گروه اقتصادی «نسیم آنلاین»- فریدون هاشمی: عصر 27 خرداد 92 در حالی که 5 روز از یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری می‌گذشت، حسن روحانی به عنوان کاندیدای پیروز، اصحاب رسانه را در سالن مرکز مطالعات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام جمع کرد. در میان انبوه سوالات خبرنگاران داخلی و خارجی، یکی از خبرنگاران که خود را یک احمدی نژادی می دانست، به رئیس جمهور منتخب گفت که آیا در صورت حضور در قوه مجریه مدیران دولت قبل را درو خواهید کرد؟ روحانی در پاسخ لبخندی زد و اعلام کرد که "من کلید دارم و نه داس". این جمله رئیس جمهور با تشویق حاضرین در سالن رو به رو شد. روحانی سپس ادامه داد که "دولت آینده ، کارآمدی و شایسته سالاری را ملاک کارش قرار می دهد و همه مدیران شایسته ای که در 8 سال گذشته کار کردند، مورد استفاده قرار می گیرند، البته جز کسانی که بدون بلیط و اتوبوسی آمده اند!"
این جمله رئیس جمهور این امید را در جامعه زنده کرد که دولت یازدهم، مانند دولتهای قبلی، بعد از روی کار آمدن، اکثریت مدیران دولت قبل را تغییر نمی دهد، اما رفته رفته و با آغاز به کار دولت تدبیر و امید، این وعده رئیس جمهور رنگ باخت.
دولت تدبیر و امید فقط در همان دو ماه اول حضور خود در راس قوه مجریه 635 تغییر در مدیریت اجرایی کشور ایجاد کرد، که از این منظر رکورد دولتهای قبل از خود را شکست. به عنوان مثال اگر بخواهیم تغییرات در برخی از وزارتخانه های اقتصادی را مورد بررسی قرار دهیم، در 60 روز نخست فعالیت دولت تدبیر و امید، وزارت اقتصاد 53 تغییر، وزارت صنعت، معدن و تجارت 50 تغییر و وزارت راه و شهرسازی 33 تغییر در بین مدیرانشان انجام دادند.
با این حجم از تغییرات در میان مدیران دستگاههای اجرایی طی دو ماه نخست دولت یازدهم، کسی انتظار نداشت که دولت روحانی راضی به باقی ماندن حتی یک مدیر از دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد در قوه مجریه باشد. اما در کمال تعجب همگان، این اتفاق برای برخی از مدیران دولتهای نهم و دهم افتاد.
مهم ترین نهادهایی که مدیران آنها، در دولت یازدهم نسبت به دولت قبل تغییر زیادی نکردند، بانک مرکزی و مرکز آمار بود. اکثر مدیران بانک مرکزی از جمله پیمان قربانی معاون اقتصادی، سید محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی و یا علیرضا مقتدایی مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی بازمانده دولت قبل هستند که به لطف برخی از خوش خدمتی ها در دولت حسن روحانی هم در بدنه بانک مرکزی باقی مانده اند. در مرکز آمار هم عادل آذر رئیس مرکز آمار با خوش خدمتی به دولت یازدهم ، توانست نظر محمد باقر نوبخت را برای تداوم حضور در این سمت به خود جلب کند. به عنوان مثال عادل آذر در یک اقدام بی سابقه بدون اینکه آمار رشد اقتصادی سال 93 را اعلام کند، اقدام به اعلام نرخ رشد اقتصادی 6 ماه اول سال 94 کرد! و تعجب کارشناسان کشور را برانگیخت!
این دو مثال به خوبی نشان می دهد که رویه دولت روحانی در قبال مدیران دولت قبل همواره همان روش درو کردن است، مگر آنکه آن مدیر بتواند با خوش خدمتی به دولت جدید، بقای خود در سازمان مورد نظر را تضمین کند.
حالا شاید بعد از گذشت بیش از دو سال از آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید، بررسی اینکه کدامیک از مدیران اقتصادی دولت احمدی نژاد در دولت روحانی هم حضور دارند و دلیل بقای آنها در دولت یازدهم، خالی از لطف نباشد.
