به گزارش «نسیم آنلاین» جهان صنعت نوشت: اگرچه دولت موفق شده تورم را مهار کند، اما همچنان رکود بر اقتصاد ایران حاکم و رونق به بازار باز نگشته است.
به همین منظور خلاقیت جدید بانک مرکزی برای تحریک تقاضا و رونق بازار، عرضه کارت‌های اعتباری در ارقام 10، 20، 30 و 50 میلیون تومانی است که قرار است این کارت‌ها توسط بانک‌های مختلف به مردم ارائه شود تا از این طریق، قدرت خرید مردم افزایش پیدا کند و بازار هم به رونق بیفتد.
ایده کارت‌های اعتباری اگرچه در ایران اولین بار است که اجرا می‌شود اما پیش از این در تمام کشور‌های توسعه‌یافته و بسیاری از کشور‌های در حال توسعه نیز رواج داشت. در واقع کارت اعتباری یا کردیت کارت، در کشور‌های دیگر به اندازه‌ای استفاده می‌شود که تبدیل به جزئی از فرهنگ مردم شده است و احتمالا زندگی بدون این کارت‌ها را مثل زندگی بدون اکسیژن تصور می‌کنند. در ایران هم اگرچه تاکنون خبری از این کارت‌ها نبود اما لزوم آن به خوبی احساس می‌شد.
با این وجود مثل وقتی که تصمیم می‌گیریم ماشین‌های خارجی را مونتاژ کنیم و نتیجه می‌شود ماشین باکیفیتی به مراتب پایین‌تر و قیمتی به مراتب بالاتر از نمونه خارجی آن، در مورد کارت‌های اعتباری هم چندان بهتر عمل نکرده‌ایم. کمااینکه با گذشت نزدیک به دو هفته از وعده‌های بانک مرکزی در باره کارت‌های اعتباری، در حالی که برخی از بانک‌ها شروع به پرداخت این کارت‌ها به مشتریان کرده اند، برخی دیگر می‌گویند هنوز بخشنامه بانک مرکزی به آنها ابلاغ نشده است.
در عین حال، بانک‌های مختلف، فارغ از اینکه خصوصی هستند یا دولتی شرایط متفاوتی را برای دریافت این کارت‌ها تعیین کرده‌اند. در این میان نکته قابل تامل این است که شرایطی که بانک‌ها ذکر می‌کنند با همدیگر یکسان نیستند، برخی از بانک‌ها شرایط خود را به صورت کاملا مشخص با عدد و رقم دقیق به مشتریان می‌گویند و برخی دیگر وعده‌های مبهمی می‌دهند و درخواست این کارت‌ها را به بررسی کارشناسانه حساب در هفته‌های آتی موکول می‌کنند.
با این وجود تمام بانک‌ها برای پرداخت کارت‌های اعتباری در چند نکته اشتراک دارند، ابتدا اینکه اقساط این کارت‌ها از 12 تا 36 ماهه و سود آن نیز 18 درصد است. همچنین شرایط برای دریافت کارت‌های 50 میلیون تومانی همان‌طور که قابل حدس است، بسیار دشوار است و فقط به مشتریان خاص تعلق می‌گیرد.
در این حال، پرسش‌های بی‌شماری در همین چند نکته مطرح می‌شود که به نظر نمی‌رسد بانک‌ها پاسخ مناسبی برای آن داشته باشند، انگار از قلم رییس کل بانک مرکزی نیز افتاده است. در وهله اول اینکه شرایط بانک‌ها برای اعطای این تسهیلات خرد به اندازه‌ای دشوار است که به جرات می‌توان گفت کسی که از موانع ابتدایی گذر کند و بتواند به دریافت کارت‌های اعتباری نائل آید، آنقدر متمول است که دیگر نیازی به این کارت‌ها ندارد. به عنوان مثال بانک رفاه خواباندن حداقل پنج میلیون تومان در حساب، بدون سود به مدت سه ماه همراه با یک ضامن را برای دریافت حداقل وام، یعنی کارت‌های اعتباری 10 میلیون تومانی ضروری می‌داند و همچنین گردش بالای حساب نیز در پرداخت این وام‌ها مدنظر است. در این بین به نظر نمی‌رسد این پرسش برای مسوولان این بانک پیش آمده باشد که اگر کسی برای 10 میلیون تومان نیاز به وام گرفتن داشته باشد چرا باید نیمی از این مبلغ را به مدت سه ماه بدون استفاده نگه دارد.
