به گزارش «نسیم آنلاین» نباید برنامه‌های توسعه در کشور به گونه‌ای تنظیم شوند که گویی برای ویترین تدارک دیده شده‌اند؛ این برنامه‌ها باید متناسب با نیاز کشور تدارک دیده شوند و بنا بر این باشد که به اهداف مشخصی برسند، در غیر این صورت این برنامه‌ها محکوم به اجرا نشدن هستند. » این را مصطفی هاشمی‌طبا، وزیر اسبق صنعت در نشست موسسه دین و اقتصاد گفت. فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی هم دیگر سخنران این نشست تاکید کرد که «اگر دولت در رفتارهای مالی خود به امور حاکمیتی اهمیت بدهد، علامت توسعه‌گرا و دورنگر بودن آن و مایه برانگیختن بخش خصوصی مولد برای حضور و مشارکت فعال در اقتصاد است.» سخنرانی روز پنجشنبه موسسه دین و اقتصاد با محور اقتصاد دوران جنگ و با نگاهی به برنامه ششم توسعه و بودجه سال آینده انجام شد. هاشمی‌طبا به عنوان سخنران اول این نشست درباره شرایط اقتصادی کشور در زمان جنگ تصریح کرد که در آن زمان هر بشکه نفت با قیمت بین شش تا هفت دلار فروخته می‌شد و با اینکه همواره خارک و مبادی خروجی نفت کشور بمباران می‌شد ولی روزانه بین ٦٠٠ تا ٥٠٠ هزار بشکه نفت صادر می‌کردیم. معاون رییس‌جمهوری در دولت‌های نهم و دهم ادامه داد: از سوی دیگر در آن زمان باید هزینه‌های سنگینی برای جنگ پرداخت می‌شد تا کشور حفظ شود. اولویت ما در آن سال‌ها جنگ بود. هاشمی‌طبا افزود: زمان کمبود بنزین، خوراکی و... دولت تمهیدات لازم را اندیشید که با وجود کمبودها، مردم بتوانند به زندگی خود ادامه دهند؛ چون پیش از هر چیزی، زندگی مردم برای دولت مطرح و مهم بود. همان زمان به ما گفته می‌شد مگر کمونیست هستید؟ چرا کوپن می‌دهید؟ ما پاسخ می‌دادیم که به هر حال ما باید کشور را به نحوی اداره کنیم و اکنون به این راه می‌توانیم. وزیر صنعت و معدن در دوران جنگ همچنین به نحوه شکل‌گیری ستاد طرح‌های مهم انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: علاوه بر دولت، بخش خصوصی هم در طرح‌های این ستاد سرمایه‌گذاری کرد و خروجی این ستاد نیز آن بود که در دو سال در حدود ١٢٠ طرح را به ثمر رساند. وی ادامه داد: ما آن زمان فکر کردیم که نباید فقط به فکر معاش مردم در دوران جنگ باشیم بلکه باید به برنامه‌ریزی برای آینده کشور هم بیندیشیم و فقط به فکر این نباشیم که فعلا در شرایط حاد کشور، به نحوی سر و ته قضیه را هم بیاوریم.
کسری بودجه و فقر هزینه‌های عمرانی
هاشمی‌طبا اضافه کرد: باید بدانیم که سیاست‌های پوپولیستی باعث عقب‌افتادن کشور و تحمیل هزینه‌های سنگین به آن خواهد شد. او با تاکید بر ضرورت توازن هزینه‌ها و درآمدهای دولت در بودجه، درباره لایحه بودجه سال ١٣٩٥ کل کشور تصریح کرد: بودجه‌ای که اکنون دولت به مجلس تقدیم کرده است، حدود ٦٠ هزار میلیارد تومان کسری دارد. این در حالی است که برای طرح‌های عمرانی سال ١٣٩٥، نزدیک به ٥٩ هزار میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. طبیعی است که در چنین شرایطی بخش عمده‌ای از اعتبار بودجه عمرانی محقق نشده و احتمالا فقط هفت هزار میلیارد تومان محقق شود. او با انتقاد از افزایش هزینه‌های دولت در لایحه بودجه سال ١٣٩٥ اظهار کرد: سنگین‌شدن بار هزینه‌های دولت به این دلیل است که می‌خواهد خود را توانا نشان دهد در حالی که ناتوان است.
