به گزارش «نسیم آنلاین» رکود در بخش مسکن چند سالی است که بر این بخش سایه افکنده و اقداماتی که در این سال‌ها صورت گرفته کمرنگ بوده و اثرات مقطعی داشته است. به‌طور کلی عواملی مانند نبود قدرت خرید شهروندان و هزینه‌های بالای تولید موجب شده تا رکود روز به روز بیشتر شود. طرح‌هایی مانند اعطای تسهیلات میلیونی نتوانسته مسکن را از رکود خارج کند. ایرج رهبر، کارشناس مسکن درباره تسهیلات بانکی برای خروج مسکن از رکود می‌گوید: « اینکه قصد داریم وامی اعطا کنیم که کسی نتواند آن را دریافت کند و بدتر از آن نتواند اقساط آن را پرداخت کند، دردی از مسکن دوا نمی‌کند. »
با توجه به طرح‌هایی که در گذشته برای بهبود شرایط بخش مسکن اجرا شد، بازار مسکن را در سال ۹۴ چطور ارزیابی می‌کنید؟
بخش مسکن در سال ۹۴ با رکود شدیدی رو به رو بود و فعالیت‌هایی که در مسکن صورت می‌گرفت پررنگ نبود و اثرات مقطعی داشت. در سال ۹۴ ساخت و ساز و تولید بسیار کم انجام شد و انبوه‌سازانی که تولید کرده بودند، به دلیل رکود حاکم بر بخش مسکن نتوانستند واحد‌های تولیدی خود را به فروش برسانند. پیش بینی می‌شود سال آینده بازار مسکن به سمت بهبود حرکت کند و رونق نسبی در این بخش را شاهد باشیم. البته ممکن است در اوایل سال، خیلی مشخص نباشد، اما در پله دوم یا فصل دوم، ساخت و ساز مسکن رونق خواهد داشت.
چه عواملی در ایجاد رکود نقش داشتند و برای رونق بخش مسکن چه اقداماتی باید انجام شود؟
رونق مسکن نیازمند برنامه‌ای جامع است، یعنی باید عواملی که باعث رکود شده بودند برداشته شود. یکی از عوامل، قدرت خرید شهروندان است که باید تقویت شود. عامل دیگر کاهش هزینه‌های تولید است که باید موانع بر سر راه انبوه‌سازان برداشته شود تا مشکل تولید مسکن هر چه زودتر حل شود. اگر بتوانیم این دو عامل را با برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و موثر برطرف کنیم می‌توان انتظار داشت که رونق در بخش مسکن اتفاق می‌افتد. اگر این برنامه‌ها منظم باشد و چرخه اقتصادی کشور نیز همراه باشد، امید است که رونق در بخش مسکن رخ می‌دهد. به‌طور کلی این انباشت تقاضایی که در حال حاضر در کشور وجود دارد مناسب نیست و شاید افزایش قیمت ناشی از انباشت تقاضا بوده که این موضوع برای بخش مسکن بسیار خطرناک است.
طرح‌ها و اقداماتی را که برای افزایش قدرت خرید شهروندان صورت گرفت چطور ارزیابی می‌کنید؟
به‌طور کلی باید روش‌هایی را که برای خروج از رکود و افزایش قدرت خرید شهروندان لازم است ارزیابی کرد. یکی از روش‌هایی که در سال جاری برای قدرت خرید مردم در نظر گرفته شد، اعطای تسهیلات بانکی بود که اعلام شد وام‌های ۱۶۰ میلیونی به شهروندان اعطا می‌شود. یکی از راه‌های افزایش قدرت خرید اعطای تسهیلات بانکی است اما باید تمام جوانب در نظر گرفته شود. باید دید که آیا این روش عملیاتی است یا خیر؟ چه تعداد تسهیلات می‌توان پرداخت کرد؟ اگر محدودیت وجود دارد چه مشکلاتی به وجود خواهد آمد و اگر بر عکس آن اتفاق افتاد چطور؟ اخیرا دولت شهروندان را به استفاده از وام‌های ۱۶۰ میلیونی خرید مسکن تشویق کرده است. به‌طور کلی، از این طرح استقبال نشده و طبیعی است که کسی نتواند این مبلغ را دریافت کند و بتواند به موقع اقساط آن را پرداخت کند. این در حالی است که مبلغی از این وام ۱۶۰ میلیونی را هم باید خود متقاضی پرداخت کند و با این شرایط بتواند ماهانه بیش از دو میلیون تومان اقساط آن را پرداخت کند. بنابراین اگر در نظر بگیریم که یک زوج هر دو شاغل هم باشند، نمی‌توانند بازپرداخت آن را به خوبی پرداخت کنند.
