مهدی حنطه اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد و حسابداری تهران مرکز در گفتگوی تفصیلی با «نسیم» در خصوص موج ورود کشورهای اروپایی و آمریکایی به کشور اظهار کرد: سرمایه گذاران خارجی که تحت عنوان هیاتهای اروپایی در هفته های اخیر به کشورمان آمدند، به دنبال منفعت خودشان هستند و دلیل شتابزدگی ورود هیات های خارجی به کشورمان هم این است که هرکدام، بخشهایی از اقتصاد کشور را به دست بگیرند. بنابراین آنها بیش از این که به دنبال منافع ما باشند، به دنبال منافع خودشان هستند.
نسبت بدهی به GDP کشورهایی که بعد از برجام به ایران آمدند بالاست
وی با تاکید بر بدهکار بودن کشورهایی که بعد از برجام به ایران آمدند، بیان کرد: در این کشورها نسبت بدهی به GDP بسیار بالاست و هر کدام با بحرانهای مختلفی مواجه هستند، مثلا در این کشورها سن بازنشستگی بالا رفته است و صندوقهای بیمه ای با مشکل مواجه هستند زیرا نیروی کار کمتری وارد این صندوقها شده اند. بنابراین این کشورها از ورود به ایران به دنبال حل مشکل خودشان هستند.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: دولتمردان ادعا می کنند که با سیاست هوشمندانه ای با این کشورها برخورد می کنند، اما این سیاست هوشمندانه ای که ادعا می کنند به طور کامل مشخص نیست. مثلا مشخص نیست در مواجهه با بخش خودرو واقعا استراتژی دولت چیست؟ در صنایع غیر از خودرو چه استراتژی را دارند و در خدمات قرار است چه برنامه ای را دنبال کنند؟
در همکاری با کشورهای اروپایی از اتفاقات تاریخی عبرت بگیریم
حنطه تصریح کرد: اگر موج حضور کشورهای اروپایی در ایران مدیریت نشود، ایران و کشورهای همسایه تبدیل به بازار مصرفی برای کالاهای اروپایی می شوند، زیرا اگر به سابقه گذشته خود هم نگاه کنیم ، مشخص می شود که ما به دنبال مصرف گرایی بودیم. در سال 1972 میلادی یا در سال های 52 و 53 شمسی همین اتفاقات برای ما افتاد، بعد از افزایش قیمت نفت، بازار ایران پر از کالاهای اروپایی و آمریکایی شد. شما اگر به 200 سال قبل بازگردید می بینید که در دوران قاجاریه کشورهای انگلستان و فرانسه هم همین کار را با ما کردند. اکنون هم این کشورها با یک نگرش استعمارگرایانه به کشور ما می آیند.
دولتمردان غربی به دنبال استعمار اقتصادی در اقتصاد ما هستند
وی با هشدار در خصوص برخورد نسجیده دولت با هیاتهای اروپایی به نسیم عنوان کرد: اگر این روند ادامه پیدا کند به سمت یک امپریالیسم جدید پیش خواهیم رفت، یعنی یک سلطه گری جدید در قالب استعمار غیر مستقیم ایجاد خواهد شد و حتما دولتمردان فعلی باید به این مسئله توجه کنند. رهبری هم فرمودند که غربی ها اینها به دنبال نفوذ هستند. نفوذی که رهبری فرمودند همین استعمار غیر مستقیم است. اگر امروز مقام معظم رهبری از استعمار فرانو صحبت می کنند یکی از شاخه های استعمار فرانو استعمار اقتصادی است. یعنی در غالب این روابط تجاری یک وابستگی اقتصادی به وجود می آورند. اگر این جریان هدایت نشود سبک زندگی مردم ایران تغییر پیدا می کند. و تبعات این مسئله در نسلهای آینده خودش را نشان می دهد.
