گروه اقتصادی خبرگزاری نسیم: مجید میرزاحیدری: بانک نهادی است، اقتصادی که وظایف مهمی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، خرید و فروش ارز، نقل و انتقال وجوه، وصول مطالبات اسنادی و سود سهام و پرداخت بدهی مشتریان را هم بر عهده دارد و تمامی بانک های موجود درشبکه بانکی کشور نیز چاره ای جز فعالیت در دایره بانک مرکزی ندارند.
براین اساس و با هدف افزایش شرایط رقابتی در بازارهای مالی،ترغیب پس انداز و سرمایه گذاری ، ایجاد زمینه رشداقتصادی و جلوگیری اززیان جامعه ، با توجه به ذیل اصل چهل و چهارم (۴۴) قانون اساسی در چارچوب ضوابط ، اجازه تأسیس بانک توسط بخش غیر دولتی به اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی هم داده می شود.
برکسی پوشیده نیست که امروزه نیاز به بانک و خدمات بانکی برای همگان آشکار است؛ بانک ها موسساتی مالی بوده که در فضای اقتصادی کشور به قبض و بسط پرداخته وهمواره سایه آنها بر شانه های فعالیت های اقتصادی و حتی اجتماعی هم احساس می شود.
به ویژه دریک دهه اخیرکه برتعدادآنها، به شدت افزوده شده و همین امر هم خود به نقطه ای برای صف آرایی موافقان ومخالفان تشکیل بانکها و موسسات پرشمار در فضای اقتصاد کشور تبدیل شده است.
فارغ ازقضاوت پیرامون درستی یا نادرستی نظر هریک از این دودسته،یکی ازبانکهایی که نطفه آن دررحم شبکه بانکی کشور در دهه 70 بسته شده بانک مهر اقتصاد بوده است.
بانک مورد اشاره، ازابتدای فعالیت خود که با نام دیگری چون موسسه قرض الحسنه بسیجیان شناخته می شد در سال 1372 و با نیت ایجاد زمینه رشد اقتصادی جامعه و ارتقا سطح رفاه اجتماعی آغاز بکار کرده است.
با استنادبه پورتال اینترنتی این بانک،درسال 1379 و بدلیل رشد و توسعه موسسه و جوابگو نبودن فعالیت های قرض الحسنه برای پاسخگویی به نیازهای مشتریان، درخواست تبدیل از موسسه قرض الحسنه به موسسه مالی و اعتباری مهر به بانک مرکزی ارائه شد که بدین ترتیب موسسه از سال 1381 حائز شرایط ارتقاء به موسسه مالی و اعتباری شناخته شد.
روندرو به رشد موسسه مالی واعتباری مهر موجب شد تا بانک مرکزی نیزخواستار فعالیت افزون تر موسسه در عرصه بانکداری کشور شودکه بر این اساس بانک مهر اقتصاد درسال 1391 درشورای پول و اعتبار به تصویب رسیده و بانک مرکزی نیز موافقت خود را اعلام داشت.
با این اوصاف و اندک مدتی بعداز برگزاری مجمع سالیانه بانک مورد اشاره ، گفتگویی باغلامحسن تقی نتاج مدیرعامل بانک مهراقتصاد انجام شده که از نظر می گذرد:
*با توجه به کاهش نرخ سود بانکی، برخی از مدیران بانک ها نگرانند که سپرده های افراد از بانک آنها خارج شود،این نگرانی منطقی به نظر می رسد؟
با توجه به کنترل هایی که بانک مرکزی در ساماندهی موسسات پولی و بانکی در دستور کار قرار داده،درحال حاضر، این نگرانی موضوعیت ندارد، باید توجه داشت که مدت زمان ماندگاری سپرده ها مهم بوده زیرامردم که سپرده هارا در جیب خود نگه نم دارند، پس باید در موسسات پولی و بانکی بگذارند.
