گروه اقتصادی خبرگزاری  نسیم: چالش های پرشمار در نظام بانکی وحال و روز نه چندان خوش،یگانه گزاره مهم  این روزهای سیستم بانکی درکل کشور است؛" دشوار ی در تامین منابع عملیاتی "،"فزونی مطالبات معوق "،" رشد اقلام ناشی از ثبت املاک تملیکی" رکود حاکم بر اقتصاد بویژه در بخش معاملات مسکن ،جملگی از گزاره های مهم این روزهای سیستم بانکی به شمار می روند واشاره به موارد فوق در واقع ترسیم وقایع و برش اندکی از مجموعه معضلاتی است که بانک ها درشرایط کنونی ودرسپهر اقتصادکشور با آنها دست و پنجه نرم می کنند.

بنابراین و با استناد به چالش هایی از این قبیل چنین می توان نتیجه گرفت که گرفتگی این روزهای دهلیز شبکه بانکی کشور چندان هم بی ربط نیست.

در این بین، از جمله موسساتی که دریکساله اخیر با موانعی جدی دست پنجه نرم کرده،موسسه اعتباری توسعه است که همچون سایرهم کیشان خویش درنظام بانکی به قبض و بسط دراین اتمسفر پرداخته است.

مؤسسه اعتباری توسعه به عنوان نخستین مؤسسه اعتباری کشور پس ازاخذ مجوزاز بانک مرکزی فعالیت خود  را در عرصه نظام بانکی ، از پانزدهم شهریور ماه 1376 کلید زده است.

ازهمان زمان تا کنون موسسه مذکوردرتلاش بوده تا همواره سهم خویش را درمیانه کشمکش های نظام بانکی بیشترو بیشتر کند.

هر چند که این موسسه دریکسال اخیر با معضلی بنام ازحد نصاب افتادن هیات مدیره هم مواجه بوده است.

با اینهمه از زمان استعفای"علیرضا هادیان همدانی"،آخرین مدیرعامل موسسه، تا اکنون "سیاوش محمدی"، مسئولیت سرپرستی و اداره امور موسسه را عهده دار به ویژه آنکه به نظر میرسد هم او،ازپی این رخداد، تا اکنون، یک تنه جور معضلات ناشی از نبود "هیات مدیره " را نیزبه جان خریده است.

این موسسه در سه سال اخیر، یعنی درسال های 91 و 92 و 93  مجمع برگزار نکرده  بود ؛با وجود تمامی مشکلات پیش رو مجامع سال های 91 و 92 امسال برگزار شدکه امید می رود مجمع سال 93 نیز تا پایان شهریور ماه برگزارشود.

گفتگوی خبرگزاری  نسیم، با سیاوش  محمدی، سرپرست کنونی موسسه اعتباری توسعه از نظر می گذرد:
 

*باتوجه به نگرانی های موجوددررابطه با چالش های  احتمالی موسسه، آیا موسسه ازعقبه مالی مناسبی در جهت ایفای تعهدات مالی خود برخوردار است؟

یقینا" چنین است ، فراتر ازآنچه که تصورمی شود،زیرا املاک و پروژه هایی که مالکیت آنها در اختیار موسسه بوده، بلا استثناء در موقعیت های جغرافیایی مناسب و از ارزش مالی قابل توجهی نیز برخوردار است.
 

* باتوجه به تعداد اندک شعب موسسه در مقایسه با دیگر رقبا آیا تحقق شرایط موجود ناشی ازیک رفتار حساب شده بوده است؟

مدیران مو سسه از بدو تاسیس تاکنون علیرغم فقدان هر گونه مانع قانونی درجهت پیروی از قاعده کثرت شعب، همواره موضوع ارجحیت و تقدم کیفیت برکمیت را در دستور کار خود قرار داده و از راهبرد ارایه خدمات مطلوب با بهره گیری کامل از قابلیت های بانکداری مدرن پیروی کرده اند. وضعیت کنونی موسسه نشانگر آن است که نگاه بنیانگذاران موسسه به آینده آن  بسیار حساب شده بوده است
.