اگر دولت در اقتصاد مقاومتی برنامه داشت از فرصت پساتحریم استفاده بهتری می کردیم
این استاد دانشگاه با انتقاد از برنامه نداشتن دولت برای اقتصاد مقاومتی به نسیم تصریح کرد: اگر دولت در حوزه اقتصاد مقاومتی برنامه آماده ای داشت، در برابر این پولهایی که آزاد می شود و این سفرهای تجاری، می توانستیم هوشمندانه تر عمل کنیم. آن زمان اگر طرف خارجی می آمد دستش را می فشردیم اما برنامه مشخصی هم برایش داشتیم.
اگر ادعای بازی برد -برد در مذاکرات هسته ای را داریم، در مذاکرات اقتصادی هم باید همین اصل را دنبال کنیم
حنطه خاطرنشان کرد: اگر در مذاکرات هسته ای بازی برد برد را مطرح کردیم، در عرصه اقتصاد هم باید به دنبال بازی برد برد باشیم. در اوایل دهه 70 بحث فاینانس و سرمایه گذاریهای مستقیم خارجی تحت عنوان سیاستهای بایبک و بیع متقابل مطرح بود و آن زمان ایراد اصلی این بود که تکنولوژی های قدیمی را تحت عنوان بیع متقابل به ما می دادند.
وی تصریح کرد: در حال حاضر باید هوشمندی داشته باشیم و اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم، مثلا اگر قرار است در صنعت خودرو جوینت ونچر شویم و از دانش خارجی استفاده کنیم، باید بدانیم چه دانشی و در چه غالبی مورد نیاز ماست، در عرصه سایر صنایع و یا بخش خدمات هم باید به همین شکل عمل کنیم، اما به نظر می رسد دولت هیچ گونه برنامه مشخصی در این زمینه ندارد.
آلمان و فرانسه نیازی به سرمایه گذاری در ایران ندارند
حنطه گفت: مطمئنا امثال آلمان و فرانسه برای سرمایه گذاری به ایران نمی آیند، مثلا آلمان یک کشور صنعتی است و سرمایه گذاری های خود را انجام داده، بنابراین در حال حاضر تنها به دنبال عرضه است، بنابراین باید قراردادهای خود را با کشورهای اروپایی را طوری تنظیم کنیم که استراتژی ما استراتژی برد- برد باشد.
نباید یک کشور به ایران بیاید، کالایش را بفروشد و برود
وی با بیان نکاتی در مورد همکاری با کشورهای غربی گفت: اگر خارجی به کشور ما می آید حتما باید دانش فنی را هم با خودش بیاورد و حتما در بازار فروش محصولات هم به باید ما کمک کند. همکاری های ما باید در قالب قراردادهای چند لایه و چند وجهی انجام شود و نباید یک کشور به ایران بیاید کالایش را بفروشد و برود.
سرمایه گذار خارجی باید ضمن سرمایه گذاری به ما مشاوره هم بدهد
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: باید زنجیره قراردادهای چند وجهی از ابتدا تا انتها در این قراردادها دیده شود. نباید با خارجی ها قرارداد بخشی ببندیم که اگر توافق هسته ای هم به سرانجام نرسید این قراردادها بهم بخورد. مثلا در فوتبال همه انتظار داشتند وقتی کی‌روش به ایران بیاید روی تیمهای پایه ما هم نظارت کند و به مربیان ما هم آموزش بدهد اما این اتفاق نیفتاد. سرمایه‌گذار خارجی هم وقتی به کشور ما می آید باید در شناخت بخشهای مستعد اقتصاد کشور به ما کمک کند. خارجی ها باید ضمن سرمایه گذاری باید کار مشاوره ای هم به ما بدهند.
حنطه گفت: باید در بخشی از این قراردادهای چند لایه به تولید، در بخشی به سیاستهای فروش و در بخشی به توریع به ما کمک شود. یعنی در این لایه ها دولتمردان ما باید با پلان و برنامه اقتصادی منسجم با دولتهای غربی مواجه شوند. در غیر اینصورت بهتر است ما همان سیاستهای اقتصاد مقاومتی خودمان را دنبال کنیم چون نمی توانیم هیچ منفعتی از این قضیه ببریم.
