گروه اقتصادی خبرگزاری نسیم: ریزش تعداد کاردانهای فنی ساختمان و مهاجرت آنها از مقطع کاردانی به کارشناسی از مرز 40 درصد هم عبور کرده و ناتوانی سازمان نظام کاردانی در اشتغال زایی برای حتی چند نفر،مشغول به کار شدن را برای خیل عظیمی از این دست فعالان صنعت ساختمان، به آرزویی دور و دست نیافتنی مبدل ساخته است.

به گزارش نسیم، پرسش جدی که به اذهان منعکس می شود اینکه، براستی سازمانی که در منشور خود، اهدافی چون "تنظیم روابط بین کاردان های فنی با کارفرمایان" و"دفاع از حقوق اجتماعی  و حیثیت حرفه‌‌ای اعضا و تشویق  و حمایت از فعالیت های بارزش آنها" را منظور ساخته، چرا در عمل نتوانسته حتی یک پل کوچک برای آینده ای بهتر آنهم با کارآفرینی برای عده محدودی ازآنها احداث کند؟

سازمانی که تا همین چهار سال پیش،در هیبت یک کانون سراسری در اتمسفر صنعت ساختمان کشور به دم و بازدم پرداخته و بر اساس ابلاغ معاون ریاست جمهوری درسال 90 ازحالتی به حالت دیگر تغییر وضعیت داده است.

کانون کاردان های فنی ساختمان ازسال 79 و بنا به پیشنهاد وزارت راه و شهر سازی ناظر بر ماده 28 قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان قدم به عرصه صنعت ساختمان کشور گذارده و از همان سال، تا اکنون، یکی از مهمترین عناصر حاضر و چسبنده به این سازمان کسی نیست جز"مهدی  موذن".

هم او، که مدرک کاردانی رشته ساختمان سازی خود را از مدرسه عالی ساختمان سازی تهران گرفته و از همان سال تاهمین ده سال پیش، در اداره ساختمان بانک رفاه کارگران هم مشغول به کار بوده است.

با اینهمه، نامبرده، ازسال81 به عنوان ریاست کانون کاردان های فنی ساختمان استان تهران حضور پر رنگی داشته و از همان ایام تا اکنون، پیوندی ناگسستنی با سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران هم برقرار ساخته  است.

هزینه عضویت بالا و اشتغالزایی صفر درصدی

از قرار معلوم، فعالیت کاردان های فنی ساختمان در طرح های ساختمانی نیازمند اخذ پروانه اشتغال به کار بوده که برای تحقق این امر، چاره ای جز عضویت در سازمان نظام کاردانی و قبولی آنها در آزمون تعیین صلاحیت کاردان های فنی ساختمان نیست.

بنابراین هرکاردان فنی ساختمان درکنار همه چالش هایی که برای یافتن شغل با آن دست و پنجه نرم می کند خود باید از موانع سازمان نظام کاردانی ساختمان نیز به سلامت عبور کند.

عبور از این مانع، منوط به پرداخت دو هزینه 250 و 60 هزار ریالی بوده که نخستین وجه آن در حساب بانک رفاه کارگران به نام سازمان نظام کاردانی و دیگری هم به حساب سازمان راه و شهرسازی  استان تهران واریز خواهد شد.

البته اخذ پروانه اشتغال به کار، بدون عضویت درسازمان نظام کاردانی غیرممکن بوده بنابراین برای عضویت درآن نیز  چاره ای جزپرداخت مبلغ یک میلیون پنجاه هزار ریالی  نیست که به نظر می رسد این مبلغ هم مشتمل بر ورودیه، حق  عضویت سال 93 درکنارهزینه صدورکارت عضویت خواهد بود.

هرچند که همواره از تعداد دقیق  کاردان های فنی  عضو در این سازمان هیچ امار دقیق  در دست نیست.

البته دایره متقاضیان درخواست پروانه اشتغال به کار از این سازمان فقط به کاردان های فنی ساختمان محدود نمی شود، بلکه در کنار آنها، سازمان نظام کاردان فنی ساختمان، پا را فراتر نهاده و به شناسایی و سازماندهی معماران تجربی هم مبادرت می ورزد.

گمان می رود در این طرح، معماران تجربی چاره ای جز عضویت در سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران نداشته باشند،با اینهمه، این سازمان ضمن تاکید بر ارایه فیش بانکی لازم مشخص نکرده که معماران تجربی چه مقدار برای حق عضویت باید بپردازند.

پایگاه اطلاع رسانی این سازمان هم تاکید داشته که برای کسب اطلاعات بیشتر باید به این سازمان مراجعه شود.