برخی کارشناسان معتقدند برای بهبود در مساله بازپرداخت این وام، می‌توان از روش پلکانی در پرداخت اقساط آن استفاده کرد. به نظر شما این روش می‌تواند مشکلات مربوط به این وام را برطرف سازد؟
برای بازپرداخت وام ۱۶۰ میلیونی روش‌های زیادی وجود دارد اما به غیر از مبلغ بالای اقساط باید به زمان بازپرداخت این وام اشاره کرد که بسیار کم بوده و می‌تواند مشکلاتی به وجود آورد. یکی از راه حل‌های این موضوع این است که مدت بازپرداخت این وام را به ۲۰ تا ۲۵ سال برسانند. باید توجه داشت که بخش زیادی از مشمولان دریافت این وام زوج‌های جوانی هستند که به تازگی زندگی مشترکشان را آغاز کرده اند. بنابراین بازپرداخت ۲۰ تا ۲۵ ساله دور از منطق نیست و قابلیت عملیاتی شدن دارد. با افزایش مدت زمان بازپرداخت این وام، مبلغ اقساط هم خود به خود کم شده و با این اقدام بسیاری از مشکلات حل می‌شود. یکی دیگر از روش‌های بازپرداخت اقساط، روش پلکانی است؛ یعنی ابتدا مبلغ بازپرداخت کم باشد و به مرور زمان مبلغ آن افزایش یابد. همه این طرح‌ها می‌تواند کارآمد باشد اما باید به نحوه اجرای این روش‌ها توجه داشت. اینکه قصد داریم وامی اعطا کنیم که کسی نتواند آن را دریافت کند و بدتر از آن نتواند اقساط آن را پرداخت کند، دردی از مسکن دوا نمی‌کند. به‌طور کلی اگر طوری برنامه‌ریزی شود که شهروندان نتوانند از این تسهیلات استفاده کنند، مشکلی از مشکلات بخش مسکن برطرف نمی‌شود.
به نظر شما برای خروج از رکود مسکن در سال آینده چه راهکار‌هایی وجود دارد؟
در قانون مصوب سال ۸۷ حمایت از تولید و عرضه مسکن کاملا روشن و شفاف بیان شده است که باید زمینه کاری برای تولید مسکن فراهم کند و اگر دولت زمین‌هایی در اختیار دارد در اختیار بخش تولید قرار دهد. به عنوان مثال مسکن مهر اینطور بود که دولت زمین‌هایی را در اختیار تولیدکنندگان قرارداد اما مکان یابی خوبی نشده بود. راهکار دیگری که وجود دارد این است که تسهیلات ارزان قیمت توسط دولت به شهروندان ارائه شود. باید معافیت‌های مالیاتی و پرداخت عوارض برای انبوه‌سازان در نظر بگیرند تا در این شرایط رکود انبوه‌سازان بتوانند با اشتیاق تولید واحد‌های مسکونی را افزایش دهند. به‌طور کلی باید امکانات و تجهیزات برای صنعتی‌سازی بخش مسکن فراهم شود. اگر ماشین‌آلاتی برای استفاده در بخش تولید لازم است، باید با معافیت‌های گمرکی به راحتی وارد کشور شود تا در جهت تولید مسکن و خروج مسکن از رکود مورد استفاده قرار گیرد. به‌طور کلی راه‌های زیادی برای خروج مسکن از رکود وجود دارد و باید گفت که ابزار اصلی در دست دولت قرار دارد. باید در شرایط کنونی امکانات ویژه‌ای به تولیدکنندگان داده شود تا بتوانند با اشتیاق انبوه‌سازی کنند و مسکن را از شرایط رکودی که چند سالی است وجود دارد خارج کنند. باید تولید مسکن را با استفاده از روش‌های مختلف تحریک کنند اما در حال حاضر تقاضا تحریک شده است. باید در نظر داشت که تقاضا خود به خود تحریک می‌شود و نیازی به تحریک تقاضا نیست. اینکه تولید تقویت شود و بعد از آن تسهیلات را به واجدین شرایط انتقال دهند می‌تواند یکی از بهترین راهکار‌ها برای خروج مسکن از رکود باشد.
با توجه به طرح‌هایی که در اواخر سال جاری مطرح شد، سال آینده را برای بخش مسکن چطور ارزیابی می‌کنید؟
امید است که سال آینده بخش مسکن حرکت به جلو داشته باشد اما اگر برنامه‌هایی که در سال‌های گذشته اتخاذ شد ادامه پیدا کند و منتظر باشیم که شهروندان با شرایط سخت مسکن تهیه کنند، سال خوبی نخواهد بود. اگر برنامه‌ریزی‌های جامع در نظر گرفته شود مطمئنا مسکن در سال آینده بسیار بهتر خواهد شد و می‌توان گفت از رکود نیز خارج می‌شود.
منبع: روزنامه آرمان
