گروه اقتصادی خبرگزاری «نسیم»: از عصر سه شنبه و اعلام رسمی جمع بندی توافق میان ایران و گروه 5 + ا بر سر برنامه هسته ای، گمانه زنی ها و اظهار نظرهای زیادی در خصوص میزان دقیق دارایی های بلوکه شده ایران در داخل و خارج مطرح شده است.

باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در یکی از نخستین واکنش ها نسبت به جمع بندی توافق هسته ای در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز در پاسخ به منتقدانی که دارایی های آزاد شده ایران ناشی از توافق هسته ای را پول باداورده می دانستند اعلام کرد که این پولها پول بادآورده نیست و بلکه پولهای خود ایران است که از طریق فروش نفت به دست آورده و به اعتبار دولت امریکا راه دستیابی ایران به آنها بسته شده یا اصطلاحا بلوکه شده است. وی رقم این پول را 150 میلیارد دلار اعلام کرد.

در ایران اما واکنشها نسبت به دارایی های بلوکه شده کشور بسیار متفاوت بود. بعد از جمع بندی توافق هسته ای نخستین اظهار نظر در خصوص این مسئله از سوی رئیس کل بانک مرکزی بیان شد. ولی اله سیف در حاشیه آخرین جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران میزان دارایی های بلوکه شده ایران را 23 میلیارد دلار ناشی از از اموال بانک مرکزی در کشورهای ژاپن، کره و امارات دانست و تصریح کرد که با 6 میلیارد دلار درآمدی که ایران از محل فروش نفت در هند دارد میزان دارایی های بلوکه شده ایران چیزی در حدود 29 میلیارد دلار خواهد شد.

واکنش بعدی را علی طیب نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی در همان روز و در جمع خبرنگاران بیان کرد. وزیر اقتصاد با تاکید بر این که رفع تحریمها به تنهایی مشکلات اقتصادی را حل نمی کند، گفت که عدد 120 میلیارد دلاری که برخی رسانه ها در خصوص دارایی های بلوکه شده ایران مطرح می کنند صحت ندارد. وی گفت که حدود 35 میلیارد دلار از این دارایی ها در شرکت نیکو سرمایه گذاری شده و مربوط به طرح های شرکت ملی نفت ایران است. حدود 22 میلیارد دلار هم در چین به عنوان وثیقه های فاینانس موجود است. طیب نیا تاکید کرد که ارزیابی این اعداد رقم مورد نظر ولی اله سیف رئیس کل بانک مرکزی را تایید می کند.

حدود یک ماه قبل سید حسین هاشمی استاندار تهران در اظهار نظری درباره پولهای بلوکه شده گفت که 180 میلیارد دلار از پولهای کشور در خارج بلوکه شده است و از آنجا امکان جا به جایی نداریم بنابراین کالاها را 15 تا 20 درصد گران تر می خریم.

به گزراش نسیم، حدود یک سال و نه ماه قبل هم کاظم جلالی رئیس مرکز پژوهشهای مجلس عدد 60 میلیارد دلار به عنوان میزان سرمایه های بلوکه شده ایران در بانکهای خارجی دانست. رئیس مجلس شورای اسلامی هم در همین دوران و درآستانه توافق ژنو در سفری که به چین داشت گفت که میزان دارایی های بلوکه شده ایران تنها در پین 22 میلیارد دلار است.

روزنامه وال استریت ژورنال هم بعد از توافق ژنو اعلام کرد که 100 میلیارد دلار از پرداختها به ایران برای واردات نفت در حسابهایی در کشورهای مشتری نفت ایران مسدود شده است.

در همین خصوص مدیرکل بین الملل سابق بانک مرکزی در گفتگو با نسیم اظهار کرد: کشور ما در حال حاضر پول بلوکه شده ای در اروپا ندارد و حدود 5 تا 6 میلیارد دلار پول بلوکه شده ناشی از بدهی شرکتهای انگلیسی بریتیش پترولیوم و شل به شرکت ملی نفت ایران است که احتمالا بعد از توافق پرداخت خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: میزان داراییهای بلوکه شده ایران در خارج از کشور چیزی در حدود 150 میلیارد دلاری است که رئیس جمهور آمریکا هم به آن اشاره کرده و شاید رقمی جزئی با آن تفاوت داشته باشد.

حمید صافدل معاون وزیر سابق صنعت و رئیس سابق سازمان توسعه و تجارت هم در روزهای پایان مسئولیت خود در این سازمان اعلام کرده بود که 100 میلیارد دلار از پولهای بلوکه شده ایران ناشی از فروش نفت در خارج از کشور بلوکه شده است.

ابهامات فراوان در میزان دارایی های بلوکه شده ایران به همین جا ختم نشد و مهرداد بذرپاش نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هم در صفحه اینستاگرام خود با انتقاد از اظهار نظر سیف در خصوص میزان دارایی های بلوکه شده ایران این سوال را مطرح کرد که چرا استاندار تهران دارایی های بلوکه شده ایران را 180 میلیارد دلار اعلام کرده بود و در حدود یک ماه این رقم به 29 میلیارد دلار کاهش یافت.

به نظر می رسد برخی از مسئولان حتی از میزان دارایی های که کشور ما در خارج از کشور دارد بی خبر هستند و مشخص نیست بعد از توافق هسته ای در ماه های آتی چه میزان از دارایی های بلوکه شده کشور آزاد خواهد شد.