گروه اقتصادی نسیم آنلاین: محمد حسنی: نمایشگاه بیست و یکم نفت و گاز و پتروشیمی در روز سوم، میزبان ژنرال بیژن نامدار زنگنه و اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور، دو مسئول مهمی که به عنوان بازیگران اصلی از حضور در مراسم افتتاحیه دومین نمایشگاه بزرگ و بین‌المللی نفت جهان شانه خالی کرده اند، اتفاقی بس عجیب که لااقل تا اکنون در سابقه بیست نمایشگاه قبلی صنعت نفت و گاز ایران، افتتاح نمایشگاه بدون حضور وزیر نفت هیچ سابقه ای نداشته است.
برکنار از نمایشگاه بیستم که وزیر نفت کمی بعد از افتتاح آن، راهی ینگه دنیا در قاره سبز شد تا در سرزمین ژرمن‌ها با آنها وارد مذاکره شود.
با این اوصاف، چه دلیلی را می توان برای عدم حضور بیژن زنگنه در مراسم افتتاح نمایشگاه بیست و یکم صنعت نفت و گاز جهان برشمرد، به غیر از آشکار شدن حضور بی رنگ شرکتهای بزرگ نفتی در این نمایشگاه! حضور نیافتن وزیر نفت، به عنوان میزبان بزرگ مراسم افتتاحیه نمایشگاه اخیر، پرسش‌های بی‌پاسخی را برای فعالان این صنعت به وجود آورده که تا اکنون پاسخی روشن برای آن به دست نیامده و فقط بازار گمانه زنی را پیرامون حاضر نشدن صاحبخانه در مراسم میهمانی داغتر کرده است.
به ویژه آنکه رکن الدین جوادی دست راست زنگنه در شرکت ملی نفت ایران و مرضیه شاهدایی معاون تازه برکشیده وزارت نفت در صنعت پتروشیمی روبان افتتاحیه نمایشگاه را با قیچی شکافتند.
"شانا" پایگاه اطلاع رسانی رسمی وزارت نفت، گزارش داده که دیگر برای مهم جلوه دادن و رنگ و لعاب بخشیدن به نمایشگاه بین المللی نیازی به حضور مسئولان رده بالا و افتتاحیه های مملو از مدعوین داخلی و خارجی نیست. فرضیه‌ای جالب که به وضوح می‌توان دستپاچگی در توجیه عدم حضور وزیر نفت و پاسخگویی هرچند کوچک به انتقاداتی که پیرامون نبودن زنگنه در مراسم افتتاحیه شکل گرفت را از ورای آن خواند. این پایگاه اطلاع رسانی منصوب به وزارت نفت افزوده که امروز، نمایشگاه بین المللی نفت و گاز تهران خود یک خبر مهم برای جهانیان است.
شورای سیاست گذاری نمایشگاه بین المللی نفت و گاز هم تا اینجای کار با دادن آمارحضور بیش از یک هزار و 900 شرکت داخلی و خارجی در بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی و اینکه تعداد غرفه‌های خارجی نسبت به پارسال 60 درصد افزایش یافته، تلاش کرده که به نحوی آن را به حساب علاقه جهانیان به سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز بگذارد.
واقعیت این است که صنعت نفت و گاز ایران در سالیان اخیر دست اندازهای بسیاری را فراروی راه خویش داشته که برکنار از عمر بالای چاه‌های نفت، فرسوده بودن تجهیزات برداشت نفت و گاز از مخازن، تنگنای مالی، عقب ماندن از برنامه های توسعه ای ، اعمال تحریم‌های بین المللی، افت شدید تولید نفت خام و از دست دادن بازارهای صادراتی کشور را در عرصه بین الملل به وجود آورده است.
این رخداد باعث شده تا شرکتهای بزرگی چون "توتال"، "شل"،"انی" و "بی پی" با صنعت نفت ایران وداع کنند هر چند که خروج این شرکت‌ها به تمام معنی برای صنعت نفت ایران گران تمام شد اما آنچنان هم بد نبود، زیرا در همین فاصله، نگاه درونزا به توانمندی داخلی کشور سبب شد تا برخی از طرح‌های صنعت نفت و گاز کشور با توسعه جدی متبلور شود.