دولت نمی‌داند چه می‌خواهد بکند
هاشمی‌طبا همچنین به موضوع مجوزهای لایحه برنامه ششم توسعه اشاره و عنوان کرد: برای دولت در زمینه مقررات و قوانین چیزی کم نیست. همچنان‌که دولت می‌تواند خودش بسیاری از موارد را به مجلس ارایه و پس از تصویب به آن عمل کند. اکنون ما می‌بینیم که بخشی از برنامه ششم توسعه، به «اجازه دارد»ها تخصیص داده شده است. او ادامه داد: به نظر من مشکل دولت، قانون نیست. مشکل دولت این است که معلوم نیست در آینده چه می‌خواهد بکند. این در حالی است که مطابق با برنامه ششم باید برای آینده کشور برنامه‌ریزی می‌شد، هدف تعیین می‌شد و مقرر می‌شد که در این برنامه به آن اهداف برسیم. هاشمی‌طبا ادامه داد: باید ببینیم سیر تحول ایران به کجا می‌رود. همه تئوریسین‌های بحث آزادی‌های بی‌قید و شرط بخش خصوصی به این نکته واقفند که در برخی مرزها، باید دولت‌ها تعیین منافع عمومی را به عهده بگیرند؛ مثل زمانی که قرار است بخش خصوصی برای رسیدن به منافع خود، جنگل‌ها را نابود کند. با این حال در کشور ما متاسفانه بسیاری از دولت‌ها منافع عمومی را فدا کرده‌اند.
او ادامه داد: باید برنامه ششم توسعه یک هدف اصلی داشته باشد و آن نجات سرزمین ایران است. روند به گونه‌ای است که ما در حال از دست دادن غذا، سیستم تولید و... هستیم و اگر چنین اتفاقی بیفتد ما وابسته به واردات خواهیم شد. بنابراین باید سیستم کشاورزی و نگهداری سرزمین در ایران، اصلاح شود.
پاسخ به مسوولان نگارش برنامه ششم
هاشمی‌طبا با بیان اینکه برنامه ششم توسعه به‌گونه‌ای تنظیم شده است که گویی عده‌ای آمال و آرزوهای خود را نوشته‌اند، گفت: جالب اینجا است که چندی پیش یکی از مسوولان تهیه برنامه توسعه، در پاسخ به انتقاد یکی از نمایندگان مجلس درباره برنامه ششم گفته بود شما به نظریه‌های علمی اهانت کرده‌اید. من هم در پاسخ به چنین موضوعی باید بگویم اولا که نظریه‌ها علم نیستند و فقط نظریه هستند، دوما اگر قرار بود نظریه‌ها متوقف شود و به صورت دگماتیسم ارایه شود، دیگر هرگز کسی نظریه جدید ارایه نمی‌کرد و ثالثا به نظر باید توضیح داده شود که با انتقاد به برنامه ششم توسعه، به کدام نظریه اهانت شده است؟
او با بیان اینکه برنامه‌های توسعه در ایران به درستی عمل نمی‌شوند، اظهار کرد: نگاهی به سرنوشت برنامه‌های توسعه در ایران نشان می‌دهد که بیشتر آنها به درستی اجرا نشده‌اند. به یکی از آنها فقط در حد ١٥ درصد عمل شد، یکی دیگر از آنها خمیر شد. این موضوع نشان‌دهنده این است که باید در نوشتن برنامه توسعه به این توجه کرد که کشور چه نیازهایی دارد و بر مبنای آن برنامه تدوین شود. باید این برنامه‌ها بر اساس درک نیازهای جامعه تدوین شوند، نه اینکه به گونه‌ای نوشته شوند که گویی برای ویترین تهیه شده‌اند.
