به گزارش «نود اقتصادی»، واکنش سرد صنعت بیمه به راه اندازی بازار متشکل بیمه ای، طرحی مبهم که با ابلاغ احکام اعضای هیات موسس ازسوی رییس کل بیمه مرکزی برای مدتی هر چند کوتاه، بر سر زبان ها افتاد.

مهرماه سالجاری، غلامرضا سلیمانی رییس کل بیمه مرکزی، احکام هیات موسس بازارمتشکل بیمه‌ای را صادرکرد که در آن از مینا صدیق نوحی، محمد مهدی علوی، علی ضیایی، غلامعلی غلامی، محسن قره خانی، غلامعلی جهانگیری، پرویز خوشکلام خسروشاهی، کامبیز پیکارجو، یونس مظلومی، حسن رضا عباسیان فر و مسعود حجاریان به عنوان اعضای هیات موسس  بازارمتشکل بیمه ای یاد شد.

گفته می شود که به تازگی ابراهیم کاردگر هم با حکم رئیس کل بیمه مرکزی به ترکیب هیات موسس بازار متشکل بیمه ای افزوده شده است.

"پرویز خوشکلام خسروشاهی"در حال حاضر، قائم‌مقام رئیس‌کل بیمه مرکزی و "غلامعلی جهانگیری" دیگر عضو دولتی هیات موسس بازار متشکل بیمه ای، هم عضو هیات عامل و معاون اتکائی بیمه مرکزی است.
با این حال، بیمه مرکزی اعلام کرده که از تاسیس بازار متشکل بیمه ای استقبال می کند اما هیچ نقشی را در اداره آن برعهده نخواهد گرفت.!

از زمان ابلاغ احکام اعضای هیات موسس بازار متشکل بیمه ای تا اکنون، حرف وحدیث های فراوانی پیرامون  عدم کارایی و یا کارایی احتمالی بازار متشکل بیمه ای در زیر پوست صنعت بیمه شکل گرفته هر چند که هنوز هم کسی چندان از کم و کیف این بازار، چیز تازه ای نمی داند.

مسعود حجاریان، عضو هیأت مؤسس بازار متشکل بیمه‌ای در گفتگو با مهر گفته که هنوز ابعاد بازار متشکل بیمه‌ای مشخص نیست که بتوان در مورد آن اطلاع‌رسانی صورت داد؛ در واقع بیمه مرکزی به این منظور هیأت مؤسس را تعیین کرده تا آنها بتوانند اساسنامه را تدوین کنند، اما راه اندازی آن نیاز به تصویب شورای عالی بیمه دارد.

تا اینجای کار، به نظر می رسد،شکل گیری چنین بازاری در کشور، تنها برگرفته از تصویری مبهم از تجربه عظیم و پیچیده بازار لویدز لندن بوده، بازاری که چندین قرن سابقه فعالیت داشته و یکی از مهمترین ارکان بازار بیمه در جهان به شمار می رود.

اما اعضای هیات موسس بازار متشکل بیمه ای، چگونه خواهند توانست بدون داشتن برنامه و آشنایی کامل با ساختار  چند لایه لویدز لندن ، آن را در صنعت بیمه ای که رئیس کل بیمه مرکزی آن را نوجوان خوانده، بومی سازی کنند.؟

نوجوان، عبارتی بود که غلامرضا سلیمانی رییس کل بیمه مرکزی دو سال قبل درنشست اعضای هیأت امنای پژوهشکده درباره صنعت بیمه با سابقه ای بیش از 80 سال درکشور به کار برد .!
او درعین حال افزود که در صنعت بیمه نسبت به کشورهای اروپایی از نظر نفوذ و آن هم در بخش بیمه‌های زندگی، عقب هستیم زیرا نیمی از پرتفوی صنعت بیمه کشورهای پیشرفته، شامل بیمه‌های زندگی است.!

ضریب نفوذ بیمه درکشور، درحال حاضر ۳.۶ درصد بوده و ۱۴.۵ درصد از پرتفوی 60 هزارمیلیارد تومانی صنعت بیمه مختص بیمه های عمر و زندگی است.

در کنار آن،بیمه نامه شخص ثالث بیشترین سهم حق بیمه تولیدی صنعت بیمه را از آن خود کرده به نحوی که حدود ۳۴ درصد از حق بیمه تولیدی از آن این رشته بیمه‌ای بوده و پس از آن، بیمه‌نامه درمان با ۲۳.۸ و عمر و زندگی هم با ۱۴.۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

غلامعلی جهانگیری، معاون اتکایی بیمه مرکزی،گفته که حوزه عملکردی بازار متشکل بیمه ای، معطوف به بیمه ‌نامه‌های متوسط به بالا است و بیمه‌نامه‌های اشخاص، مسئولیت، درمان، زندگی و نظایر آن در این بازار عرضه نمی‌شوند و افزوده که کمتر از ده درصد بازار بیمه کشوررا تشکیل می دهد و نابسامانی در نرخ و شرایط ریسک‌های متوسط به بالا ، از انگیزه‌های اصلی راه‌اندازی بازار متشکل بیمه‌ای است.