البته، معماران تجربی متقاضی پروانه اشتغال به کار،درظاهر چاره ای  جز طی کردن همان پلکان از پیش گفته برای کاردان های فنی ساختمان نداشته با این تفاوت که هزینه پرداختی آنها به سازمان نظام کاردانی دوبرابرکاردان های فنی ساختمان است.

حال، پرسش اصلی این بوده که هزینه های دریافتی از اعضای این سازمان که تا اکنون نتوانسته شغلی هم برای کاردان های فنی و معماران تجربی دست و پا کند صرف چه اموری می شود؟

صرف نظر ازاینکه برگزاری کلاس های آموزشی هم ممکن است برای علاقمندان هزینه های  جداگانه ای هم در پی  داشته باشد.

سازمان کاردانهای ساختمان تهران،نهادی ناکارآمد یا درگیر در سوء مدیریت

صنعت ساختمان یکی ازصنایع مهم و اثرگذار بر پیکره اقتصادکشور بوده که همواره عمده فعل و انفعلات در عرصه اقتصاد،نگاهی جدی هم از دیرباز به این صنعت داشته اند.

از قرار معلوم،به ازای احداث هرمتر مربع بنا،یک شغل در کشور ایجاد می شود بنابراین اگر تعداد ساخت وساز مسکن کشور در هرسال آنهم در شرایط رکود،به طور متوسط 400 هزار واحددر نظر گرفته شود، بنابراین می توان اتنظار داشت که به همین میزان شغل هم در صنعت ساختمان ایجاد شود.

آمارها از حضور یک کاردان فنی در کنار پنج مهندس ساختمان در کشور حکایت دارد،هرچند که قرار بوده به ازای  هریک مهندس شاغل،سه کاردان فنی حضور داشته باشد.

به ویژه آنکه برنامه پنجم توسعه اذعان دارد که جمعیت کاردان ها  فنی ساختمان کشور باید به رقم 450 هزار نفر برسد، رقمی که اکنون به 60 هزارکاردان در سراسر کشور رسیده وگمان می رودسهم پایتخت ازکاردان های فنی ساختمان بین عدد هشت تا 10 هزار نفر متغیر باشد.

با اینهمه، رئیس سازمان نظام کاردان فنی ساختمان استان تهران،با درنظر گرفتن مقتضیات زمانی، دست به اعلام  اظهاراتی عجیب زده و گه گاه ،ناتوانی سازمان تحت امرش درایجاد اشتغال پایدار برای کاردان های فنی ساختمان استان تهران را به گردن سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران  و مدیران وزاتخانه راه و شهرسازی در دولت های دهم و نهم انداخته است.

اظهاراتی که با یک بررسی ساده می توان به تکرار دائم بر روی برخی از گذاره ها پی برد و اینچنین تقسیر کرد که گویی همچنان این جملات، در بن بست کلیشه ها درجا می زند.

برای  مثال،چند روز قبلتر،"موذن"، با غلطاندن توپ چالش های سازمان تحت امر در زمین  مدیر کل تشکل‌های وزارت راه و شهرسازی در دولت پیشین،اذعان داشته که این نوع نگاه مدیر کل وزارت راه موجب شد تا تعداد زیادی ازکاردان ها ادامه تحصیل داده و مهندس شوند و ادامه داده که دریک دهه آینده خواهیم دیدکه مسئولان سابق وزارت راه وشهرسازی چه خساراتی را به صنعت ساختمان وارد کرده اند."

موذن،با انتقاد ازسازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران هم گفته که دربرخی مواق،ع سازمان نظام مهندسی ساختمان، با نگاهی جزیره ای،آنقدر خود را بزرگ می‌بیند که از وزارت راه و شهرسازی هم حرف شنوی ندارد و تاکید کرده در سال ۹۱ ابلاغیه ای برای حضور کاردان‌ها درشهرهای کمتر از ۵۰ هزار نفر به همه استان‌ها ارسال شد اما سه روز بعد این ابلاغیه لغو شد و نتیجه گیری کرده که "ما متوجه حضور رئیس وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان که رئیس کمیسیون عمران مجلس هم است، در لغو این مصوبه شدیم".

سازمان نظام کاردانی ساختمان درسراشیبی اضمحلال

پرواضح است،سازمان نظام کاردانی ساختمان استان تهران که از چهارده سال پیش بدین سو،قبض وبسط خود در صنعت ساختمان کشور را کلید زده ، فراز و فرودهای بسیاری را فراروی خویش داشته، امابه نظرمی رسد جامعه صنعت ساختمانی کشور هنوز هم رغبتی به استفاده ازکاردان های فنی درصنعت ساخت وساز ندارد.

ازنگاه منتقدان، دلایل متعددی برای استفاده نکردن از کاردان های فنی در صنعت ساخت و ساز وجود داشته که یک بخشی از  آن مربوط به باور نداشتن به توانمندی کاردان ها از ناحیه مهندسان فعال در عرصه صنعت ساختمان بوده است.

