به یک موضوع متفاوت گره خورده و این اواخر هم به اتمام مسکن مهر! طرحی که سنگ بنای آن در دولت قبل گذاشته شده و تا اکنون، از مجموع دو میلیون ۲۱۰ هزار واحد مسکن مهر، کار ساخت یک میلیون و ۹۳۶ هزار واحد آن به پایان رسیده است.
بنابراین از مجموع این پروژه یک میلیون و ۸۳۱ هزار واحد افتتاح شده و از این رقم یک میلیون و ۵۳۹ هزار واحد به متقاضیان تحویل داده شده است. مطابق اصول 31 و 41 قانون اساسی کشور، تامین مسکن متناسب با نیازاقشارکم درآمد جامعه در زمره وظایف دولت به شمار می آید. ازاین رو،این پرسش مطرح شده که دولت در قبال 18 میلیون بد مسکن موجود درکشور چه اقدامات مهمی را انجام داده است.؟
تمرکز برعملکرد وزارت راه وشهرسازی در مورد تامین مسکن چهاردهک ضعیف جامعه به طور قطع نمره بهتر از مردودی برای این وزارتخانه به دنبال نخواهد داشت.
چرا که بر مبنای طرح جامع مسکن، ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی برای پاسخگویی به نیاز انباشته و جدید مسکن امری اجتناب ناپذیر بوده اما در عمل ساخت وساز مسکن دراین اواخر حتی ازعدد 250 هزار واحد هم فراتر نرفته است.
جدای از این، در طرح جامع مسکن،ساخت مسکن برای اقشار کم درآمد جامعه سالانه بین 200 تا 250 هزار واحد مسکونی در نظرگرفته شده، بنابراین با استناد به رقم یکصد هزار واحدی درمسکن اجتماعی ، دولت 50 درصد کمتر از پیش بینی اعلامی،ساخت مسکن برای اقشار کم درآمد جامعه را مدنظر قرار داده.
رکودسنگین اقتصادی، افزایش بهای نهاده های تولید، افت شدید قدرت خرید مردم دراین چهار سال درکنار بالا بودن قیمت مسکن این انگیزه را در هردو طرف خریدارو سازنده مسکن درکشور سلب کرده است.
از همین رو است که شاخص دسترسی و یا انتظار برای صاحبانه شدن درکشور دستکم 12 سال بوده که این زمان برای دهک های اول و دوم جامعه بین 21 و 15 سال است.
بدین معنا، خانوارهای دهک اول جامعه اگر حتی صد درصد درآمد خود را پس انداز سازند، طول دوره انتظار آنها برای صاحبخانه شدن، دستکم 21 سال خواهد بود.
تردیدی نیست که دولت یازدهم درساخت مسکن برای اقشار کم درآمد جامعه هیچ گام جدی برنداشته وتصویب ساخت سالانه یکصد هزار واحد مسکن اجتماعی در واپسین ماههای سال قبل ، این ذهنیت را متبادر ساخته که این اقدام، گامی است برای پیروزی احتمالی در انتخابات!
چرا که اگر دولت از همان ابتدا همت خود را بر اجرای این طرح می گمارد، تا اکنون تکلیف تعداد زیادی از افراد بد مسکن ودهک پایین جامعه روشن شده و زمان انتظار این افراد برای داشتن سرپناه به مراتب کاهش می یافت.