همچنین نکته مهم دیگر، سود بالای این کارت‌هاست که اگر در اقساط 36 ماهه پرداخت شود یعنی تقریبا به اندازه نیمی از وام دریافتی در پایان پرداخت می‌شود. سود بالا مساله‌ای است که در کشور‌های مرتد غربی وجود ندارد ولی در بانکداری اسلامی بدون ربای ایران به صورت کاملا شرعی رواج است، کما اینکه سید عباس موسویان، عضو شورای فقهی نیز اعلام کرده است کارت‌ها مشکل شرعی ندارند. با این اوصاف به نظر می‌رسد تا زمانی که سود به نفع بانک و دولت و به ضرر مردم باشد، مشکل شرعی چندانی ایجاد نمی‌کند.
افزون بر این در حالی که این کارت‌ها قرار بود مانند آنچه نام‌شان هست، «کارت اعتباری» باشند اما گویا بانک‌ها آنها را با وام‌هایی که تاکنون می‌دادند اشتباه گرفته اند و ضامن و وثیقه و سفته را لازم می‌دانند.
در همین حال، خبرنگار «جهان صنعت» در یک گزارش میدانی به بانک‌های مختلف مراجعه کرد و شرایط دریافت کارت‌های اعتباری را جویا شد. در حالی که بانک‌های دولتی در زمینه پرداخت کارت‌ها شروع به کار کرده‌اند به نظر می‌رسد بانک‌های خصوصی هنوز اطلاع چندانی در این زمینه ندارند.
بر این اساس بانک سپه و بانک ملی اعلام کردند که با توجه به مبلغ پولی که در حساب شخص وجود دارد و گردش حساب شخص ظرف دو تا سه روز کارت‌ها را صادر می‌کنند، همچنین در صورتی که شخص از سمت شرکتی که در آن بانک حسابی با مبلغ بالا دارد معرفی شود نیز این کارت‌ها صادر خواهند شد.
بانک رفاه نیز همان‌گونه که پیشتر گفته شد اعلام کرد که داوطلب دریافت کارت باید حداقل مبلغ پنج میلیون تومان را به مدت سه ماه و بدون سود در بانک داشته باشد تا حداقل شرایط برای دریافت کارت ده میلیون تومانی آماده شود. همچنین وجود یک ضامن برای کارت‌های 10 میلیونی و دو تا سه ضامن برای کارت‌های بیست و سی میلیون تومانی ضروری است.
بانک پاسارگاد اما به نظر می‌رسد تنها بانک خصوصی است که اقدام به اعطای این کارت‌ها کرده است. به گفته مسوول بخش تسهیلات این بانک باید شخص حسابی در بانک داشته باشد که 20 درصد از آن رسوب شود. ولی مسوول باجه اعتبارات درباره اینکه حداقل مبلغی که باید در بانک خوابانده شود چقدر باید باشد توضیحی نداد. با این وجود گفته شد که شغل و گردش حساب باید توسط کارشناسان بررسی شود و به خانم‌های خانه‌دار، حتی اگر درآمد داشته باشند و دانشجویان این کارت‌ها تعلق نمی‌گیرد.
بانک خاورمیانه، اقتصاد نوین، کار آفرین و گردشگری نیز اظهار بی‌اطلاعی کردند و گفتند که بانک‌های دولتی زودتر شروع به پرداخت کارت‌ها کرده‌اند و به علت اینکه اولویت بانک‌های خصوصی پایین‌تر است، بخشنامه بانک مرکزی درباره شرایط دریافت این کارت‌ها دیرتر به بانک‌های خصوصی می‌رسد.
بانک سرمایه نیز گفت بخشنامه بانک مرکزی هنوز صادر نشده است و اطلاعی از شرایط دریافت‌کننده نداشتند ولی گفتند برای وام‌های 10 میلیون تومانی یک ضامن و برای وام‌های 20 و 30 میلیون تومانی دو ضامن و برای وام 50 میلیون تومانی نیاز به سند ملکی است.