به گزارش «نسیم آنلاین» جام جم نوشت: بورس نماد اقتصادی کشور است اما این روزها با چالش‌هایی تازه دست و پنجه نرم می‌کند و مهندسی شاخص، اتهامی است که به بازار سرمایه وارد شده و برخی سهامداران خُرد نسبت به این موضوع اعتراضاتی دارند.
از یکی دو سال گذشته تاکنون سهامداران بازار سرمایه چند بار نسبت به عملکرد سازمان بورس انتقاد کرده‌اند و همین موضوع باعث شد تا در مدت دو سال اخیر دو بار رئیس سازمان تغییر کند.
مهندسی شاخص بورس این روزها به یک بحران تبدیل شده به طوری‌که رسانه‌های حامی دولت از این موضوع انتقاد و گزارش‌هایی نیز در این زمینه منتشر کردند.
برخی کارشناسان نام این کار را بازارگردانی در بازار سرمایه می‌دانند اما بسیاری از سهامداران نسبت به عملکرد و نظارت سازمان بورس اعتراض دارند.
عملکرد ضعیف بورس
دکتر بهمن آرمان کارشناس ارشد بورس با انتقاد از عملکرد سازمان بورس گفت: در بورس که نماد اقتصاد کشور است، باید همه آمار و اطلاعات به صورت شفاف بازگو شود و واقعیت‌های اقتصاد کشور در آن نمود داشته باشد اما برخی شرکت‌ها با مهندسی شاخص بورس، اقدام به خرید و فروش سهام یکدیگر می‌کنند تا شاخص را بالا نگه‌دارند.
وی افزود: اگر در بورس بررسی دقیق انجام دهیم پرونده‌های زیادی مثل حقوق‌های نجومی بیرون می‌آید و سهامداران زیادی در این بخش متضرر می‌شوند. سهامداران در برخی شرکت‌ها مورد سوءاستفاده مالی قرار گرفته به طوری که مدیرعامل علاوه بر حقوق، حق جلسه و حق عضویت و پاداش را برای خود در نظر می‌گیرد و بعد از تصویب هیات مدیره به خودشان پرداخت می‌کنند.
آرمان اضافه کرد: در یک شرکت بورسی حقوق مدیرعامل 42 میلیون تومان بود که با اعتراض سهامداران روبه‌رو شد و در جواب این اعتراض پاسخ داد که این توافق بین من و هیات مدیره بوده و هیچ ارتباطی به سهامداران ندارد. در چنین شرایطی قطعا نماد اقتصاد کشور در وضعیت مطلوبی به سر نخواهد برد.
معاون سابق سازمان بورس ادامه داد: کاهش سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نشان‌دهنده این است که هیات مدیره شرکت‌ها از کارایی و عملکرد خوبی برخوردار نبوده و در بسیاری موارد شاهد کاهش سهام و زیان در شرکت بودیم اما حق جلسه به قوت خود باقی بوده است.
طی روزهای اخیر سهامداران خُرد در تماس با روزنامه جام‌جم اظهار کردند: شرکت‌های حقوقی که سهام‌های کلانی در اختیار دارند در هفته‌های اخیر برای بالا نگه داشتن شاخص در برخی موارد که رو به افت است، اقدام به خرید سهام می‌کنند تا شاخص را بالا نگه دارند و در زمانی که روبه افزایش و حباب قیمتی است، فروش را در برنامه قرار می‌دهند. در نتیجه این معاملات صوری، در حالی که بیشتر سهام شرکت‌ها نزولی است، شاخص بورس صعودی می‌ماند یا از شدت افت واقعی آن کاسته می‌شود.
این کارشناس ارشد اقتصادی گفت: برخی شرکت‌ها تحریم‌ها را بهانه می‌کنند اما در بازار سرمایه تعداد شرکت‌هایی که ناشی از تحریم به زیان رسیدند، زیاد نیستند و تحریم فقط یک بهانه برای شرکت‌ها بود که سهامداران را راضی نگه دارند.
آرمان تصریح کرد: من به عنوان معاون پیشین بورس تهران با مدیرعامل فعلی چند نشست داشتم اما گوش شنوایی نیست. در چنین شرایطی از آنجا که مدیریت بورس نمی‌تواند واقعیت‌ها را کتمان کند، به معاملات صوری رو می‌آورد و به طور مصنوعی عددی را اعلام می‌کنند تا برای بازار سرمایه جذابیت ایجاد کنند.
وی ادامه داد: برخی وزرا مانند وزیر نفت هم با بالا نگه داشتن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها باعث شدند تا بازار سرمایه از کارایی لازم برخوردار نشود و طرح‌های پتروشیمی غیراقتصادی شوند.
رکود، متهم اصلی است
دکتر مهدی تقوی، کارشناس اقتصادی به خبرنگار ما گفت: زمانی که کشور در رکود است مسئولان بازار سرمایه سعی دارند تا شاخص را به نوعی بالا نگه دارند و برای این کار برخی شرکت‌ها سهام یکدیگر را خریداری می‌کنند تا آن را در پایه اصلی نگه دارند اما با این حال شاهد هستیم که بازار سرمایه از ابتدای سال تاکنون ضررهای زیادی به سهامداران متحمل کرده است.
وی افزود: برای رفع معضل بورس و فاصله گرفتن از تخلفات بورسی باید مشکل رکود اقتصاد را حل کنیم و به بنگاه‌های تولیدی سرمایه در گردش تزریق کنیم تا بتوانند با توان بهتری کار خود را ادامه دهند.
شفافیت دور از بازار سرمایه
دکتر سیدحمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه هم به خبرنگار ما گفت: هرگونه دستکاری برای نمایش غیرعادی شاخص و بهره‌برداری‌های گروه‌های محدود از دستکاری قیمت تخلف بوده و این برخلاف قانون بازار سرمایه تلقی می‌شود و متولی اصلی رسیدگی به این‌گونه مسائل سازمان بورس است.
وی افزود: معاملات صوری که اکنون در برخی روزها در بازار سرمایه شاهد هستیم دارای چند ایراد اساسی است که مهم‌ترین آن دور شدن شفافیت از بازار سرمایه است.
میرمعینی ادامه داد: از دیگر معضلات خرید و فروش‌های صوری، جذابیت کاذب برای ورود سرمایه است و سرمایه‌گذار را از حق خود که باید از واقعیات خبر داشته باشد، محروم می‌کند. از سوی دیگر، ارزیابی عملکرد شرکت‌ها نیز با چالشی همراه می‌شود که بازار سرمایه را به عنوان یک بازار مستقل زیر سوال می‌برد و باید سازمان بورس به این موضوع رسیدگی کامل کند.
مسئولان شرکت بورس پاسخگو نبودند
برای توضیح سازمان بورس با دکتر محمد فطانت‌فرد، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار و دکتر شاپور محمدی رئیس فعلی سازمان بورس و اوراق بهادار تماس گرفتیم. فطانت‌فرد با توضیح این‌که دستکاری شاخص بیشتر در بورس تهران رخ می‌دهد و باید از مسئولان شرکت بورس موضوع را جویا شوید، حاضر به صحبت بیشتر نشد. همچنین شاپور محمدی نیز تماس‌های خبرنگار ما را بدون پاسخ گذاشت.