به جرات می توان بخش مهم این دلایل را به فقدان برنامه محوری، ضعف در رایزینی با جامعه صنعت ساختمانی و نداشتن مدیریت  قوی توام با ضریب نفوذ بالا در این سازمان مرتبط کرد.

به ویژه آنکه رئیس سازمان نظام کاردان فنی ساختمان استان تهران، ضمن چشم پوشی از مدیریت نه چندان روزآمد در این سازمان،همواره وزارت راه وشهرسازی، شهرداری تهران وسازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران را در زمره مقصران اصلی عدم ایجاد اشتغال برای  خیل عظیم کاردان های فنی ساختمان بر شمرده و توپخانه خود را به سمت آنها نشانه رفته است؛"مهندس نیکزاد که اساسا اعتقادی به حضورکاردان ها در صنعت ساختمان نداشته و حتی یکبار هم از واژه کانون کاردان های فنی ساختمان  و یا سازمان نظام کاردانی استفاده نکرده است." 

واقعیت این است که سازمان نظام کاردان فنی ساختمان استان تهران از سال ها  قبلتر برای اشتغال زایی کاردان های فنی ساختمان عمکلردقابل قبولی نداشته و کارنامه مدیریت این سازمان  هم خالی  از نمرات قابل توجه در این راستا  است.

موضوعی که  سبب شده تا  در کنار سایر عوامل دخیل، مهاجرت کاردان ها را از این مقطع به مقطع  مهندسی رنگ و بوی جدی تری ببخشد.

به ویژه آنکه رئیس سازمان نظام کاردانی با اشاره به اینکه در حال حاضر میزان اشتغال کاردان‌های فنی ساختمان استان تهران صفر درصد بوده،  گفته که  هم‌اکنون ،یک کاردان از سوی شهرداری‌ تهران برای کار معرفی نشده است.

البته موذن اقرار کرده که اولین آثار زیانبار این وضعیت، حذف تدریجی سازمان به گفته اوکارآمد نظام کاردانی ساختمان است که در سال 80 براساس قانون نظام مهندسی ایجاد شده است؛ سازمانی که هم‌اکنون به جهت اعمال فشارهای پرقدرت توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان در حال اضمحلال است.

با این حال، مهدی  موذن، به درخواست خبرنگار «نسیم» برای بررسی مشکلات سازمان نظام کاردانی پاسخی نداده و افزوده که در نشست خبری پاسخ تمام سوالات خبرنگاران داده شده و شما می‌توانید با مشاهده سایت های خبری دیگر، صحبت های بنده را به عنوان گفت‌گوی مستقیم تنظیم کنید.

وی ادامه داد:"تمام مشکلات ما، صنعت ساختمان،نظام مهندسی و شهرداری توضیح داده شده و بیان مجدد این مشکلات، روند فرسایشی دارد، بنابراین به دلیل مشکلات موجود کشور در این زمینه روحیه خوبی برای بیان مجدد مسایل مطرح شده ندارم."

به نظر می رسد، روحیه نه چندان خوب رئیس سازمان کاردان های فنی ساختمان تهران در شرایط کنونی، ناشی از مشکلات جدی بوده که سازمان متبوع او با آنها دست و پنجه نرم کرده و شاید او نیز احساس کرده که سازمانی با چنین وضعیت،توفیقی چندانی در اشتغالزایی کاردان های  فنی ساختمان نخواهد داشت.

به ویژه آنکه خود او نیز تلویحا خطر اضمحلال این سازمان را گوشزد ساخته است.

سازمان نظام کاردان فنی ساختمان تهران ایام خوبی را  پشت سر نگذارده و روزهای خوبی را نیز در پیش رو ندارد، از این رو  می توان حدس زد که این سازمان نتوانسته با ایجاد اشتغال مناسب برای کاردان ها، از پس آزمون اعضای خود رو سفید بیرون آید و با گردنی افراشته در بین فعالان صنعت ساختمان به حرکت خویش ادامه دهد.

فرضیه های مختلفی برای دگردیسی در کارکردهای این سازمان دهان به دهان نزد فعالان صنعت ساختمان به گردش در آمده که یکی  از آنها، خروج تیم مدیریتی کنونی از کالبد سازمان و سپردن امور به دست افرادی با تخصص  و دانش علمی بالاتر است.

اگر چنین فرضیه ای رنگ و لعاب بیشتری به خود بگیرد،به نظر می رسد که اعضای سازمان نظام کاردانی پس از 14 سال تنفس در هوای هیات مدیره کنونی،اکنون به هوایی بس تازه ترنیازمند است.