محمد هادی زاهدی وفا معاون وزیر سابق اقتصاد در گفتگوی تفصیلی با «نسیم آنلاین» در خصوص تبعات افزایش بیش از 600 هزار میلیارد تومانی نقدینگی در دولت یازدهم اظهار کرد: دولتمردان در توجیه افزایش نقدینگی اعلام می‌کنند که ضریب تکاثر افزایش پیدا کرده و پایه پولی افزایش زیادی نداشته که این ادعا درست نیست، زیرا پایه پولی طبق آخرین اعلام بانک مرکزی 50 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: در دولت دوم آقای احمدی نژاد 40 هزار میلیارد تومان به پایه پولی اضافه شده بود که دولتمردان فعلی آن را مربوط به مسکن مهر می دانستند. اما اکنون اگر پایه پولی و ضریب تکاثر به طور همزمان افزایش پیدا کند مطمئنا ما باید پیش بینی تورم را در آینده داشته باشیم.
افزایش نقدینگی یک سال بعد بر تورم تاثیر خواهد گذاشت
معاون وزیر سابق اقتصاد گفت: در خصوص عدم تاثیر گذاری نقدینگی بر تورم، در دولت دوم اصلاحات هم با چنین مشکلی رو به رو بودیم. اما به نظر می رسد تاثیرات تورمی افزایش پایه پولی و ضریب تکاثر بر اقتصاد ایران با یک مدت زمان حداقل یک ساله اعمال خواهد شد.
زاهدی وفا خاطرنشان کرد: پیش بینی می شود که اگر دولت نتواند سیاستهای اقتصادی درستی را در سال 95 دنبال کند و تمام دستاوردهایش در خصوص مهار تورم از بین برود، همچنین ما سال 95 با افزایش تورم رو به رو شویم.
وی بیان کرد: کسانی که معتقد به رابطه میان نقدینگی و تورم هستند، ادعا می کنند که افزایش نقدینگی منجر به افزایش تورم می شود، اما سوال جدی از آنها این است که چرا چنین رابطه ای در اقتصاد ایران دیده نمی شود. مطالعات جدیدی که صورت گرفته نشان می دهد اثر گذاری افزایش نقدینگی بر افزایش تورم با تاخیر صورت می گیرد.
افزایش ضریب فزاینده پولی مدیریت نقدیگی را دشوار می کند
معاون وزیر سابق اقتصاد افزود: اگر این مطالعات که به نظر می رسد به واقعیت نزدیک است، تحقق یابد به نظر می رسد که در آینده شاهد افزایش تورم خواهیم بود. احتمال می‌دهم که در نیمه دوم سال 95 به تدریج و آرام آرام شاهد افزایش تورم باشیم. افزایش ضریب فزاینده پولی به بیش از 6 به تنهایی خطرناک نیست، اما چون همزمان با افزایش پایه پولی شده است، مدیریت نقدینگی در اقتصاد کشور را با مشکل مواجه می کند.
زاهدی وفا تصریح کرد: ما همواره نگران رشد نقدینگی و حجم آن بوده‌ایم، اما برای مدیریت نقدینگی نگران نبودیم. وقتی دولتها سیاستهای انبساطی را دنبال می کنند و به افزایش نقدینگی روی می آورند، بسیاری از سیاستهایی که به دنبال آن بودند، در عمل اتفاق نمی افتد. چون نقدینگی به آن جهتی که فکر می کردند نمی رود.
مدیریت نقدینگی در دولت روحانی ضعیف است
وی با انتقاد از نوع مدیریت نقدینگی در دولت روحانی نیز به نسیم آنلاین گفت: در حال حاضر ما از یک طرف رشد نقدینگی داریم و از طرف دیگر بخش تولیدی ما به شدت تشنه نقدینگی است. اگر دولت مدیریت مناسبی بر نقدینگی داشت، می توانست رشد نقدینگی را کانالیزه کرده و آن را به سمت تولید هدایت کند.
معاون وزیر سابق اقتصاد اضافه کرد: بانک مرکزی و دولت در مدیریت نقدینگی ضعیف عمل کرده است. نقدینگی 1017 هزار میلیاردی بلوکه شده، در حفره هایی قرار گرفته و یا در بخشهای غیر مولد و غیر تولیدی قرار گرفته که اثرات تورمی خاص خودش را خواهد داشت. مهم تر از نگرانی برای رشد و حجم نقدینگی، نگرانی برای مدیریت نقدینگی است.
زاهدی وفا خاطرنشان کرد: اگر نقدینگی درست مدیریت نشود با افزایش تقاضا رو به رو خواهیم بود و بعد به تورمهای خزنده ای تبدیل خواهد شد که روند افزایشی خواهد داشت. این تجربه قبلا در اقتصاد خود را نشان داده است، مثلا اگر انحراف زیادی در تسهیلات داشته باشیم و بانکها تسهیلات را براساس اهداف خاصی اعطا کنند، با مشکل مواجه می شویم.
وی عنوان کرد: اگر سیستم نظارتی بانکی ما ضعیف باشد و این تسهیلات از حوزه تولید مانند برهه کنونی منحرف شود، بسیار خطرناک است. به عنوان مثال نقدینگی به یکباره به بخش مسکن می رود و همین مسئله باعث می شود که قیمت مسکن افزایش پیدا کند.
معاون وزیر سابق اقتصاد گفت: اما اگر نقدینگی به بخشهای مولد هدایت شود که تولید افزایش پیدا کند اشکالی به وجود نخواهد آورد. اگر نقدینگی به سمت تولید هدایت شود در فاصله دو تا سه ساله بر رشد اقتصادی اثر خواهد گذاشت و ما شاهد رونق در اقتصاد کشور خواهیم بود.
زاهدی وفا در پاسخ به این سوال که نقدینگی 1017 میلیاردتومانی در کجای اقتصاد ایران قرار دارد، به نسیم آنلاین گفت: بخشی از 1017 هزار میلیارد تومان نقدینگی در بخش مسکن بلوکه شده است. حجم دیگری از نقدینگی در بانکها بلوکه شده است. نرخ سود بانکی باعث شد که حجم نقدینگی در بانکها حفظ شود. گاهی اوقات برخی از سیاستها هم به تخلیه این نقدینگی منجر شد.
بخشی از نقدینگی 1017 هزار میلیاردی در بورس تخلیه شده
وی با بیان مثالی در این زمینه گفت: مثلا اگر نقدینگی وارد بازار سرمایه شود و شاخص بورس افت کند، این نقدینگی تخلیه می شود. وقتی بورس به یکباره از 80 هزار واحد به 60 هزار وارد برسد، این کاهش قیمت سهام به نوعی تخلیه نقدینگی به حساب می آید. اما اگر افزایش شاخص بورس به دلیل ورود پولهای جدید و یا FRESH MONEY اتفاق افتاده باشد و بعد این FRESH MONEY ارزش خودش را از دست داده باشدف نقدینگی تخلیه می شود.
معاون وزیر سابق اقتصاد تصریح کرد: باید بررسی شود که چه قدر از افزایش شاخص بورس به دلیل ورود پولهای تازه بوده است و چه مقدار از آن به دلیل افزایش قیمت سهام بوده است که بتوان در خصوص افت شاخص بورس اظهار نظر کرد.
زاهدی وفا بیان کرد: در جمع بندی شرایط پولی اقتصاد کشور باید گفت که دولت در مهار پایه پولی ضعیف عمل کرد و پایه پولی حدود 40 درصد رشد کرد و این بسیار خطرناک و مخرب خواهد بود.