*پس نگرانی مدیران شبکه بانکی که ناشی ازحضور پررنگ موسسات اعتباری غیر مجاز بوده منطقی نیست؟
درحال حاضر،بانک مرکزی، ساماندهی موسسات اعتباری غیر مجاز را در دستور کارخود قرار داده وحجم سپرده های نزد این موسسات، همه روزه کمترهم می شود، بنابراین این نگرانی که مدیران عامل موسسات پولی و بانکی مطرح می کنند موضوعیت ندارد، آن چیزی که مدیران موسسات پولی و بانکی باید بدان توجه کنند، مدیریت هزینه ها و حذف هزینه های بیهوده است.
البته انتظارمی رود بانک مرکزی بر روی نرخ ذخیره قانونی هم کار کند زیرا درکنار مدیریت هزینه و کاهش هزینه های بیهوده بانک ها، ازاین طریق هم توان وام دهی و تسهیلات بانکی پولی و بانکی را افزایش داد.
*به نظر جنابعالی باید نرخ ذخیره قانونی به چه مقدار تقلیل یابد؟
اگر ذخیره قانونی به عددی کمتر از دو درصد کاهش پیدا کند آنچنان تاثیری ندارد. ولی اگر این کاهش نرخ ذخیره قانونی به بیش ازدو درصد باشد، حتما شاهد افزایش نقدینگی و انبساط پولی در کشور خواهیم بود که آثار برپرکت آن بویژه در شرایط فعلی که اقتصاد کشور بسیار نیازمند نقدینگی است، مشاهده می شود.
*با توجه به افزایش 300 هزار میلیارد تومان نقدینگی آیا این افزایش نقدینگی دراین شرایط خطرساز نیست؟
یک بخش قابل توجهی ازاین عددی که اعلام شده ناشی ازساماندهی بانک مرکزی بوده، یعنی حجم نقدینگی موسسات پولی و بانکی که پیشتردر آمارهای رسمی حجم نقدینگی گنجانده نبود آکنون امده که نتیجه ساماندهی آنها توسط بانک مرکزی است
*یعنی افزایش حجم نقدینگی جای نگرانی ندارد؟
به نظر من جای نگرانی ندارد.چون قبلتر اطلاعات موسسات پولی و بانکی در این حجم نقدینگی لحاظ نمیشد بنابراین موسسات اعتباری غیرمجاز قبلا هم بوده اند اما اعداد و آمارنقدینگی آنها درآمارها گنجانده نمی شد.
*پس میزان گردش نقدینگی در کشوربیشتر شده است؟
خیر. بخشی از اطلاعاتی که پیشتر پنهان بوده درحال حاضرآشکار شده،هرچندکه اینها سال گذشته هم بوده اند.
*به نظرمی رسد افزایش نقدینگی منجر به افزایش تورم خواهد شد؟
خیر، چون شاخص تورم نشان می دهد که تورمی ایجاد نشده. البته باید به متوسط سودی که توسط موسسات پولی و بانکی به سپرده ها داده می شود هم توجه داشت،به نظر من رشد حجم نقدینگی طبیعی است. اگر این موارد بسیار مهم درافزایش حجم نقدینگی لحاظ شود،افزایش غیر طبیعی در حجم نقدینگی رخ نداده است.
البته مشکل اصلی اقتصاد کشور، کاهش شدید فروش بنگاه هابوده بویژه در بخش محصولات نهایی ومتولیان اقتصاد کشور هم بایداجازه دهند که موسسات پولی و بانکی به سمت توانمند سازی مصرف کننده حرکت کنند.
*با توجه به مجمع اخیر بانک مهر اقتصاد به نظر می رسد که به ازای هر سهم سود 10 تومانی توزیع شد؟
علاوه بر 20 درصد سودی که در پایان سال گذشته ارایه شد، سپرده بخشی از سپرده گذاران هم در اسفند ماه سال 93 به سهام تبدیل شد، بنابراین ضمن این که 20 درصد سود به سپرده های آنها ارایه شد، ده تومان هم به هر سهم صد تومانی سود تعلق گرفت، بنابراین به این سهامداران در سال گذشته سی تومان سود ارایه شد.
*پس در واقع مجمع 29/12/93 بانک مهر اقتصاد به ازای هر سهم 30 تومان سود داد؟
بله. در اصل سی تومان بوده. 20 تومان به عنوان سود سپرده 10 تومان هم نقدی.
