صدق آمیز، مشاور اتحادیه پوشاک طی یادداشتی که متن آن را در اختیار «نسیم» گذاشت در رابطه با بازار تولید داخلی و نفوذ کالاهای وارداتی به خصوص از کشوری مانند ترکیه نوشت: صنعت پوشاک کشور طی چند دهه گذشته هیچ گاه از حمایت های کافی و متناسب با اهمیت اقتصادی ، صنعتی و فرهنگی این صنعت برخوردار نبوده است . صنعت پوشاک به دلیل کارکردهای فرهنگی و هویت آفرین لباس ، ارزش افزوده بسیار بالا ، پیشینه تاریخی و زیر ساخت های تجربی ، اشتغال زایی فوق العاده زیاد ، سهم بسیار زیاد از سبد خرید خانوار و اقتصاد کشور ، ظرفیت های بومی برای طراحی ، تولید ، برند سازی و عرضه ، نداشتن آلایندگی زیست محیطی و عدم نیاز صنعتی به آب و بسیاری ادله دیگر می تواند یکی از اولویت دار ترین صنایع کشور محسوب شود .
گردش مالی کل صنعت پوشاک 12 میلیارد و هشتصد و هفتاد میلیون دلار است
اما متأسفانه حداقل در 6 دولت گذشته از جایگاه و توجه کافی برخوردار نبوده و بسیاری از فرصت های موجود در این صنعت از دست رفته است . نه تنها سهم صادراتی خود را از دست داده ایم بلکه در بخش تولید حدود 65 % از بازار داخلی را نیز از دست داده ایم ، این در حالی است که اگر سرانه مصرف پوشاک هر ایرانی سالیانه 165 دلار محسوب شود گردش مالی کل صنعت پوشاک 12 میلیارد و هشتصد و هفتاد میلیون دلار خواهد بود و بنابراین ارزش کالای وارداتی در زمان خرده فروشی بیش از 8 میلیارد دلار خواهد شد ( این رقم با ارزش تجاری کالای وارداتی متفاوت است ) و این حجم گردش و ارزش اقتصادی می تواند به اهمیت این صنعت و لزوم توجه به آن بیفزاید .
آنچه بهانه نگارش این یادداشت شد ، برنامه ریزی های کشور ترکیه برای حضور در بازار پوشاک ایران و بدست آوردن سهم و جایگاه ثابت در این بازار است . دولت ترکیه طی چند دهه گذشته سیاست های حمایتی مناسبی را برای توسعه تولید پوشاک اتخاذ و اجرا نموده که نتیجه این حمایت ها رشد و شکوفایی صنعت پوشاک در این کشور بوده است . نکته قابل تأمل این است که دولت ایران نیز طی سال های گذشته تمایل به حمایت از این صنعت داشته و برخی سیاست های حمایتی مثل اعمال تعرفه گمرکی بسیار بالا اتخاذ و اجرا نموده ، لکن نتیجه متفاوت در ایران و ترکیه می تواند گواهی بر غلط بودن سیاست های حمایتی دولت ایران در سال های گذشته باشد .
بی تردید افسوس و انتقاد از روال گذشته اگر بدون برنامه های توسعه محور برای آینده باشد موجب از دست رفتن فرصت های کنونی خواهد شد و لذا باید از گذشته درس گرفت و برای آینده برنامه ریزی کرد و با همت و همدلی مضاف تلاش نمود .
دولت ترکیه بعد از حمایت های گسترده از تولید پوشاک در این کشور طی سه دهه گذشته که می توان معافیت ها و تخفیف های مالیاتی ، تسهیل در امر تأمین مواد اولیه ، زمینه سازی برای ارتباطات جهانی ، بستر سازی برای توسعه مد و برندینگ ، حمایت از پژوهش های کاربردی ، تسهیل در دسترسی به ماشین آلات پیشرفته ، اصلاح قوانین و حمایت های قانونی ویژه از تولید کنندگان پوشاک ، اعطای جوایز صادراتی و ... را از اهم آنها دانست ، امروز اقدام به حمایت های جدی برای توسعه سهم تولیدکنندگان پوشاک ترکیه ای از بازارهای جهانی متناسب با ظرفیت ها وپیش بینی های صورت گرفته در سند چشم انداز توسعه ترکیه کرده است .
