به گزارش «نود اقتصادی» خودکفایی در تولید برخی محصولات کشاورزی همواره مورد تاکید کارشناسان است و فارغ از بحث‌های مرتبط با مدیریت مصارف ارزی، امنیت غذایی کشور را تضمین می‌کند. خوشبختانه رویکرد مثبت دولت شهید ابراهیم رئیسی نسبت به حوزه کشاورزی سبب شد در حال حاضر بیش از 80 درصد در تامین محصولات کشاورزی و غذا خودکفا باشیم، البته این امر به معنی وجود ضعف و مشکلات در این حوزه نبوده و باید با نگاه کارشناسانه و دقیق مسائل پیش رو در خودکفایی محصولات کشاورزی مرتفع شود.
آیا خودکفایی 50 درصدی تولید میوه‌های گرمسیری محقق می‌شود؟
بررسی‌های فارس بیانگر آن است که سالانه حدود 500 میلیون دلار، انواع میوه‌های گرمسیری (موز، نارگیل، انبه و آناناس) به صورت رسمی وارد کشور می‌شود، این در حالی است که مناطق جنوبی کشور دارای ظرفیت بالقوه در زمینه تولید این محصولات هستند، درواقع با یک برنامه‌ریزی صحیح و بلندمدت، می‌توان از واردکننده میوه‌های گرمسیری به صادرکننده آن تبدیل شد.
البته مطابق با اظهارنظر مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در روزهای پایانی سال 1401، باید در یک بازه زمانی سه ساله، خودکفایی 50 درصدی در زمینه تولید میوه‌های گرمسیری محقق شود و بررسی‌های بیانگر آن است که اقداماتی نظیر تخصیص اعتبار، تولید نهال سالم، اصلاح و احیای باغات میوه، برنامه‌ریزی برای افزایش بهره وری در تولید و ... در دستور کار دولت قرار دارد، اما عدم توجه به برخی از مسائل نظیر قاچاق و واردات بی رویه تحقق این امر را دشوار ساخته است.
به‌عنوان نمونه در حال حاضر با انبوهی از فروشندگان خودرویی موز و انبه مواجه هستیم که در نقاط مختلف کشور (مناطق شهری و جاده‌های برون‌شهری) مشغول فروش این میوه‌ها هستند و حداقل برای انبه می‌توان عرضه میوه‌های قاچاق را مشاهده کرد، درواقع به سبب اینکه پاکستان به‌عنوان همسایه مرزی ایران، یکی از اصلی‌ترین قطب‌های تولید انبه در جهان بوده و با مازاد حدود 2 میلیون تنی این محصول مواجه است لذا واردات غیر رسمی این محصول به کشور با سهولت اتفاق می‌افتد.
قاچاق انبه به ایران
مطابق با آمارهای رسمی گمرک در سال 1402 بیش از 40 هزار تن انبه به ایران وارد شد، البته در زمستان واردات این میوه صورت نگرفته و آمارهای گمرکی عدد صفر را در این فصل نشان می‌دهد، همچنین در سال جاری نیز میوه انبه به صورت رسمی به کشور وارد نشده است، درواقع آمارهای گمرک تا پایان اردیبهشت ماه حکایت از این موضوع دارد.
همچنین برداشت انبه در ایران نیز به‌تازگی آغاز شده است و بر حسب اظهارنظر مسئولین، حدود 60 درصد از انبه برخی از نقاط سطح کشت، نظیر استان سیستان و بلوچستان، به صورت سبز برای تهیه ترشی برداشت می‌شود، با این تفاسیر نمی‌توان حجم زیاد انبه موجود در کشور را به تولید یا واردات رسمی مرتبط دانست.
شواهد حکایت از آن دارد که در نقاط مرزی ایران و پاکستان، تهاتر انبه با سوخت و شیرخشک رخ می‌دهد، با این اوصاف کاهش ارزبری و خودکفایی 50 درصدی در تولید محصولات گرمسیری محقق نخواهد شد، البته میزان ثبت سفارش و در نهایت واردات رسمی، در سال جاری نیز باید بررسی شود.
خبرنگار: محسن خواجه زاده