*باتوجه به حضور موسسه در زمینه ساخت وسازمسکن ودیر بازده بودن این عرصه،آیا چون موسسه سود عملیاتی نشان نداده  ویا زیان ده است؟

 به هیچ وجه چنین نیست، بررسیEPS   سایر بانکها  نیز درسال 93 حاکی از آنست که سودهرسهم در شبکه بانکی کشور طی سال مذکور در مقایسه با سال های قبل از کمترین مبلغ قابل انتظار برخورداربوده است همچنین درصورت های مالی آنها نیز نشانه های متعددی از اثرات پررنگ درآمدهای غیرعملیاتی در تحقق سود شناسایی شده را می توان به خوبی ملاحظه کرد.
 

*صرفنظر ازفعالیت تخصصی موسسه درحوزه مسکن ، سودی که از محل فعالیت های عملیات بانکداری به دست می آید چند درصد است؟

به دلیل مشکلات متعدد ناظر بر بخش تجهیز منابع و قیمت تمام شده پول ، متاسفانه از این رهگذر درآمد چندانی حاصل نمی شود. هنگامیکه بانکها به علت شرایط خارج از اراده ای که با آن مواجه شده اند گهگاه" ناچارند  که بابت پارک پول سود بیست درصدی پرداخت کنند، در چنین شرایطی درسیستم بانکی ما تامین هزینه ها از محل تخصیص منابع عملا" اقدامی غیر ممکن  به نظر می رسد
.

*پس می توان نتیجه گرفت که عملیات بانکداری درکشور از مسیر اصلی خود منحرف شده؟

خیر، خارج نشده ، فعالیت های بانکی از پیچیدگی های خاص خود برخورداراست؛در سایر نقاط دنیا نیزعمده درآمد بانکها از محل دریافت کارمزد و یا انجام سایر افعال غیر اعتباری از جمله بنگاه داری و ،،، حاصل می شود،بانک های بزرگ جهان گهگاه متجاوز از 600 شرکت دارند.
 

*آیا بنگاهداری برای سیستم بانکی اجتناب ناپذیر بوده و موسسه توسعه چه مقدار بنگاهداری می کند؟

بنگاه داری در بانکها امری اجتناب ناپذیر است اما آنچه مهم بوده اینکه بانکها چه سهمی از سرمایه خود را می باید به بنگاهداری اختصاص دهند.

سهم بنگاهداری  در موسسه اعتباری توسعه،بمراتب پایین تر از حد تعیین شده آن بوده که به باورمن اتکاء بیش از انتظار بانکها به درآمدهای ناشی از تخصیص منابع را از مهمترین چالش های بانکها در شرایط کنونی می توان برشمرد  عدم برخورداری کامل از منافع مورد انتظار بانکها در بخش سرمایه گذاری های انجام شده برای تجهیز زیر ساختها و بهره برداری از سیستم های  مورد نیاز بانکداری الکترونیک و عدم اخذ کارمزد مناسب از مشتریان درآمد بانک ها را بشدت تحت تاثیر خود قرار داده است.
 

*دلیل خاصی دارد؟

بله متاسفانه بعضا" بانکهای کشوراز منافع صنفی خود در میدان رقابت بهره کافی کسب نمی نمایند لذا با توجه به قیمت بالای تجهیز منابع وعدم لحاظ سهم قابل توجه کارمزدها تحقق Eps بانکها درسال جاری و سالهای آتی با مشکلات جدی مواجه خواهد شد . 

 

*موسسه اعتباری  توسعه برای پوشش بخشی از این نگرانی ها چه تمهیداتی دارد؟

مادام که بانکها در رقابت با یکدیگر بجای ارتقاء کیفیت درخدمات و محصولات اعتباری خود خدمات مجانی و عموما" با ضرر را ارایه مینمایند راهکاری متصور نیست لیکن عمده تلاش مابرروی فروش داراییها و املاک تملیکی متمرکز شده  است  یقینا " توجه به این مهم اهم مشکلات فرا روی ما را مرتفع خواهد کرد.عدم تحقق و شناسایی سود برای سال های 91 و 92 ریشه در رکود حاکم بر بازار مسکن داشت
.