عادل آذر رئیس مرکز آمار: شاید کمتر کسی گمان می کرد که رئیس مرکز آمار دولت محمود احمدی نژاد بیش از چند ماه در دولت تدبیر و امید دوام بیاورد، اما عادل آذر همواره نشان داده که می تواند غیر ممکن‌ها به را به ممکن تبدیل کند. عادل آذر که در دولت احمدی نژاد همواره آمارها را مطابق میل دولتمردان نهم و دهم منتشر می کرد، در دولت یازدهم هم سعی کرد با انتشار آمارهای مثبت اقتصادی و سانسور آمارهای منفی اقتصادی، رضایت حسن روحانی و مدیرانش در دولت یازدهم را به دست بیاورد. در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد عادل آذر در واکنش به شبهه ایجاد یک و نیم میلیون شغل در سال 90، با این که می دانست این آمار غلط است، به دلیل حفظ سمت خود در مرکز آمار، حاضر نشد که این آمار را رد کند. در دوران فعالیت دولت تدبیر و امید هم عادل آذر و مدیرانش در یک اقدام عجیب در قبال آمار رشد اقتصادی سال 93 سکوت کردند و سپس آمار رشد اقتصادی نیمه اول سال 94 را به شکل ناقصی اعلام کردند، که جزئیات آن صدای اکثر اقتصاددانان را در آورد. وی بعد از تغییر دولت دهم و آغاز به کار دولت روحانی هم به یکباره آمار رشد منفی اقتصادی سال 92 را اعلام کرد تا تدوام حضور خود در راس مرکز آمار ایران در دولت تدبیر و امید را تضمین کرده باشد. گفته میشود حسن روحانی و محمد باقر نوبخت از عملکرد آماری رئیس مرکز آمار ایران رضایت کامل دارند....
علی دیواندری رئیس پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی: حتی یکی از گزینه های انتخابی احمدی نژاد برای بانک مرکزی بود؛ در دولت قبل به قدری با رئیس جمهور صمیمی بود که به او لقب دردانه احمدی نژاد را داده بودند. حتی گفته می شود که حضور وی در بانک ملت به خواست شخص رئیس جمهور سابق بوده است. روزی که ولی اله سیف حکم ریاست وی بر پژوهشکده بانک مرکزی را زد، کمتر کسی بود که از شنیدن این خبر متعجب نشود. مهم ترین نکته سالهای فعالیت دردانه محمود احمدی نژاد در دولت دهم حواشی ایجاد شده پیرامون بانک ملت است. در آن زمان برخی از بانکها از جمله بانک ملت ارز دولتی را از بانک مرکزی می گرفتند و به قیمت آزاد در بازار می فروختند و از این راه سود فراوانی را به دست می آورند. در آن مقطع درویشی معاون نظارتی بانک مرکزی در مصاحبه ای با روزنامه دولت از تخلفات گسترده بانک تحت امر دیوانداری پرده برداشت و سو استفاده های گسترده این بانک از بحران ارزی در کشور را افشا کرد. جالب اینجاست دیوانداری در حال حاضر در شرایطی سکان ریاست پژوهشکده بانک مرکزی را بر عهده گرفته است، که هیچگونه سابقه پژوهشی در کارنامه وی دیده نمی شود و کسی فکر هم نمی کرد جایگاهی که روزی فردی به نام احمد مجتهد در آن حضور داشت، امروز در اختیار دردانه محمود احمدی نژاد باشد.
حسین قضاوی معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد: در دولت محمود احمدی نژاد در حالی که جوانتر بود و تنها عضویت در هیات مدیره توسعه صادرات در کارنامه وی دیده می شد، با حکم شخص رئیس جمهور قائم مقام بانک مرکزی شد. پست قائم مقامی بانک مرکزی معمولا به افرادی داده می شود که سابقه بانکی زیادی داشته باشند، اما محمود احمدی نژاد با انتصاب قضاوی سعی کرد که این رویه را تغییر دهد. قضاوی در سالهای پایانی دولت قبل هم راهی بانک اکو شد که به بنا اطلاعاتی که به دست خبرنگار «نسیم» رسیده، عملکرد مناسبی در این بانک از خود بر جای نگذاشت و در دوران حضور وی هیچ کدام از تسهیلات این بانک برای سرمایه گذاری به کشور ما نیامد. اما همین چند هفته پیش قضاوی با وجود کارنامه ضعیف در بانک اکو، با حکم طیب نیا مسیر باب همایون را در پیش گرفت، تا معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد شود.