*در مجمع افزایش سرمایه مطرح شد؟
افزایش سرمایه در برنامه سال 94 وجود ندارد، انشاالله برای سالهای آینده این امر محقق خواهد شد.
*الان سرمایه بانک چقدر است؟
در حال حاضر سرمایه بانک مهر اقتصاد 1200میلیارد تومان بوده و باتوجه به اندازه های بانک منطقی به نظر می رسد
*فعلا کفایت سرمایه دارید.
بله. تقریبا مناسب است.
*از سودی تقسیمی مورد اشاره چه مقدارآن عملیاتی بوده است؟
بانک مهر اقتصاد به دلیل توجهی که به عملیات بانکی داشته همه این سود،سود عملیاتی است.
*یعنی صد در صد سودتوزیعی بانک عملیاتی بوده است؟
این سود عملیاتی بوده، البته سود حاصله یا ناشی از سرمایه گذاری بوده ویا ناشی از وام و ارایه تسهیلات، غیر از این دو، حالت دیگری نداشتیم. بنابراین سود های بانک مهر اقتصاد ناشی از فعالیت های بانکی بوده و در حد مجاز سرمایه گذاری درامور سهام است.
* بانک مهراقتصادچنددرصد در زمینه بنگاه داری ورود کرده؟
مقررات بانک مرکزی به بانکها اجازه داده تا سقف 40 درصد سرمایه خودبنگاه داری کنند، ما نیز تقریبا با احتساب این رقم 480 میلیارد تومان اجازه داریم که با سرمایه 1200 میلیارد تومان بنگاهداری کنیم
*40 درصد ارزش پایه سرمایه بانک؟
بله ما هم تقریبا همین میزان سرمایه گذاری در شرکت ها را داریم.
*پس شما روی خط مجاز سرمایه گذاری هستید؟
همین حول و حوش. البته صفر شدن بنگاه داری بانک ها امکان پذیر نبوده بویژه با اجازه ای که بانک مرکزی در این زمینه به بانک ها داده و عامل دیگر هم مربوط به بانک هایی است که به بنگاه ها تسهیلات میدهند و آن بنگاه ورشکست می شود، درواقع وقتی نمیتواند مطالبات بانک را بپردازدبرای بانک چاره ای جز تملک آن بنگاه وجود ندارد. اشکالی که وجود دارد اینکه، بانک ها نباید در بنگاه ها بمانند.یعنی بنگاه ها را باید سرپا کرده و بعد از آن سهام خود را خارج کند.
*درحال حاضر بانک مهراقتصاد اینچنین عمل می کند؟
بانک مهر اقتصاد تسهیلات خود را عموما به خانوار می دهدبنابراین ما مشکل بنگاه داری از این ناحیه نداریم.
*میزان مطالبات معوق بانک مهر اقتصادچقدر است؟
برای بانک مهر اقتصاد بین 4 تا 6 درصد در نوسان است؛در حال حاضر حدود 4.5 درصد،چهار و نیم درصد سی هزار میلیارد تومان ، تقریبا هزار و 400 میلیارد تومان.
*برای وصول این مطالبات استفاده از شرخر بانکی را مناسب می دانید؟
خیر. دربانک مهر اقتصاد هم معمولا از طریق تماس پیگیری های می شود. هرچندکه ما مشکل حقوقی آنچنانی نداریم که نیازی به استفاده از شرکت های وصول مطالبات باشد مگر موارد ویژه که ناچار به استفاده از وکلا وسایر ظرفیت ها باشد.
* از طریق مراجع قضایی چطور؟
تعداد آن خیلی قابل توجه نیست
*بدهکار دانه درشت دارید؟
نه ،چون روش کار ما با اقتصاد خانوار است .
*سال گذشته چه مقدارتسهیلات پرداخت کردید؟
پارسال 16 هزار و 500 تومان وام و تسهیلات پرداخت شد که بخش عمده آن برای تولید در کشور ارایه شده و بخش قابل توجهی هم برای توانمند سازی مصرف کنندگان.
