عطف به انتشار خبری با عنوان"ایران دردوران زنگنه برشی در اوپک ندارد" به نقل ازمهران امیرمعینی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات بینالمللی انرژی، در تاریخ 17.9.94 در آن رسانه، ضمن تکذیب تیتر خبر مذکور،تصحیح زیر جهت تنویر افکار عمومی ایفاد میگردد.
اوپک سازمانی متشکل از 12 کشور صادرکننده نفتخام بوده که در سال 1960 تشکیل و بر اساس نص صریح اساسنامه آن در جهت گسترش منافع جمعی فعالیت کرده و تصمیمات آن با اجماع اعضای آن گرفته میشود.
هماهنگی و همگرایی اعضای اوپک نقش مهمی در بیشینه کردن منافع جمعی اعضای آن دارد و طبیعی است هیچ کشوری در این سازمان حتی عربستان، به تنهایی توانایی یکسویه کردن تصمیمهای آن را ندارد. بنابراین در شرایطی که تنش بین اعضای اوپک بالا میرود هریک سعی میکنند که تصمیمهای اوپک مطابق با منافع طرف مقابل پیش نرود.
به عنوان نمونه با وجود تفاوت دیدگاه، برخی اعضای اوپک به عرضه زیاد نفت به قصد حفظ سهم و خارج کردن نفت های غیرمتعارف از بازار پرداختند که البته هرچند با موفقیت چندانی روبرو نشد ولی سبب پایین آمدن قابل ملاحظه قیمت های نفت شد.
از سویی دیگر با تفرقه و متحد نبودن اعضای این سازمان رسیدن به اجماع نظر در نشستهای این سازمان حاصل نشده و چنانکه مشاهده میشود در اجلاسهای اخیر این سازمان به دلیل همین اجماع نیافتن، سطح تولید این سازمان با وجود تغییرشرایط بنیادی و نظام عرضه و تقاضای نفت به ویژه با کاهش تقاضای نفت اقتصادهای بزرگ چین و آمریکا در بازار تغییری نیافته و همین امر موجب تشدید روند نزولی قیمتها شدهاست.
درچنین شرایطی بدیهی است مسائل و تنشهای میان کشورها باید درسطوح عالی سیاسی و با مذاکرات راهبردی تعدیل و یا حل و فصل شود و در عمل بدون زمینه مساعد سیاسی اساساً هیچ یک از وزرای عضو اوپک قادر به تغییر شرایط حاکم بر این سازمان نخواهد بود.
حال درچنین شرایطی که در سال های اخیر موضوع تصفیه حسابهای سیاسی تولیدکنندگان بزرگ اوپک که ازتوافق برجام رضایت ندارند و منافعشان را در انزوای هر چه بیشتر ایران می بینند، وزیر نفت کشورمان با اتخاذ تاکتیکهای مدیریتی و بدون ذرهای عقب نشینی ازحقوق و منافع ملی کشور زمینه لازم برای ورود حدود 500 هزار بشکه نفتخام ایران را بلافاصله پس از اجرای نهایی برجام و افزایش 500 هزار بشکه دیگر را ظرف چند ماه بعد برنامهریزی کرده و اعضای اوپک و سایر فعالان بازار نفت نیز این موضوع را پذیرفته و در محاسبات لحاظ و برای آن آماده کردهاند، چگونه میتوان از بُرش نداشتن ایران در اوپک سخن گفت.
این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که درجریان افت قیمت نفت همه صادرکنندگان نفت آسیب میبینند و دراین میان تنها ایران است که درصورت ورود یک میلیون بشکه نفت خود به بازار میتواند درآمد نفتی خود را علی رغم کاهش قیمتها، ثابت نگه دارد.
توجه به این نکته نیز ضروری است که جایگاه کشورها در بازار نفت بر حسب توانایی آنها در تولید نفت و دراختیار داشتن ظرفیتهای توسعه یافته محاسبه میشود و ایران با تحقق تولید ظرفیت4.2 میلیون بشکهای خود ظرف چند ماه آینده به جایگاه دومین عرضهکننده عمده نفت اوپک باز خواهد گشت و با اجرای برنامههای توسعهای در طول برنامه ششم توسعه و دستیابی به رکورد تولید5.3 میلیون بشکهای جایگاه از دست رفته نفت ایران را در بازار احیا و تا سالها تثبیت خواهد کرد.