*یعنی موسسه اعتباری توسعه ، صرفا یک موسسه تجاری نیست؟

موسسه اعتباری توسعه ،دردو حوزه بانکداری خرد و بانکداری تخصصی فعالیت می کند؛نخستین آن ، حوزه ی عام بوده که عملیات عمومی موسسه را در بر می گیرد و دیگری نیزحوزه اختصاصی در انجام پروژه های بزرگ ساختمانی است .

یقینا" انتظاری که شما از یک بانک تخصصی دارید نمی توانید آن انتظار را با همان کیفیت از یک بانک تجاری داشت،چون حوزه کاری آن ها متفاوت است، گرچه متاسفانه در سنوات گذشته اتفاقاتی از این قبیل در حوزه بانکداری رخ نموده است  ،اینکه بکرات شاهد بودیم بإنکهای تخصصی و تجاری گاها" با فراموش کردن وظایف ذاتی و ماموریت قانونی خود در حوزه های عمومی به رقابت با یکدیگرمی پرداختند .

با توجه به افق های روشن پیش روی کشور، بسیار به آینده سیستم بانکی امیدوار هستم ، موسسه اعتباری توسعه هم اکنون نیز از توان و قدرت لازم در جهت انجام فعالیت های ذاتی خود در قالب بانکی موفق و پیشرو برخوردار است  موسسه توسعه فعالیتهای ارزی خود را از سال 89 آغاز نموده و با برخورداری از آخرین ورژن سوئیفت خدمات قابل توجهی را در اوج تحریم ها به مشتریان و دیگر بانکها ارایه کرده است.

توسعه موسسه اعتباری خوشنامی است که از آغاز فعالیت با افعال بانکی حرفه ای رشد کرده و هرگز به صورت سنتی اداره نشده است.
 

*سهم موسسه اعتباری توسعه ازکیک  عملیات بانکداری کشور،چه مقدار است؟

موسسه توسعه نیز متناسب با تعداد شعب خود از بازار بانکی سهمی را عهده دار است  ما از سهم خود دربازار بانکی کشور ناراضی نیستیم . مدیران موسسه اعتباری توسعه، هیچگاه زیاده طلب نبوده ا ند این موسسه از آغاز فعالیت حرفه ای خود هیچ گاه با مانعی در جهت توسعه شعب مواجه نبوده و همواره می توانسته تا در جهت گسترش شعب نسبت به اخذ مجوز از بانک مرکزی اقدام نماید لیکن همواره با تقدم کیفیت بر کمیت از توسعه کمی اجتناب نموده است.
 

*موسسه اعتباری توسعه در قیاس  با سایر بانک ها وموسسات دارای چه مزیتی است؟

هرآنچه را که در توقع مشتری یک بانک موفق بگنجد  در سبد خدمات و محصولات بانکی موسسه نیز موجود است  که این امر، خود یک دستاورد بزرگ برای موسسه تلقی میگردد ،موسسه ای قانون مدار که می تواند پا به پای بانک ها به حرکت خود ادامه دهد.

فعالیت هایی که موسسات غیرمجاز انجام داده اند هرگز در این موسسه به حیطه عمل در نیامده اند وبا اجتناب از هر گونه قانون گریزی از تمامی قوانین و مقررات بانکی تبعیت و پیروی شده است
.

*نوع  نگاه بانک مرکزی به موسسه توسعه چگونه  بوده است؟

بانک مرکزی همواره  در قامت یک مرجع معتبر وملجاء تخصصی هر زمان که موسسات اعتباری ویا بانک ها با مشکلاتی خارج از حیطه اراده مدیران  خود روبرو شده اند به یاری آنان شتافته  البته مدیران محترم آن بانک ، بویژه دریکسال اخیر، از عمده ظرفیتهای خود در جهت مساعدت با موسسه استفاده نموده اند که جای تشکر و قدردانی دارد .