علی صالح آبادی مدیرعامل بانک توسعه صادرات: از همان روز اول که به جای عبده تبریزی ریاست سازمان بورس را بر عهده گرفت به دلیل جوانی و عدم تجربه لازم، مورد انتقاد بسیاری از فعالان بازار سرمایه قرار گرفت، اما با حمایت محمود احمدی نژاد به حضور خود در سازمان بورس ادامه داد. بعد از تغییر دولت و حضور حسن روحانی در راس قوه مجریه هم تصور ماندگاری وی در این سمت بسیار بعید به نظر می رسد، اما صالح آبادی حدود یک سال در راس سازمان بورس باقی ماند و سپس با حکم علی طیب نیا راهی بانک توسعه صادرات شد. نکته جالب اینجاست که بانک توسعه صادرات به عنوان یک بانک تخصصی و دولتی فعالیت می کند و صالح آبادی به عنوان مدیرعامل این بانک هم هیچ سابقه بانکی در کارنامه خود ندارد.
سید حمید پورمحمدی معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی: دوست نزدیک صفدر حسینی وزیر اسبق اقتصاد و رئیس کنونی صندوق توسعه ملی، که سابقه عضویت در حزب منحله مشارکت انقلاب اسلامی را هم دارد، در دولتهای نهم و دهم در پستهای متعدد اقتصادی حضور داشت. از حضور در معاونت بانک و بیمه وزارت اقتصاد گرفته تا قائم مقامی بانک مرکزی، در کارنامه حمید پورمحمدی در دولت محمود احمدی نژاد دیده می شود. پورمحمدی در دولت احمدی نژاد مدتی به دلیل سو استفاده معروف 3000 میلیاردی دستگیر شد که این دستگیری حاشیه های زیادی برای وی ایجاد کرد. با روی کار آمدن دولت یازدهم هم همانطور که انتظار می رفت حمید پورمحمدی به عنوان سهمیه حزب منحله مشارکت در سازمان مدیریت به عنوان یکی از معاونان نوبخت منصوب شد.
احمد اصغری مهرآبادی قائم مقام وزیر راه و شهرسازی: معاون علی نیکزاد در وزارت راه و شهرسازی که از حامیان پر و پاقرص پروژه مسکن مهر بود، در دولت یازدهم به عنوان نماینده ویژه آخوندی در پروژه مسکن مهر منصوب شد و به یکباره به عنوان یکی از جدی ترین منتقدان مسکن مهر نام گرفت. به نظر می رسد تغییر موضع وی در قبال پروژه مسکن مهر نقش مهمی در ابقای وی به عنوان قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در دولت یازدهم ایفا کرده است.
سید محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی: مدیری که در سال 90 و بعد از شایعات فراوانی که درباره مدرک کارشناسی وی در رسانه ها منتشر شد، اعلام کرد که مدرک لیسانس دارد و در حاضر دوره کارشناسی ارشد را در دانشگاه می گذراند، از دیگر مدیرانی است که در هر دو دولت احمدی نژاد و روحانی حضور داشته است. احمدی از دوران محمود بهمنی دبیرکل بانک مرکزی است و بعد از روی کار آمدن سیف در حالی که شایعات زیادی پیرامون تغییر وی وجود داشت، همچنان دبیرکل بانک مرکزی باقی ماند. گفته می شود سیف به دلیل اینکه جایگزینی برای وی پیدا نکرد، همچنان او را در این سمت ابقا کرده است.
بهزاد شیری معاون گمرک: معاون گمرک در دولت محمود احمدی نژاد در دولت حسن روحانی هم همچنان در سمت خود ابقا شد. حاشیه برانگیزترین اقدام وی در سالهای فعالیتش مصاحبه ای بود که وی درباره آمار واردات دولت قبل انجام داد. شیری آمار واردات اعلام شده در دولتهای نهم و دهم توسط روحانی و اسحاق جهانگیری را رد کرد. او در این مصاحبه اعلام کرد که واردات در این دو دولت از 425 میلیارد دلار تجاوز نمی کند. این در حالی بود که مسئولان دولت اعتقاد داشتند واردات در دولت احمدی نژاد 720 میلیارد دلار بوده است. بعد از این مصاحبه به قدری از نهادهای مختلف به بهزاد شیری فشار وارد شد که او مجبور شد به هر نحوی که شده، با محاسباتی بحث برانگیز رقم اعلام شده توسط رئیس جمهور و معاون اول وی را اثبات کند.