در این رهگذر به دلیل مشکلات داخلی برخی از کشورهای منطقه و بازارهای هدف که در سند چشم انداز توسعه ترکیه پیش بینی شده بود ، مثل بازار سوریه ، عراق ، اوکراین و حتی روسیه که به دلیل کاهش ارزش روبل مطابق با پیش بینی ها توجیه اقتصادی ندارد ، توان مضاعفی را مصروف سایر بازارها علی الخصوص بازار ایران نموده اند . و به طور مثال برای تولیدکنندگانی که در بازار ایران اقدام به تأسیس فروشگاه یا فعال نمودن نمایندگی کنند امتیازات ارزنده ای قائل شده که می توان به پرداخت 50 تا 80 درصد از کل هزینه های فروشگاه و نمایندگی شامل هزیه اجاره ملک ، تبلیغات ، پرسنل ، شارژ و ... به مدت 3 سال ، و یا پرداخت بخشی یا تمام هزینه های شرکت در نمایشگاه ها و یا تلاش های دیپلماتیک برای حضور برندهای ترکیه در ایران اشاره کرد .
اینگونه برنامه ریزی ها و حمایت ها پیام های متعددی را برای مسئولین و مدیران دولتی ، صنف پوشاک و مردم به همراه دارد :
در گام اول برای مسئولین و مدیران دولتی نمونه ای از حمایت های تعالی بخش از توسعه صنعتی و صادرات پوشاک ارائه می کند که با مطالعه مجموعه سیاست ها ، اقدامات و نتایج حاصله و بومی سازی آنها بر اساس شرایط و ظرفیت های داخلی می تواند در اتخاذ سیاست های حمایتی صحیح و اثربخش و نیز تقویت اراده اجرایی برای این سیاست ها مؤثر باشد . همچنین می تواند در استراتژی های مذاکرات دیپلماتیک ، اقتصادی و صنعتی فی ما بین ایران و ترکیه تغییرات و تحولات اساسی ایجاد کند .
حمایت‌های دولت ترکیه از تولیدکنندگان ترک برای حضور در ایران، رقابت برای بازار پوشاک ایران را سخت کرده است
تا کنون صنف پوشاک درگیر رقابتی نابرابر و ناعادلانه با برخی کشورهای توسعه یافته در صنعت پوشاک بوده و از این پس فضای رقابت سخت تر و نا عادلانه تر خواهد شد و لذا همراهی ، همدلی و همزبانی مضاعفی میان دولت و صنف پوشاک لازم است تا در کنار یکدیگر و با رفع موانع حقیقی تولید رقابتی و توسعه صنعت پوشاک کشور در کوتاه ترین زمان ممکن ، رسالت تاریخی خود را در قبال کشورشان به انجام رسانند .
در گام دوم برای اعضای صنف پوشاک پیام آور تهدیدی بزرگ در خصوص خطر از دست دادن سهمشان از بازار داخلی است . و لذا ضرورت تلاش بیشتر و سرعت بخشیدن به توسعه در ابعاد مختلف صنعت مد و پوشاک و افزایش بهره وری و جهانی شدن در صنعت پوشاک را دو چندان می کند . همچنین ایجاب می کند بخش خصوصی و صنف پوشاک بیش از پیش در مسیر وحدت و یک صدایی و انسجام تلاش کنند و منافع ملی را در اولویت قرار داده تا در درازمدت به بهره مندی بیشتر نایل گردند . و در این خصوص اتحادیه صنف پوشاک می تواند بهترین محور برای این یک صدایی و انسجام باشد .
در گام سوم مردم ایران می توانند تلاش های دولت و صنف پوشاک را به نتیجه نهایی رسانده و از صنعتی که بیش از هفت هزار سال قدمت و افتخار را در کارنامه خود ثبت کرده ، در این مقطع حساس و تاریخی حمایت کنند و پیرو تلاش های تولیدکنندگان داخلی در ارائه محصولات با کیفیت و قیمت مناسب ، مردم نیز در احیای اعتماد لطمه خورده به محصولات داخلی سهم خود را به درستی ایفا نموده و از کار و محصول ایرانی حمایت کنند و مؤکداً یادآور می شوم که اگر امروز توجه و تلاش کافی برای حفظ این صنعت تاریخی و مهم صورت نگیرد شاید فردا دیر باشد و در آینده ای نه چندان دور شاهد نابودی کامل این صنعت بزرگ و مزیت دار باشیم .
در پایان لازم تأکید است که ، مشکلات و ضعف صنعت پوشاک امری انکارناپذیر است و بررسی دلایل آن در جهت رفع این مشکلات امری ضروری است . و نیز برنامه ریزی سایر کشورها برای بهره برداری حداکثری از شرایط و ضعف فعلی کشور ما نیز حقیقتی روشن است . انکار یا کتمان این حقایق کمکی به آینده و این صنعت بزرگ نخواهد کرد . امیدوارم شرایط حساس کنونی از طرف مسئولین ، صنف پوشاک و مردم عزیز ایران به درستی درک شود و انگیزه مضاعفی در همه ما برای تلاش مضاعف در جهت رفع مشکلات و جبران ضعف فعلی شکل گیرد .