 

*اگرجنابعالی،از یکسال اخیر مدیر عامل این موسسه بودید، کدام اشتباهات را انجام نمی دادید؟

پرداختن به بهانه علاج واقعه پس از وقوع، آنرا صرفا" باید در حد یک ادعای بی اساس ارزیابی کرد ضمن اینکه با رخداد قابل اهمیتی مواجه نشده ام تا نسبت به ارزیابی آن به قضاوت برخیزم آما به جد بر این باورم که آنکس که به انجام کاری می پردازد لاجرم متناسب با سهمش از انجام کار ممکن است دچار اشتباه شود.

موانع بیشماری که در پیش روی سیستم بانکی قد علم کرده اند را می توان از عمده ترین عوامل درکندی فعالیت آنها تلقی کرد.

تاکید بر ضرورت کاهش سهم بنگاهداری و الزام بانکها به ضرورت حضورآنان در بازار سرمایه به نحوی در تضاد با یکدیگر است
.

*موسسه اعتباری توسعه ، پارسال چه میزان تسهیلات پرداخت کرد؟

موسسه اعتباری توسعه، بیش از 80 درصد از منابع خود را به پرداخت تسهیلات اختصاص داده است
.

*سرمایه موسسه اعتباری توسعه چه مقدار بوده وآیا برنامه افزایش سرمایه در دستور کار است؟

سرمایه این موسسه در حال حاضر دوهزار میلیاردریال است که موضوع افزایش آن تا سطح 10  هزار میلیاردریال از جمله مواردی است که در برنامه عملیاتی امسال پیش بینی گردیده که میبایست از محل آورده نقدی سهام داران تامین شود
.

*آیا سهام داران موسسه جزء بخش خصوصی واقعی محسوب می شوند؟

باید اذعان داشت که موسسه توسعه از معدود موسسات اعتباری بشمار می رود که سهامداران آن، صددر صد خصوصی هستند.
 

*معرفی هیئت مدیره، آیا همچنان توسط بانک مرکزی مسکوت مانده است؟

خیر، انشاءاله تا قبل از برگزاری مجمع در شهریورماه امسال ، افراد منتخب سهامداران در جهت بررسی و تشخیص صلاحیت تخصصی آنان به بانک مرکزی  معرفی خواهند شد.
 

*آیا موسسه برای عملکرد سال های قبل زیان شناسایی کرده؟

با توجه به میزان دارایی های موجود موسسه، زیانی متصور نیست ؛ از اهم وظایف مدیران سیستم بانکی این است که حتی المقدور و با رعایت مقررات موجود سود و زیان را درست شناسایی کنند
.

*میزان مطالبات معوق موسسه اعتباری توسعه چه مقدار است؟

میزان مطالبات معوق شبکه بانکی کشور در مطابقت با سطح دلخواه واستاندارد آن از شکاف عمیقی برخوردار است  ، البته بروز این پدیده عمدتا" ناشی ازشرایط خاص کشور در سال های اخیر بوده و شرایط ناظربر ما نیز مستثنی از وضعیت فوق نیست.
 

*باتوجه به احتمال کاهش نرخ سود بانکی،آیا این کاهش سود درجذب منابع دراین موسسه تاثیرگذار بوده است؟

تغییراتی که در نرخ رشد مثبت یا منفی سپرده ها رخ داده متفاوت با آنچه در سیستم بانکی اتفاق افتاده نخواهد بود. البته باید اذعان داشت که تقلیل نرخ سود سپرده های بانکی در شرایط کنونی در حفظ و یا افزایش سهم بانکها از منابع عملیاتی خود تاثیر منفی بجای خواهد گذاشت. باید پذیرفت که هنوز در شرایط ایده آلی در جهت کاهش مجدد نرخ واقع نگردیده ایم چنین بنظر می رسد که کاهش مجدد نرخ سود بانکی درشرایط کنونی اندکی زود هنگام  باشد.

به ویژه آنکه متاسفانه موسسات اعتباری غیرمجازی درکشور وجود دارند که با ارایه نرخ های سود به مراتب بالاتر، سپرده های خارج شده از بانک ها و موسسات مجاز را جذب می کنند؛هرچه موسسات اعتباری مجاز وبانک ها منضبط تر عمل می کنند بی اخلاقی موسسات اعتباری غیر مجاز بیشتر هم می شود./