پیمان قربانی معاون اقتصادی بانک مرکزی: ولی اله سیف در حالی کار خود را بانک مرکزی آغاز کرد که به همراه او اکبر کمیجانی هم به بانک مرکزی بازگشت. کمیجانی که سطح خود را بسیار بالا می دانست، در ابتدا به عنوان معاون اقتصادی بانک مرکزی منصوب شد. بعد از رفت و آمدهای فراوان این متخصص اقتصاد پولی به نهاد ریاست جمهوری، سرانجام سیف حکم قائم مقامی بانک مرکزی را برای وی زد. با خالی شدن پست معاونت اقتصادی، سیف که کسی را برای جایگزینی کمیجانی نداشت، رای به حضور یک مدیر رده پایین در معاونت اقتصادی بانک مرکزی داد. پیمان قربانی در شرایط معاون اقتصادی سیف شد که این پست همواره در اختیار افراد صاحب نام در اقتصاد کشور بوده و کسی انتظار حضور وی در این سمت را نداشت. قربانی در دولت محمود احمدی نژاد مدیر اداره بررسی ها و سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی بود.
محسن صالحی نیا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت: در دی ماه سال 90 که وزارت تازه تاسیس صنعت، معدن و تجارت ماههای اول فعالیت خود را می گذراند، مهدی غضنفری وزیر وقت صنعت، محسن صالحی نیا مدیرکل صنایع ماشین سازی و نیرو محرکه این وزارتخانه را به عنوان معاون امور صنایع منصوب کرد. با تغییر دولت با توجه به عملکرد نه چندان مناسب وی در این معاونت، انتظار می رفت که محمدرضا نعمت زاده وزیر جدید صنعت رای به ابقای وی در این معاونت ندهد، اما در کمال تعجب وی با حکم نعمت زاده در این وزارتخانه ماندگار شد. تغییر موضع وی در قبال پرداخت یارانه تولید در دولت احمدی نژاد و حسن روحانی مهم ترین نکته در دوران فعالیت وی در دولتهای دهم و یازدهم بود. صالحی نیا در حالی در دولت احمدی نژاد اعتقاد داشت که یارانه تولید پرداخت شده است، که در دولت روحانی در یک تغییر موضع آشکار گفت که دولت دهم از پرداخت یارانه تولید خودداری می کرد و این دولت یازدهم است که یارانه تولید را پرداخت می کند!
عباس معمارنژاد عضو هیات مدیره بانک صنعت و معدن: رئیس کل گمرک در دولت محمود احمدی نژاد، در دولت روحانی هم از وزیر اقتصاد پست گرفت. بررسی ها نشان می دهد وی با توجه به دوستی که با علی طیب نیا وزیر اقتصاد کابینه تدبیر و امید داشت، امیدوار بود که در دولت یازدهم هم رئیس کل گمرک بماند، اما لابی مسعود کرباسیان برای بازگشت به سازمان گمرک بسیار قوی تر بود و طیب نیا در روز تودیع معارفه معمارنژاد و کرباسیان ناچار شد قول استفاده از معمار نژاد را در سمت دیگری را بدهد. در نهایت طیب نیا؛ معمارنژاد را بدون هیچ سابقه بانکی به سمت عضویت در هیات مدیره بانک صنعت و معدن منصوب کرد. نکته جالب در کارنامه معمارنژاد سکوت وی در مورد اتهامات فراوان دولتمردان یازدهم به دولت قبل در مورد واردات 720 میلیارد دلاری در هشت سال حضور محمد احمدی نژاد در راس قوه مجریه است. به نظر می رسد معمارنژاد به دلیل حفظ سمت خود حاضر به دفاع از عملکردش در سالهای حضور گمرک ندارد.
سید ناصر سجادی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی: قائم مقام شرکت ملی پالایش و پخش در دولت محمود احمدی نژاد در دولت روحانی و با حضور زنگنه در وزارت نفت، همچنان در این وزارتخانه باقی ماند و این بار مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی شد. نکته جالب در کارنامه سجادی تغییر موضع وی در قبال بنزین پتروشیمی ها بود. او در دولت احمدی نژاد با قاطعیت از بنزین پتروشیمی ها دفاع می کرد، اما در دولت روحانی به یکباره حامی پروپاقرص واردات بنزین شد. به نظر می رسد حفظ صندلی خود در دولت تدبیر و امید، اصلی ترین دلیل تغییر موضع وی باشد.
