گروه اقتصادی «نسیم آنلاین»: تلخ‌ترین حادثه مرگ و میر جاده‌ای در سال 95 تا اینجای کار آنهم بدون بکار بردن سلاح ، این ساده ترین عبارتی بوده که می‌توان در مورد رخداد سقوط اتوبوس فرسوده حامل سربازان نیروی زمینی ارتش به اعماق دره ای در استان فارس برشمرد.
این حادثه سبب شد تا یکبار دیگر چالش مهم صنعت حمل ونقل جاده‌ای عمومی به تیتر یک عمده رسانه‌های مجازی و حتی مکتوب کشور هم مبدل شود. سانحه سقوط اتوبوس به دره‌ای در محورنی ریز استان فارس، 19 کشته برجای گذاشته که از این عده 13 تن سرباز، 2 راننده و کمک راننده و 4 سرنشین هم غیر مجاز بوده اندکه در میانه راه و از اقبال بد، سوار برارابه مرگ شده اند.
هنوز علت نهایی این سانحه ناگوار از زبان مقامات دست اندرکار اعلام نشده اما واقعیت این است که همواره سه رکن انسان، جاده و نقص فنی وسیله نقلیه مهمترین بازیگران اصلی بروز سوانح جاده‌ای به شمار می روند. از این رو، سهم انسان، 52 درصد،عوامل جاده ای 30 درصد و 18 درصد مابقی هم به نقص فنی خودرو مربوط می شود.
آمارها روایت می‌کنند که به طور متوسط،سالانه 13 هزار نفر در حوادث جاده ای جان خود را از دست می دهند، بنابراین به جرات می‌توان حمل ونقل جاده‌ای در ایران را خطرناکترین شیوه جابجایی مسافر دانست چرا که سهم این نوع جابجایی از مسافر در کشور در محدوده 90 درصد است. از قرار معلوم، در حال حاضر، 25 هزار کیلومتر راه اصلی در کشور وجود داشته که یکی از مهمترین دست اندازهای آن، وجود نقاط حادثه خیز درجاده های کشور است.
هنوز آمار دقیقی از آخرین نقاط حادثه خیز جاده های کشور جمع بندی نشده اما گفته می شود که دستکم 2 هزارو 850 نقطه حادثه خیز جاده ای، صید قربانی انسانی را لحظه شماری می کنند.
وجود نقاط حادثه خیز، وظیفه وزارت راه وشهر سازی را به شدت سنگین می کند چراکه مرمت و اصلاح جاده ها در حوزه فعالیت وزارت راه وشهر سازی تعریف شده است.
مدیرکل پیشگیری وضعی قوه قضاییه گفته است که بر اساس ماده 14 قانون جدید رسیدگی به جرائم راهنمایی و رانندگی، چنانچه کارشناسان احراز کنندکه وزارتخانه راه و شهرسازی در حادثه رانندگی مقصر بوده، می توانند این وزارتخانه را مقصر اعلام کرده و در تعیین و پرداخت دیه وزارت راه و شهرسازی را سهیم بدانند.
از این رو، با استناد به این اظهارات، با توجه به اینکه مسیر جاده ای استان فارس،یکی ازپرحادثه ترین مسیرهای حمل و نقل عمومی به شمار می رود می توان در گام نخست، این وزارتخانه را در این مورد به خصوص،پای ثابت این مرگ و میر تلخ محسوب کرد.
برکنار از این امر، طبق برنامه قرار شده که سالانه بین 10 تا 15 درصد از نقاط حادثه خیز جاده ای کشور اصلاح وکاهش یابد هر چند که گمان می رود این مهم به دلیل افت بودجه وزارت راه شهرسازی تا اکنون محقق نشده باشد.
رشد خزنده خودروهای عمومی فرسوده
نتایج یک بررسی نشان داده که دستکم 66 هزار دستگاه مینی بوس و 16 هزار اتوبوس فرسوده در شبکه حمل ونقل عمومی تردد داشته که گمان می رود، باید ظرف مدت 5 سال ، این مقدار خودروی عمومی فرسوده ازشبکه حمل ونقلی خارج و جایگزین سازی شوند.
"داوود کشاورزیان"معاون آخوندی در سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای گفته که در راستای نوسازی ناوگان، 70 درصد قیمت هر دستگاه خودوری مسافری عمومی اعم از اتوبوس، مینی بوس و ون در قالب تسهیلات با کارمز د 9 تا 15 درصدی ارایه می شود، اما معاون وزیر راه وشهرسازی آماری ارایه نکرده که در دولت یازدهم چه تعداد اتوبوس فرسوده از ناوگان عمومی خارج شده است.
حال، با این وضعیت، پرسش اساسی این است که با وجود فرسوده بودن یک سوم اتوبوس های بین شهری و وجود این تعداد نقاط حادثه خیز، چرا عباس آخوندی و تیم همراه، به خرید218 فروندهواپیمای بوئنگ و ایرباس پافشاری می کنند!
این اواخر، قراردادی بین مدیران وزارت راه وشهرسازی و شرکت بوئینگ با نیت خرید یکصد فروند هواپیما به ارزش 25 میلیارد دلار به امضا رسیده که درواقع پس از امضای تفاهم نامه خرید 118 فروند ایرباس از فرانسه به ارزش 10.5 میلیارد دلار این دومین تفاهم نامه خرید هواپیمای پهن پیکر به حساب می آید.
وزیر راه وشهر سازی همواره از این خریدها به شدت دفاع و ابراز رضایت کرده وآن را عاملی در توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی هوایی کشور قلمداد کرده، اما در مقابل منتقدان ، اذعان دارند که نوسازی صنعت حمل نقل هوایی با پرداخت 35 میلیادر دلار بدون توجه به عقب ماندگی در سایر شبکه های حمل نقل عمومی ازجمله جاده ای ، این خرید ها چوب حراج زدن به منافع ملی است.
جالب تراینکه سهم حمل و نقل عمومی هوایی در کل جابجایی مسافر کشورکمتر از 5 درصد بوده حال آنکه عمده مسافران موجود در کشور از مسیر جاده ای به حمل مسافر و بار خویش مبادرت می ورزند.
مرگ و میر یک ایرانی در هرساعت بر اثر تصادف جاده ای نکته ای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن عبور کرد چرا که میزان تلفات در تصادفات رانندگی ایران 25 برابر کشور ژاپن و 2 برابر کشور ترکیه است. بنابراین ایران از حیث تصادفات ناایمن در بین 190 کشور جهان رتبه 179 را از آن خود کرده،یعنی یک پله بالاتر ازکشور سیرالئون در آفریقا.
مرگ دلخراش 13 سرباز وظیفه درکمترین زمان ممکن، کل فضای مجازی ایران را درنوردیده و دستمایه اندوه و تاثر خیل عظیمی از مردم ایران زمین شده اما باید باور داشت که وقت آن رسیده تا یکبار برای همیشه نسخه ای درست و اصولی برای حل چالش های مرگ ومیر جاده ای کشور اندیشید.
وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی اصلی احداث و مرمت جاده در نقطه آغاز این ماجرا قرارداشته و با حرکت در طول این جاده ،پای نهادهایی چون راهنمایی ورانندگی هم به میان می آید. باید دید این بار هم تب تراژدی مرگ 13 سرباز جوان باگذر زمان به بوته فراموشی سپرده می‌شود یا خون آنها، نهال اصلاح ساختار حمل و نقل جاده ای را باور تر خواهد کرد؟