اظهارات جهانگیری بعد از پرویزخوشکلام خسروشاهی دومین اظهارنظر اعضای دولتی هیات موسس بازار متشکل بیمه ای به شمار می رود.

خسروشاهی هم در ابتدای کار، هدف از تاسیس بازار متشکل بیمه‌ای را تجمیع معاملات بیمه‌ای درخصوص ریسک‌های نیازمند واگذاری اتکائی دریک محیط فیزیکی ویا نرم‌افزاری سازمان یافته برشمرده و اعلام کردکه این بازار ابزار مناسبی برای کاهش عدم تقارن اطلاعات در بازار بیمه خواهد بود.

اظهارات پراکنده دو عضودولتی هیات موسس در کنار اظهارات سایرین، تردیدی باقی نگذاشته که تا اکنون، دست هیات موسس حتی در موردکلیات بازار متشکل بیمه ای خالی است.

همین امرهم ، این احتمال را تقویت کرده که به مرور، ممکن است که بر سر شیوه شکل گیری بازار متشکل اختلاف  نظر ها بیشتر هم بشود.

گفته می شود که به تازگی، دبیرکل سندیکای بیمه گران در نامه ای به رییس کل بیمه مرکزی پیرامون راه اندازی بازارمتشکل بیمه ای، نکات مهمی را یادآور شده است.

درصورت قرین به صحت بودن چنین موضوعی، می توان  نتیجه گرفت که اقدام بیمه مرکزی در ابلاغ احکام اعضای هیات موسس، بدون امکان سنجی درمورد فراهم بودن  بستر و ملزومات راه اندازی بازار متشکل بیمه ای منهای  کسب تاییدیه آن از شورایعالی بیمه تا چه حد، عجولانه بوده است.

بازاری که  به نظر می رسد با ماهیت فعالیت سامانه سنهاب و ادعای اشراف کامل بیمه مرکزی بر ریز عملکرد بیمه گران در تناقض بوده و برون سپاری وظایف ذاتی بیمه مرکزی در زمینه نظارت بر فعالیت بیمه گری شرکتها به یک نهاد خصوصی،شائبه عدم توانایی بیمه مرکزی بر امر کنترل بازار بیمه را به اذهان متبارد می سازد.

از آن گذشته، در صورت راه اندازی این بازار، امکان شکل گیری زمینه های تبدیل جنگ قیمتی فعلی درصنعت بیمه به جدال لابی گری، دور از انتظار نخواهد بود.

در بازار بیمه لندن، شرکت لویدز به عنوان لیدر و ناظر بر بازار متشکل بیمه ای نظارت دارد اما در ساختار بیمه ای کشور سنجش ریسک مورد معامله، امری چندان ساده نیست وبه سختی می توان انجام معاملات درسطح وسیع را برای این بازار متصور بود.

اگر قرار بر این باشد که این ساختار بازار متشکل  نرخ را ثابت و یا دستوری کند یا برای نرخ،کف و سقف بگذارد با ذات بازار عملیات بیمه گری و این موضوع که شرکت بیمه ای خود باید ریسک را ارزیابی کند تا حدود زیادی متضاد است.

مصطفی کیایی، مدیرعامل شرکت بیمه اتکایی امین، درگفتگوی خود با «نود اقتصادی» از نظارت ضعیف معاون نظارت بیمه مرکزی بر ریسک‌های بزرگ و متوسط صنعت انتقادکرده و گفته که اگر بیمه مرکزی بر این ریسک‌ها نظارت کند، بهتر می‌توان بر نرخ‌شکنی شرکت‌های بیمه که یکی از اهداف راه اندازی بازار متشکل بیمه‌ای است، فائق آمد.

صنعت بیمه در شرایط فعلی با چالش هایی چون  بالا بودن قیمت تمام شده خدمات  بیمه‌ای، نامتناسب بودن ترکیب پرتفوی صنعت بیمه، کمبود نیروی انسانی آشنا با نیازهای واقعی بازار بیمه، توسعه نیافتگی بیمه‌های زندگی، نبود فناوری اطلاعات  مناسب و عریض  بودن ساختار سازمانی در شرکت‌های بیمه دست و پنجه نرم می کند.

بنابراین دست اندرکاران امر براین باورند که اگر بیمه مرکزی به جای طرح ایده های کارشناسی نشده بر رفع مشکلات فعلی تمرکز کند به طور قطع ، بیمه گزاران و بیمه گران رضایت بیشتری از صنعت بیمه خواهند داشت.

بیمه مرکزی، یکی از مهمترین برنامه‌های صنعت بیمه در سال جاری را ساماندهی وضعیت ۹ میلیون موتورسیکلت‌ بدون بیمه نامه و راننده ‌محور کردن بیمه خودروهای کشور برشمرده است.
دو موضوع مهمی که  از سرنوشت اجرا و میزان پیشرفت آنها اطلاع چندانی در دست نیست.

براستی بازار متشکل بیمه ای در شرایطی که اصلا بازار غیر متشکل بیمه ای در کشور وجود ندارد چه کارکردی خواهد داشت؟