سید قاسم بی نیاز مدیرکل روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی: بی نیاز قبل از تشکیل وزارتخانه عریض و طویل راه و شهرسازی، در وزارت راه و ترابری هم به عنوان مدیرکل روابط عمومی در کنار حمید بهبهانی وزیر وقت راه فعالیت می کرد. با تشکیل وزارت راه و شهرسازی وی به عنوان مدیرکل روابط عمومی در دوران وزارت علی نیکزاد به فعالیتهای خود ادامه داد و همواره از طرح های دولت قبل در زمینه مسکن از جمله مسکن مهر حمایت می کرد. بی نیاز در دولت روحانی و در دوران وزارت آخوندی با تغییر موضع روابط عمومی بر علیه مسکن مهر، موجبات تداوم حضور چند ساله خود در روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی را فراهم کرد.
کاظم وزیری هامانه قائم مقام وزیر نفت: وزیر نفت دولت نهم بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید از زنگنه پست قائم مقامی این وزارتخانه را گرفت و به انتقاد از وزارت نفت در دولت گذشته پرداخت. حضور وی در وزارت نفت در زمان زنگنه در شرایطی اتفاق افتاد، که هیچکس پیش بینی همکاری این مدیر دولت احمدی نژاد با زنگنه را نمی کرد.
غلامرضا شافعی معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی: شافعی به عنوان یک مدیر قدیمی در وزارت صنعت در دولت محمود احمدی نژاد رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع یا همان ایدرو شد. با تغییر دولت با توجه به دوستی وی با نعمت زاده وی یک سال هم در این سمت باقی ماند، اما بعد از یکسال از ایدرو به سازمان مدیریت و برنامه ریزی رفت و با حکم نوبخت معاون این سازمان شد.
علی کاردر معاون سرمایه گذاری شرکت ملی نفت ایران: علی کاردر در دولت محمود احمدی نژاد عضو کمیته بازنگری در قراردادهای نفتی بود و با روی کار آمدن زنگنه در وزارت نفت با حکم رکن الدین جوادی معاون وزیر نفت، به عنوان معاون سرمایه گذاری شرکت ملی نفت ایران منصوب شد.
قاسم حسینی قائم مقام صندوق توسعه ملی: حسینی در دولت احمدی نژاد معاون معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور بود و با حضور سید صفدر حسینی در راس صندوق توسعه ملی در دولت روحانی، حکم قائم مقامی وی را دریافت کرد. مهم ترین اظهار نظر حسینی در در سال های اخیر جمله معروف "کفگیر صندوق توسعه ملی به ته دیگ خورده است" بود که حاشیه های زیادی برای وی ایجاد کرد.
داوود منظور مشاور وزیر نیرو: معاون اقتصادی شمس الدین حسینی در وزارت اقتصاد دولت محمود احمدی نژاد در دولت روحانی با حکم حمید چیت چیان به وزارتخانه کم حاشیه نیرو رفت تا حضور در دولت روحانی را هم در کنار حضور در دولت احمدی نژاد تجربه کند.
علی عسگری رئیس سازمان امور مالیاتی: رئیس سازمان مالیاتی در دولت محمود احمدی نژاد دو سال هم در دولت روحانی عهده دار این سمت بود و اخیرا در هفته های گذشته جای خود را به سید کامل تقوی نژاد داد. وی که به عنوان یک مدیر احمدی نژادی شناخته می شود، دوستی نزدیکی با علی طیب نیا داشت و با اصرار وی دو سال با دولت روحانی کار کرد. در نهایت عسگری که اعلام کرد استعفا دادن را خیانت به وزیر می داند بعد از کنار رفتن از ریاست سازمان مالیاتی حکم مشاوره از علی طیب نیا گرفت و همچنین به عنوان مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری امید وابسته به بانک سپه انتخاب شد.
محمد پاریزی معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد: پاریزی هم مانند عسگری تا همین چند هفته پیش معاون بانک و بیمه وزارت اقتصاد بود، اما در نهایت بعد از دو سال همکاری با دولت روحانی جای خود را به حسین قضاوی داد. پاریزی در دولت احمدی نژاد هم با حکم حسینی عهده دار معاونت بانک و بیمه وزارت اقتصاد بود.