با وجود آنکه وزیر نفت اجرای برجام را یک حلقه اتصال و آشتی برای بازگشت شرکتهای بزرگ نفتی به صنعت نفت کشور قلمداد کرده، اما گویی که با گذشت 3 ماه از اجرای برجام، همچنان این رؤیا فاصله خود را با واقعیت حفظ کرده است، از جمله اینکه این نمایشگاه با غیبت غایبان بزرگی چون "توتال"، "شل" ، "بی پی" و "استات اویل" هم در آمیخته است.
روابط عمومی وزارت نفت هم تاکید کرده که در نمایشگاه امسال شرکتهای بزرگی حضور دارند و اذعان داشته تاکنون حضور شرکتهای لوک اویل، سولزر، لینکلن الکتریک و فوچز قطعی شده و چند شرکت معتبر بین المللی دیگر از ایتالیا در حال مذاکره برای حضور در نمایشگاه هستند.
با این حال مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران خبر داده که دفتر نمایندگی شرکت انگلیسی "بی پی" تابستان در ایران بازگشایی می‌شود اما در عین حال گفته که علت نیامدن شرکتهای بزرگ را باید از خود آنها جویا شد.
به نظر می‌رسد که اشاره معاون وزیر نفت به غیبت شرکتهای بزرگی اشاره دارد که همگان انتظار داشتند لا اقل در دوره پسابرجام در نمایشگاه بیست و یکم و در پایتخت ایران قابل رؤیت باشند.
"رکن الدین جوادی" به نقل از یکی از مدیران شرکتهای بزرگ نفتی گفته که ما دچار تأخیر در تغییر سیاستها و روال اداری مربوط به آن شدیم واز آمدن عذر می خواهیم.
گمان می رود دلیل مهم عدم حضور شرکتهای بزرگ نفتی آن هم سه ماه پس از برجام ، همچنان ناشی از ابهاماتی است که از زوایای داخل و خارج از ایران به سمت آنها انعکاس یافته و رنگ تردید را بر افکار مدیران آنها پاشیده باشد.
با همه این ماجرا، پر واضح است که با مانور جدید وزارت نفت و رسانه‌های همسو، این نمایشگاه آنچنان که باید برای وزارت نفت غافلگیر کننده نبوده زیرا این بی میلی زنگنه برای حضور در مراسم آغازین نمایشگاه با عدم حضور کارتل‌های بزرگ نفتی جهان در ارتباطی مستقیم بوده است.
بیژن نامدار زنگنه به وضوح می‌داندکه در این نمایشگاه نباید چشم انتظار بزرگان صنعت نفت دنیا باشد زیرا بر خلاف بزرگنمایی اثار برجام، این پدیده همچنان برای شرکتهای بزرگ نفتی جهان دارای ابهامات بسیار است.
به خصوص اینکه، سرمایه گذاری در صنعت نفت دستکم یک فرایندی 10 ساله بوده که اینک باتغییر معادلات جهانی در تولید و عرضه نفت، احتیاط بیشتر،شرط عقل شرکت های بزرگ نفت برای حضور در بازار نفت ایران است.
فعالان صنعت باور دارند که نباید از اظهارات مدیران شرکت های بزرگ نفت جهان ذوق زده شد چرا که محک زدن بازار نفت ایران برای آنها تا یکسال دیگر به طول می انجامد.
هر چندکه وزارت نفت مدعی است که اروپایی‌ها برای حضور در صنعت نفت ایران لحظه‌شماری می‌کنند اما این نمایشگاه تا اینجا یک نکته کلیدی به دست وزارت نفت داده که در عرصه بین الملل تجمیع منافع حرف نخست را می‌زند بنابراین برای چسبندگی برجام به نتایج واقعی،یعنی حضور کارتال های بزرگ نفت راهی جز اتخاذ دیپلماسی فعال نفتی وجود ندارد. چالشی که تا اکنون زنگنه با آن دست و پنجه نرم کرده و نتوانسته برای باز کردن این گره کور راهی مناسب بیابد.
